วันที่ 7 มิถุนายน ของทุกปี กรมส่งเสริมสหกรณ์ กำหนดให้เป็นวันสหกรณ์นักเรียนเพื่อเทิดพระเกียรติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงมีพระราชดำริในการส่งเสริมให้มีการเรียนการสอนวิชาสหกรณ์ในโรงเรียนและปลูกฝังหลักการและวิธีการสหกรณ์ไปสู่เยาวชนผ่านกิจกรรมสหกรณ์นักเรียน โดยเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน 2534 ได้มีรับสั่งกับอธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ ในขณะนั้น (นายเสงี่ยม มาหมื่นไวย) ให้จัดการเรียนรู้วิชาการสหกรณ์และดำเนินกิจกรรมสหกรณ์ในโรงเรียน โดยเริ่มที่โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ซึ่งเป็นโรงเรียนที่อยู่ภายใต้โครงการตามแผนพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของเด็กและเยาวชนในพื้นที่ทุรกันดารทั่วประเทศ และทรงใช้โรงเรียนเป็นศูนย์กลางในการพัฒนาเด็กและเยาวชนให้ได้รับโอกาสและเรียนรู้ฝึกฝนพัฒนาตนเอง โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ทั้งครู นักเรียน ผู้ปกครอง และชาวบ้าน ในชุมชน ซึ่งการปลูกฝังแนวคิดเกี่ยวกับหลักการและวิธีการสหกรณ์ให้แก่เยาวชน จะช่วยให้เด็ก ได้เรียนรู้และ มีทักษะในการทำงานร่วมกัน ฝึกการวางแผน ร่วมกันคิดร่วมกันทำและแก้ไขปัญหา และทรงมีพระราชดำรัส ณ ศาลาดุสิดาลัย เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2535 ความว่า
“…ก็ตั้งใจจะให้เป็นการฝึกนักเรียน ให้มีความรู้ มีความเคยชินกับระบบการทำงานร่วมกันตามแบบสหกรณ์ ฝึกตั้งแต่เป็นเด็กเล็กๆ ได้ชินไป ต่อมาก็ถ้าเป็นชาวบ้าน เป็นราษฎรเต็มที่แล้วก็จะได้เข้าใจหลักการและเข้าร่วมเป็นสมาชิกสหกรณ์ใหญ่ต่อไปได้…”และทรงพระราชทานบทความลงพิมพ์ในหนังสือ 40 ปี โรงเรียน ตชด. เมื่อวันที่ 27 มีนาคม 2539 ความว่า “… เรื่องสหกรณ์โรงเรียนก็เป็นงานหนึ่งที่ข้าพเจ้าพยายามจัดให้มีขึ้นทุกแห่ง..”
กิจกรรมสหกรณ์นักเรียนจะเริ่มจากการสร้างองค์ความรู้ให้กับคุณครูผู้สอนวิชาสหกรณ์ในโรงเรียนให้ได้มีความความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสหกรณ์ในเบื้องต้น ก่อนจะกำหนดเป็นหลักสูตรการสอนและผลิตสื่อการสอนวิชาสหกรณ์ ทำควบคู่กับกิจกรรมการปฏิบัติ 4 กิจกรรมหลัก ได้แก่ กิจกรรมส่งเสริมการเกษตรและอาชีพ สอนให้เด็กได้ปลูกพืชผัก เลี้ยงไก่ไข่ เลี้ยงปลา กิจกรรมร้านค้าสหกรณ์ จำหน่ายอุปกรณ์เครื่องเขียนและผลิตภัณฑ์ของนักเรียน และรับซื้อผลผลิตการเกษตรจากฟาร์มของโรงเรียน เพื่อนำไปผลิตเป็นอาหารกลางวันให้กับนักเรียน กิจกรรมออมทรัพย์ ส่งเสริมการออม สร้างวินัยทางการเงินให้แก่เด็ก รู้จักวางแผนใช้จ่ายเงิน ประหยัดอดออม และมีความซื่อสัตย์ กิจกรรมการศึกษาและสวัสดิการ เป็นการส่งเสริมความรู้ให้แก่คณะกรรมการสหกรณ์นักเรียนหรือสมาชิก โดยพาไปทัศนศึกษาแลกเปลี่ยนประสบการณ์งานสหกรณ์กับโรงเรียนต่างๆ และเรียนรู้การดำเนินงานสหกรณ์จากของจริง อีกทั้งยังช่วยฝึกนักเรียนให้มีความรู้จักรับผิดชอบ การทำบัญชีรับ-จ่าย