มหกรรมกีฬาโอลิมปิก ฤดูหนาว ปักกิ่ง 2022 เปิดงานอย่างเป็นทางการ ประเทศจีนเชิญชวนประชาชนทั่วโลก “ก้าวสู่อนาคตไปด้วยกัน”
เมื่อวันศุกร์ที่ 4 กุมภาพันธ์นี้ พิธีเปิดงานมหกรรมกีฬาโอลิมปิก ฤดูหนาว ปักกิ่ง 2022 ได้จัดขึ้นอย่างเป็นทางการ ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยจะมีการแข่งขันกีฬาจนถึงวันอาทิตย์ที่ 20 กุมภาพันธ์ รวม 19 วัน กีฬาที่จัดการแข่งขันรวม 15 ประเภท มีมากกว่า 90 ประเทศส่งตัวแทนเข้าร่วมแข็งขัน
โอลิมปิกเกมส์ฤดูหนาวครั้งนี้แข่งขันภายใต้ระบบปิดแบบบับเบิ้ล ที่เคยใช้ในประเทศไทย ในการจัดการแข่งขันแบดมินตันระดับโลก 3 รายการใหญ่เมื่อต้นปี 2021 และการการแข่งขันโอลิมปิกฤดูร้อน โตเกียว 2020 ที่จัดขึ้นระหว่างวันที่ 23 กรกฎาคม ถึง 8 สิงหาคม ค.ศ. 2021 ทั้งนี้เพื่อป้องกันโควิด-19 โดยได้รับรายงานจากเจ้าหน้าที่ของไอโอซี ที่เดินทางถึงประเทศจีนแล้วว่า จีนผู้เป็นเจ้าภาพเตรียมมาตรการดังกล่าวไว้อย่างเข้มงวดและมีระเบียบมาก
การจัดงานโอลิมปิกเกมส์ฤดูหนาวครั้งนี้ ทางการจีนได้ประกาศตั้งแต่แรกว่าเราจะจัดภายใต้แนวคิดเรียบง่าย ปลอดภัย และยอดเยี่ยม ซึ่งก็เห็นได้จากพิธีเปิดงานที่แตกต่างจากการจัดงานโอลิมปิกเกมส์ฤดูร้อน ณ กรุงปักกิ่ง ปี 2008 ที่เน้นยิ่งใหญ่อลังการ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงได้เข้าร่วมพิธีเปิดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวปี 2022 ณ กรุงปักกิ่งตั้งแต่วันที่ 4-6 กุมภาพันธ์ โดยจัดงานเลี้ยงต้อนรับประมุขแห่งรัฐ หัวหน้ารัฐบาล สมาชิกราชวงศ์ และหัวหน้าองค์กรระหว่างประเทศที่เดินทางมาประเทศจีน เข้าร่วมพิธีเปิดและจัดกิจกรรมทวิภาคีที่เกี่ยวข้อง โดยมีผู้นำต่างประเทศเข้าร่วมพิธีเปิดอย่างแข็งขัน เช่น ประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิมีร์ ปูติน, กษัตริย์สีฮาโมนีแห่งกัมพูชา, ประธานาธิบดีฮาลิมาห์แห่งสิงคโปร์, ประธานาธิบดีโทกาเยฟแห่งคาซัคสถาน, ประธานาธิบดีซาปารอฟแห่งคีร์กีซ, ประธานาธิบดีราห์มอนแห่งทาจิกิสถาน, ประธานาธิบดีเบอร์ดีมูคาเมดอฟ แห่งเติร์กเมนิสถาน, ประธานาธิบดีมีร์ซีโยเยฟ แห่งอุซเบกิสถาน, ประธานาธิบดีอับดุลฟัตตาห์ อัซซีซี แห่งอียิปต์, มกุฎราชกุมารมุฮัมมัด บิน ซัลมาน แห่งซาอุดีอาระเบีย, ตะมีม บิน ฮะมัด อัษษานี เอมีร์แห่งรัฐกาตาร์, มกุฎราชกุมารมุฮัมมัด แห่งอาบูดาบี สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ , ประธานาธิบดีอันด์แชย์ ดูดา แห่งโปแลนด์, ประธานาธิบดีอาเล็กซานดาร์ วูชิช แห่งสาธารณรัฐเซอร์เบีย , Grand Duke Henry แห่งลักเซมเบิร์ก, เจ้าชายอัลเบิร์ตที่ 2 แห่งโมนาโก , ประธานาธิบดีอาร์เจนตินา, ประธานาธิบดีเอกวาดอร์รุสโซ, นายกรัฐมนตรีมองโกเลีย, นายกรัฐมนตรีปากีสถาน, ประธานรัฐสภาเกาหลีใต้ เป็นต้น
