กรมส่งเสริมการเกษตรได้ให้ความสำคัญกับการส่งเสริมการทำเกษตรที่ปลอดภัย เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การทําการเกษตรยั่งยืนตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การใช้สารเคมีในการเกษตรอย่างถูกต้องและปลอดภัยต่อผู้ผลิต ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม ด้วยการส่งเสริมการป้องกันและกําจัดศัตรูพืชแบบผสมผสาน และการกําจัดศัตรูพืชโดยชีววิธี และส่งเสริมการเลี้ยงผึ้งในเชิงอุตสาหกรรม โดยให้เกษตรกรรวมตัวกันเป็นแปลงใหญ่ผึ้ง และแปลงใหญ่ชันโรง ปัจจุบันทั่วประเทศ มีแปลงใหญ่ผึ้งพันธุ์ ผึ้งโพรง และชันโรง จำนวน 94 แปลง สมาชิกแปลงใหญ่ 3,764 ราย พื้นที่ประมาณ 60,444 ไร่ โดยเป็นแปลงใหญ่ชันโรง จำนวน 11 แปลง สมาชิก 424 ราย พื้นที่ 3,226 ไร่ ในส่วนพื้นที่ภาคใต้ มีแปลงใหญ่ชันโรงจำนวน 5 แปลง ได้แก่ จังหวัดสงขลา 2 แปลง พัทลุง ยะลา และนราธิวาส จังหวัดละ 1 แปลง โดยแต่ละจังหวัดได้ประสานศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านแมลงเศรษฐกิจ จังหวัดชุมพร มาให้ความรู้แก่เกษตรกรอย่างต่อเนื่อง
“ชันโรงหรือผึ้งจิ๋ว” มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น เช่น คนเหนือเรียก ขี้ตังนี หรือ ขี้ย้าแดง ภาคอีสานเรียก แมลงขี้สูด ภาคตะวันออกเรียก ตัวตุ้งติ้ง ส่วนทางภาคใต้เรียกว่า อุง “ชันโรงหรือผึ้งจิ๋ว” คือ แมลงผสมเกสรตัวเล็กๆ จัดอยู่ในจำพวกผึ้งแต่ไม่มีเหล็กไนเหมือนผึ้ง “ชันโรง” มีวิวัฒนาการสูงกว่าผึ้งป่าและผึ้งหึ่ง นอกจากนี้ ชันโรงยังให้น้ำผึ้งอีกด้วย น้ำผึ้งและเกสรของชันโรงมีราคาแพงกว่าน้ำผึ้งทั่วๆ ไป เนื่องจากเชื่อกันว่ามีคุณค่าทางโภชนาการสูงกว่า เพราะหายาก และมีปริมาณน้ำผึ้งน้อย
พื้นที่ตำบลบางกล่ำ เป็นพื้นที่ที่มีการทำสวนผลไม้หลากหลายชนิดในลักษณะสวนผสมหลังบ้าน เช่น มังคุด ลองกอง สละ เงาะ ทำให้เกษตรกรสนใจที่จะเลี้ยงผึ้งโพรงและชันโรง เพื่อสร้างรายได้จากน้ำผึ้ง และผลิตภัณฑ์ ซึ่งมีคุณประโยชน์เป็นอาหารเพื่อสุขภาพอีกด้วย ที่สำคัญผึ้งและชันโรงจะช่วยในการผสมเกสรของผลไม้ ต่างๆ ทำให้มีผลผลิตเพิ่มสูงขึ้น จึงถือเป็นแมลงที่มีบทบาทสำคัญในด้านเศรษฐกิจทางการเกษตร และเป็นตัวบ่งบอกว่าในชุมชนทำการเกษตรอินทรีย์ โดยไม่ได้ใช้สารเคมี
นายคมคาย เพชรมุณี ประธานแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา เปิดเผยว่า จุดเริ่มต้นของการจัดตั้งกลุ่มมาจากการที่สมาชิกได้มีโอกาสเข้าร่วมโครงการ 9101 ตามรอยเท้าพ่อภายใต้ร่มพระบารมี เพื่อการพัฒนาการเกษตรอย่างยั่งยืน ในครั้งนั้นได้เลือกทำ โครงการเลี้ยงผึ้งและชันโรง หลังจากโครงการเสร็จสิ้นจึงได้รวบรวมสมาชิกที่ต้องการดำเนินการต่อและจัดตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนขึ้นมา โดยใช้ชื่อว่า วิสาหกิจชุมชนเลี้ยงผึ้งและญิงยวนบางกล่ำ แรกเริ่มมีสมาชิกเพียง 7 คน ดำเนินกิจกรรมโดยการรวบรวมผลผลิตที่ได้จำหน่ายในรูปกลุ่ม มีการเลี้ยงผึ้งชันโรงจำนวน 1,520 รัง โดยมีการต่อยอดสร้างรายได้เพิ่ม แปรรูปผลิตภัณฑ์ ได้แก่ โลชั่น สบู่เหลว สบู่ก้อน ยาสระผม น้ำผึ้งชันโรง เป็นต้น ต่อมาสำนักงานเกษตรอำเภอบางกล่ำได้มาส่งเสริมให้รวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ ขึ้นเมื่อปี 2563 