การจดบันทึกการประชุม และทุกๆ ครั้งที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีได้ทอดพระเนตรกิจกรรมสหกรณ์ในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน สิ่งที่ทรงเน้นย้ำคือ ให้เด็กฝึกและลงมือทำทุกอย่างด้วยตัวเอง เช่น การทำบัญชีรับจ่าย ก็ให้ลงบัญชีด้วยมือ เพื่อฝึกบวกลบเลข จะได้รู้ผลกำไรหรือขาดทุน และนำมาเป็นข้อมูลในการวางแผนของสหกรณ์ หรือการจดบันทึกรายงานการประชุม ก็ให้เขียนด้วยลายมือ เพื่อฝึกคัดลายมือไปในตัว พระองค์ท่านตรัสว่า “ระบบสหกรณ์เป็นระบบที่ดีและเหมาะกับคนไทย เราต้องปลูกฝังความรู้เรื่องสหกรณ์ตั้งแต่เด็กๆ เมื่อเด็กเหล่านี้เติบโตขึ้นมาบริหารสหกรณ์หรือประกอบอาชีพอื่นๆ ก็จะสามารถนำความรู้ด้านสหกรณ์ไปประกอบอาชีพเลี้ยงดูตนเองและครอบครัวได้ในอนาคต”
สำนักงานสหกรณ์จังหวัดตรัง รับผิดชอบในการแนะนำ ส่งเสริม กิจกรรมสหกรณ์นักเรียน ให้แก่เด็กนักเรียนในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน 2 โรงเรียน คือโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน บ้านหินจอก ตำบลลิพัง อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง และโรงเรียนสันติราษฎร์ประชาบำรุง ตำบลปะเหลียน อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง โดยได้ฝึกฝนให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมและลงมือปฏิบัติทำกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน ทำให้นักเรียนเกิดทักษะ ความรู้ ที่ยั่งยืนสามารถนำไปใช้เป็นพื้นฐานของการประกอบอาชีพในอนาคตได้ และมีการเอื้อประโยชน์ต่อการขยายผลเผยแพร่ความรู้ไปยังชุมชนอย่างต่อเนื่อง และเป็นการปลูกฝังคุณธรรมให้แก่นักเรียนได้รู้จักการดำเนินชีวิตในสังคมร่วมกับผู้อื่น อย่างมีความซื่อสัตย์ จริงใจ เมตตากรุณา รู้จักถ้อยทีถ้อยอาศัย เอื้อเฟื้อช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีจิตสำนึกและจิตอาสาต่อส่วนรวม รู้จักทำงานกับผู้อื่น
บางกิจกรรมสามารถเชื่อมโยงและนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับครอบครัวได้ เช่นการออม ซึ่งเกิดจากการ เห็นความสำคัญและนักเรียนมีความสมัครใจ โดยมีการวางแผนว่าเมื่อจบการศึกษานักเรียนจะมีทุนการศึกษาสำหรับเรียนต่อและสามารถซื้อชุดนักเรียนและอุปกรณ์การเรียนได้ด้วยตนเองไม่ต้องรบกวนพ่อแม่ เป็นต้น กิจกรรมสหกรณ์นักเรียนจึงเป็นกระบวนการสำคัญที่สร้างคนให้รู้จักคิด วิเคราะห์ แก้ปัญหาด้วยตัวเอง เมื่อเด็กๆเติบโตขั้นก็จะเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ นับว่าเป็นการวางรากฐานอย่างมั่นคงให้กับชุมชนและประเทศชาติอีกด้วย
ดังนั้น “7 มิถุนายน วันสหกรณ์นักเรียน” จึงเป็นโอกาสสำคัญที่ทุกฝ่ายจะร่วมกันรณรงค์ให้เยาวชนได้เห็นถึงความสำคัญของการนำหลักและวิธีการสหกรณ์ไปปรับใช้ในชีวิต เพื่อที่จะเติบโตเป็นอนาคตที่ดีของชาติต่อไป พร้อมทั้งได้ร่วมกันเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อขบวนการสหกรณ์ไทยอย่างหาที่สุดมิได้