นอกจากนี้ยังมีหัวหน้าองค์กรระหว่างประเทศ เช่น อันโตนิโอ กูเตอร์เรส เลขาธิการสหประชาชาติ, อับดุลลา ชาฮิด ประธานสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ, เตโวโดรส อัดฮาโนม ผู้อำนวยการใหญ่ขององค์การอนามัยโลก, เติ้ง หงหลิน ผู้อำนวยการใหญ่องค์การทรัพย์สินทางปัญญาโลก , มาร์กอส ปราโด ทรอยโจ ผู้ว่าธนาคารเพื่อการพัฒนาแห่งใหม่(NDB), จางหมิง เลขาธิการองค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ เข้าร่วมด้วย
ที่น่าปิติยินดีที่สุดคือ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ผู้ได้รับ “เหรียญมิตรภาพ” เพื่อนเก่าและมิตรแท้ของคนจีนได้เสด็จเข้าร่วมพิธีเปิดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่กรุงปักกิ่งประเทศจีนด้วย ซึ่งได้ตรอกย้ำถึงความสัมพันธ์อันดีงามระหว่างประเทศไทยและประเทศจีน ดั่งคำว่า “ไทย-จีนมิใช่อื่นไกล พี่น้องกัน” การเสด็จยืนประเทศจีนครั้งนี้จะ “ช่วยส่งเสริมการพัฒนาของการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกอย่างแน่นอน และจะเป็นการสร้างบทใหม่แห่งมิตรภาพจีน-ไทยต่อไป” ตามที่นายจ้าว ลี่เจียน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้กล่าวใว้เมื่อวันที่ 27 มกราคมที่ผ่านมานี้
อย่างไรก็ตาม ช่วงครึ่งปีที่ผ่านมานี้ มีเสียงบางอย่างที่ขัดกับแนวโน้มของโอลิมปิกฤดูหนาวกรุงปักกิ่ง ทางสหรัฐฯ ได้ปลุกกระแสที่เรียกว่า “คว่ำบาตรทางการทูตต่อโอลิมปิกฤดูหนาว ณ กรุงปักกิ่ง” ขึ้นมา ด้วยการไม่ส่งเจ้าหน้าที่รัฐของสหรัฐฯ เข้าร่วมโอลิมปิกฤดูหนาวปี 2022 ณ กรุงปักกิ่ง หลังจากนั้น สหราชอาณาจักร แคนาดา และออสเตรเลียที่เป็นสมาชิก Five Eyes Alliance ได้ตามรอยสหรัฐอเมริกาด้วย ในขณะเดียวกัน รัฐบาลลิทัวเนียที่กำลังกระทบกระทั่งกันกับจีน และถูกรัฐบาลจีนลดระดับความสัมพันธ์ทางการฑูตเป็นระดับอุปทูตก็ได้มีการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง
แต่ดูเหมือนว่า “การคว่ำบาตรทางการทูต” ต่อการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาว ณ กรุงปักกิ่งนั้นไม่น่าจะประสบความสำเร็จนัก และนักการเมืองตะวันตกที่มีแรงจูงใจซ่อนเร้นจะต้องผิดหวังอย่างแน่นอน คณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติของแต่ละประเทศล้วนออกมาชี้แจงอย่างชัดเจนว่าปฏิเสธที่จะคว่ำบาตรโอลิมปิกฤดูหนาว และคัดค้านอย่างแข็งขันกับการโยนการกีฬาเป็นเรื่องการเมือง เซบัสเตียน โกอาเตส ประธานสหพันธ์กรีฑาโลก ได้ออกมาแสดงท่าทีอย่างชัดเจนว่าไม่สนับสนุน “คว่ำบาตรทางการทูต” และยังได้บอกกับบีบีซีว่า “การคว่ำบาตรทางการทูต” ต่อโอลิมปิกฤดูหนาว ณ กรุงปักกิ่งเป็น “ท่าทีที่ไร้ความหมายและอันตราย” โทมัส บัค ประธานคณะกรรมการโอลิมปิกสากลถึงกับเตือนว่า “การเมืองจะคุกคามอนาคตของขบวนการโอลิมปิก”