เพื่อพัฒนากลุ่มต่อไปให้เข้มแข็ง มีการนำภูมิปัญญามาสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นต้นแบบปัจจุบันมีสมาชิก 36 ราย โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภาคีเครือข่ายเข้ามาสนับสนุน และมีโอกาสได้ไปศึกษาดูงาน และเข้าอบรม แล้วนำความรู้ที่ได้มาปรับใช้ในแปลงเกษตรของตนเอง และพัฒนาแปลงของตนเองให้เป็นแหล่งศึกษาดูงานด้านการเลี้ยงผึ้งโพรงและขันโรง การทำเกษตรแบบผสมผสาน ให้บุคคลทั้งภายในชุมชนและภายนอกชุมชนมาศึกษาดูงาน
นายมานิต แก้วพิบูลย์ เกษตรอำเภอบางกล่ำ กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรอำเภอบางกล่ำ จากการสำรวจในความต้องการของเกษตรกรในพื้นที่ ตำบลบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่ปลูกพืชเศรษฐกิจ โดยเฉพาะไม้ผลเป็นจำนวนมาก จึงมีแนวคิดที่จะส่งเสริมสนับสนุนการเพิ่มรายได้เสริมโดยการเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ เช่น ผึ้ง ชันโรง จะช่วยในเรื่องการผสมเกสร เพิ่มผลผลิต เพิ่มรายได้ ซึ่งในปี 2564 ได้มีการส่งเสริมจัดตั้งเป็นแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ เพื่อสนับสนุนงบประมาณในการพัฒนากลุ่มให้มีการพัฒนากลุ่มในเรื่องของการลดต้นทุนการผลิต พัฒนาผลผลิตให้ได้คุณภาพตรงตามที่ตลาดต้องการ
นอกจากนี้ ทางกลุ่มแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา ได้รับงบประมาณสนับสนุนในโครงการแปลงใหญ่จากกรมส่งเสริมการเกษตร นำมาพัฒนากลุ่มในการเพิ่มรังผึ้งโรงให้มีปริมาณเพิ่มมากยิ่งขึ้น สามารถเก็บผลผลิตได้ปีละ 2 ครั้งต่อรัง จึงมีการสร้างรังหมุนเวียน เพื่อให้เกษตรกรมีรายได้เสริมตลอดทั้งปี สามารถสร้างรายได้ถึง 10,000 บาทต่อเดือน และมีการนำผลผลิตน้ำผึ้งชันโรงมาแปรรูปผลผลิตเพื่อเข้าสู่ตลาดออนไลน์ ปัจจุบันยังเปิดเป็นศูนย์เครือข่ายของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) อำเภอบางกล่ำ เพื่อดำเนินการศูนย์ ให้เกิดจากการใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผสมผสานกับภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อบริหารจัดการพื้นที่ ให้เกิดประโยชน์สูงสุด สนใจรังเลี้ยงผึ้งชันโรงในราคารังละ 1,200 บาท น้ำผึ้งชันโรง น้ำผึ้งโพรง หรือผลิตภัณฑ์จากน้ำผึ้งชันโรงได้แก่ สบู่ โลชั่นบำรุงผิวผสมน้ำผึ้ง ลิปสติก สามารถสอบถามได้ที่ แปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา เบอร์ติดต่อ 06 1253 2874 หรือ 06 5495 5158
พื้นที่ตำบลบางกล่ำ เป็นพื้นที่ที่มีการทำสวนผลไม้หลากหลายชนิดในลักษณะสวนผสมหลังบ้าน เช่น มังคุด ลองกอง สละ เงาะ ทำให้เกษตรกรสนใจที่จะเลี้ยงผึ้งโพรงและชันโรง เพื่อสร้างรายได้จากน้ำผึ้ง และผลิตภัณฑ์ ซึ่งมีคุณประโยชน์เป็นอาหารเพื่อสุขภาพอีกด้วย ที่สำคัญผึ้งและชันโรงจะช่วยในการผสมเกสรของผลไม้ ต่างๆ ทำให้มีผลผลิตเพิ่มสูงขึ้น จึงถือเป็นแมลงที่มีบทบาทสำคัญในด้านเศรษฐกิจทางการเกษตร และเป็นตัวบ่งบอกว่าในชุมชนทำการเกษตรอินทรีย์ โดยไม่ได้ใช้สารเคมี
