กรมศิลปากรประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “มหาชาติคำหลวง” เป็นวรรณคดีแห่งชาติ ประจำปี 2565
วันที่ 23 พ.ค. 65 ห้องดอกไม้สด สำนักหอสมุดแห่งชาติ นายกิตติพันธ์ พานสุวรรณ อธิบดีกรมศิลปากร พร้อมด้วย ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต และ ศาสตราจารย์กิตติคุณสุกัญญา สุจฉายา คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติ ร่วมกันแถลงข่าวประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง มหาชาติคำหลวง เป็นวรรณคดีแห่งชาติ ประจำปี 2565
นายกิตติพันธ์ กล่าวว่า คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติร่วมกันพิจารณาคัดเลือกหนังสือวรรณคดีที่มีคุณค่าโดดเด่น ทั้งความงดงามทางวรรณศิลป์ รวมถึงแนวคิดด้านสังคม จริยธรรม จารีตประเพณีและวัฒนธรรม อันทรงอิทธิพลต่อสังคมไทย เพื่อประกาศยกย่องให้เป็น วรรณคดีแห่งชาติ โดยในปี2565 มีมติเห็นชอบให้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง มหาชาติคำหลวง เป็นวรรณคดีแห่งชาติ ซึ่งเป็นวรรณคดีที่เล่าเรื่องราวของพระเวสสันดรอันเป็นพระชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ซึ่งได้บำเพ็ญบารมีครบถ้วนทั้ง 10 ประการก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวอีกว่า ตามประวัติของวรรณคดีมหาชาติคำหลง สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยา โปรดเกล้าฯ ให้ประชุมนักปราชญ์ราชบัณฑิตร่วมกันแปลแต่งขึ้นจากเรื่องเวสสันดรชาดก ซึ่งเป็นภาษาบาลีในพระไตรปิฎกเป็นคำประพันธ์ภาษาไทยเมื่อปี 2025 แบ่งเนื้อหาออกเป็น 13 กัณฑ์ แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทร่าย โคลง ฉันท์ และกาพย์อันไพเราะงดงามโดยมหาชาติคำหลวงได้รับการยกย่องให้เป็นต้นแบบการแปลแต่งวรรณคดีพระพุทธศาสนาเรื่องอื่นๆ และเป็นต้นแบบการแต่งคำประพันธ์ในสมัยหลัง จึงถือเป็นวรรณคดีเรื่องสำคัญที่ทรงคุณค่าในด้านวรรณศิลป์ ทั้งยังให้ความรู้เกี่ยวกับสังคมและประเพณีวัฒนธรรมไทย รวมถึงคติความเชื่อโดยเฉพาะเรื่องการให้ทาน
อย่างไรก็ตาม กรมศิลปากรจะมีการจัดพิมพ์หนังสือเพื่อพิมพ์เผยแพร่วรรณคดีมหาชาติคำหลวงมอบให้สถาบันการศึกษา ห้องสมุดต่างๆ เพื่อให้เด็กและเยาวชน รวมถึงประชาชนได้ศึกษาต่อไป ทั้งนี้เมื่อปี 2553 ได้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “ไตรภูมิกถา” ให้เป็นยอดของวรรณคดีสมัยสุโขทัย ต่อมาในปี 2558 ประกาศยกย่องพระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง “รามเกียรติ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช” เป็นวรรณคดีแห่งชาติมาแล้ว
ด้วยคุณค่าความสำคัญของวรรณคดีเรื่องมหาชาติ กรมศิลปากรได้กำหนดจัดการสัมมนาทางวิชาการเรื่อง วรรณกรรมเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย เพื่อเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวรรณคดีเรื่องมหาชาติคำหลวง และวรรณคดีเรื่องมหาชาติสำนวนต่างๆ ที่มีคุณค่าด้านวรรณศิลป์ตลอดจนคุณค่าด้านวัฒนธรรม ประเพณี และคติความเชื่อ ในวันที่ 25 พ.ค. นี้ เวลา 08.30 – 17.00 น. ณ ห้องประชุมใหญ่ สำนักหอสมุดแห่งชาติ รับชมการถ่ายทอดสดได้ทาง facebook fanpage กรมศิลปากร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่กลุ่มภาษาและวรรณกรรม สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ ทางอีเมล [email protected] หรือโทร. 0 2164 2501 ต่อ 6076
นายกิตติพันธ์ กล่าวว่า คณะกรรมการวรรณคดีแห่งชาติร่วมกันพิจารณาคัดเลือกหนังสือวรรณคดีที่มีคุณค่าโดดเด่น ทั้งความงดงามทางวรรณศิลป์ รวมถึงแนวคิดด้านสังคม จริยธรรม จารีตประเพณีและวัฒนธรรม อันทรงอิทธิพลต่อสังคมไทย เพื่อประกาศยกย่องให้เป็น วรรณคดีแห่งชาติ โดยในปี2565 มีมติเห็นชอบให้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง มหาชาติคำหลวง เป็นวรรณคดีแห่งชาติ ซึ่งเป็นวรรณคดีที่เล่าเรื่องราวของพระเวสสันดรอันเป็นพระชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ซึ่งได้บำเพ็ญบารมีครบถ้วนทั้ง 10 ประการก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวอีกว่า ตามประวัติของวรรณคดีมหาชาติคำหลง สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยา โปรดเกล้าฯ ให้ประชุมนักปราชญ์ราชบัณฑิตร่วมกันแปลแต่งขึ้นจากเรื่องเวสสันดรชาดก ซึ่งเป็นภาษาบาลีในพระไตรปิฎกเป็นคำประพันธ์ภาษาไทยเมื่อปี 2025 แบ่งเนื้อหาออกเป็น 13 กัณฑ์ แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทร่าย โคลง ฉันท์ และกาพย์อันไพเราะงดงามโดยมหาชาติคำหลวงได้รับการยกย่องให้เป็นต้นแบบการแปลแต่งวรรณคดีพระพุทธศาสนาเรื่องอื่นๆ และเป็นต้นแบบการแต่งคำประพันธ์ในสมัยหลัง จึงถือเป็นวรรณคดีเรื่องสำคัญที่ทรงคุณค่าในด้านวรรณศิลป์ ทั้งยังให้ความรู้เกี่ยวกับสังคมและประเพณีวัฒนธรรมไทย รวมถึงคติความเชื่อโดยเฉพาะเรื่องการให้ทาน
อย่างไรก็ตาม กรมศิลปากรจะมีการจัดพิมพ์หนังสือเพื่อพิมพ์เผยแพร่วรรณคดีมหาชาติคำหลวงมอบให้สถาบันการศึกษา ห้องสมุดต่างๆ เพื่อให้เด็กและเยาวชน รวมถึงประชาชนได้ศึกษาต่อไป ทั้งนี้เมื่อปี 2553 ได้ประกาศยกย่องวรรณคดีเรื่อง “ไตรภูมิกถา” ให้เป็นยอดของวรรณคดีสมัยสุโขทัย ต่อมาในปี 2558 ประกาศยกย่องพระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง “รามเกียรติ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช” เป็นวรรณคดีแห่งชาติมาแล้ว
ด้วยคุณค่าความสำคัญของวรรณคดีเรื่องมหาชาติ กรมศิลปากรได้กำหนดจัดการสัมมนาทางวิชาการเรื่อง วรรณกรรมเรื่องมหาชาติในวัฒนธรรมไทย เพื่อเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวรรณคดีเรื่องมหาชาติคำหลวง และวรรณคดีเรื่องมหาชาติสำนวนต่างๆ ที่มีคุณค่าด้านวรรณศิลป์ตลอดจนคุณค่าด้านวัฒนธรรม ประเพณี และคติความเชื่อ ในวันที่ 25 พ.ค. นี้ เวลา 08.30 – 17.00 น. ณ ห้องประชุมใหญ่ สำนักหอสมุดแห่งชาติ รับชมการถ่ายทอดสดได้ทาง facebook fanpage กรมศิลปากร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่กลุ่มภาษาและวรรณกรรม สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ ทางอีเมล [email protected] หรือโทร. 0 2164 2501 ต่อ 6076