นายคมคาย เพชรมุณี ประธานแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา เปิดเผยว่า จุดเริ่มต้นของการจัดตั้งกลุ่มมาจากการที่สมาชิกได้มีโอกาสเข้าร่วมโครงการ 9101 ตามรอยเท้าพ่อภายใต้ร่มพระบารมี เพื่อการพัฒนาการเกษตรอย่างยั่งยืน ในครั้งนั้นได้เลือกทำ โครงการเลี้ยงผึ้งและชันโรง หลังจากโครงการเสร็จสิ้นจึงได้รวบรวมสมาชิกที่ต้องการดำเนินการต่อและจัดตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนขึ้นมา โดยใช้ชื่อว่า วิสาหกิจชุมชนเลี้ยงผึ้งและญิงยวนบางกล่ำ แรกเริ่มมีสมาชิกเพียง 7 คน ดำเนินกิจกรรมโดยการรวบรวมผลผลิตที่ได้จำหน่ายในรูปกลุ่ม มีการเลี้ยงผึ้งชันโรงจำนวน 1,520 รัง โดยมีการต่อยอดสร้างรายได้เพิ่ม แปรรูปผลิตภัณฑ์ ได้แก่ โลชั่น สบู่เหลว สบู่ก้อน ยาสระผม น้ำผึ้งชันโรง เป็นต้น ต่อมาสำนักงานเกษตรอำเภอบางกล่ำได้มาส่งเสริมให้รวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ ขึ้นเมื่อปี 2563 เพื่อพัฒนากลุ่มต่อไปให้เข้มแข็ง มีการนำภูมิปัญญามาสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นต้นแบบปัจจุบันมีสมาชิก 36 ราย โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภาคีเครือข่ายเข้ามาสนับสนุน และมีโอกาสได้ไปศึกษาดูงาน และเข้าอบรม แล้วนำความรู้ที่ได้มาปรับใช้ในแปลงเกษตรของตนเอง และพัฒนาแปลงของตนเองให้เป็นแหล่งศึกษาดูงานด้านการเลี้ยงผึ้งโพรงและขันโรง การทำเกษตรแบบผสมผสาน ให้บุคคลทั้งภายในชุมชนและภายนอกชุมชนมาศึกษาดูงาน
นายมานิต แก้วพิบูลย์ เกษตรอำเภอบางกล่ำ กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรอำเภอบางกล่ำ จากการสำรวจในความต้องการของเกษตรกรในพื้นที่ ตำบลบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่ปลูกพืชเศรษฐกิจ โดยเฉพาะไม้ผลเป็นจำนวนมาก จึงมีแนวคิดที่จะส่งเสริมสนับสนุนการเพิ่มรายได้เสริมโดยการเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ เช่น ผึ้ง ชันโรง จะช่วยในเรื่องการผสมเกสร เพิ่มผลผลิต เพิ่มรายได้ ซึ่งในปี 2564 ได้มีการส่งเสริมจัดตั้งเป็นแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ เพื่อสนับสนุนงบประมาณในการพัฒนากลุ่มให้มีการพัฒนากลุ่มในเรื่องของการลดต้นทุนการผลิต พัฒนาผลผลิตให้ได้คุณภาพตรงตามที่ตลาดต้องการ
นอกจากนี้ ทางกลุ่มแปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา ได้รับงบประมาณสนับสนุนในโครงการแปลงใหญ่จากกรมส่งเสริมการเกษตร นำมาพัฒนากลุ่มในการเพิ่มรังผึ้งโรงให้มีปริมาณเพิ่มมากยิ่งขึ้น สามารถเก็บผลผลิตได้ปีละ 2 ครั้งต่อรัง จึงมีการสร้างรังหมุนเวียน เพื่อให้เกษตรกรมีรายได้เสริมตลอดทั้งปี สามารถสร้างรายได้ถึง 10,000 บาทต่อเดือน และมีการนำผลผลิตน้ำผึ้งชันโรงมาแปรรูปผลผลิตเพื่อเข้าสู่ตลาดออนไลน์ ปัจจุบันยังเปิดเป็นศูนย์เครือข่ายของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) อำเภอบางกล่ำ เพื่อดำเนินการศูนย์ ให้เกิดจากการใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผสมผสานกับภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อบริหารจัดการพื้นที่ ให้เกิดประโยชน์สูงสุด สนใจรังเลี้ยงผึ้งชันโรงในราคารังละ 1,200 บาท น้ำผึ้งชันโรง น้ำผึ้งโพรง หรือผลิตภัณฑ์จากน้ำผึ้งชันโรงได้แก่ สบู่ โลชั่นบำรุงผิวผสมน้ำผึ้ง ลิปสติก สามารถสอบถามได้ที่ แปลงใหญ่ชันโรงบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา เบอร์ติดต่อ 06 1253 2874 หรือ 06 5495 5158