ที่น่าสนใจอีกประเด็นคือ ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งจะเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูร้อนในปี 2024 ประกาศว่าจะไม่ร่วมการบอยคอตครั้งนี้ โดยนายฌ็อง มิแชล บล็องเกอร์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการฝรั่งเศส ยืนยันว่า “กีฬาเป็นเรื่องสากลซึ่งต้องได้รับการปกป้องไม่ให้มีการแทรกแซงทางการเมือง” ในขณะที่ นายเอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส ระบุว่า ฝรั่งเศสไม่มีแผนที่จะเข้าร่วมการคว่ำบาตรโอลิมปิกฤดูหนาวอย่างที่ทั้ง 4 ชาติกระทำกัน การเคลื่อนไหวดังกล่าวไม่มีนัยสำคัญ เป็นเพียงแค่สัญลักษณ์เท่านั้น “การแข่งขันกีฬาโอลิมปิกไม่ควรเป็นเรื่องการเมือง” มาครง กล่าว
นั่นหมายความว่า ฝรั่งเศสในฐานะประเทศตะวันตกเช่นเดียวกันรู้ดีว่าการที่ สหรัฐฯและพรรคพวกกำลังเล่นอยู่นั้นคือ “เรื่องการเมือง” ซึ่งก็ไม่แปลกใจมากนัก เพราะการคว่ำบาตรครั้งนี้ ประเทศทางตะวันตกได้ใช้ประเด็นสิทธิมนุษยชนตามเคย โดยอ้างว่าการไม่ส่งเจ้าหน้าที่รัฐไปร่วมงานโอลิมปิกฤดูหนาว ณ กรุงปักกิ่ง เนื่องจากความกังวลเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชนในจีน โดยเฉพาะข้อกล่าวหาเรื่องการทำร้ายและละเมิดสิทธิชนกลุ่มน้อยมุสลิมอุยกูร์ ก็กล่าวได้ว่ายังเป็นสูตรเดิม และเป็นสูตรที่ถูกพิสูจน์ให้กระจ่างแล้วว่าเป็นเรื่องการเมืองเชิงภูมิรัฐศาสตร์
การกล่าวหาเรื่องสิทธิมนุษยชนนี้เกิดขึ้นมานาน ครั้นโอลิมปิกฤดูร้อนปี 2008 ณ กรุงปักกิ่งได้ใช้ประเด็นทิเบต พอมาถึงครั้งนี้เปลี่ยนเป้าไปที่ซินเจียงเท่านั้นเอง แต่คนเหล่านี้ไม่เคยคำนึงถึงเลยว่า “การเล่นกีฬาเป็นสิทธิมนุษยชนอย่างหนึ่ง”(The practice of sport is a human right) ซึ่งเป็น หลักการพื้นฐานของโอลิมปิกเกมส์ข้อสำคัญจ้อหนึ่งที่ถูกบัญญัติใว้ใน “กฎบัตรโอลิมปิก” และคำถามที่ตามมาคือ สิทธิมนุษยชนของนักกีฬาที่ทุ่มเทแรงกายใจ ฝึกฝนอย่างแข็งขันเพื่อบรรลุเป้าหมายของชีวิตนั้นสมควรได้รับการดูแลจากรัฐบาล(ที่เรียกร้อง “คว่ำบาตรทางการทูต”)หรือไม่
เมื่อวันที่ 24 มกราคม คณะกรรมการโอลิมปิกแห่งสหรัฐอเมริกาได้ประกาศรายชื่อนักกีฬา 222 คนที่เข้าร่วมการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาว ณ กรุงปักกิ่ง นับเป็นคณะผู้แทนการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวที่ใหญ่เป็นอันดับสองในประวัติศาสตร์ ต่อจากคณะนักกีฬา 228 คนในโอลิมปิกฤดูหนาว Pyeong Chang ในปี 2018 นั่นก็หมายความว่าคณะกรรมการโอลิมปิกฯ “ไม่แคร์”นักการเมืองสหรัฐอเมริกาที่ปั่นกระแสเพื่อหวังผลประโยชน์ทางการเมือง
เท่านั้นยังไม่พอ เมื่อวันที่ 19 มกราคม 2022 นายจ้าว ลี่เจียน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้จัดงานแถลงข่าวเป็นประจำ และยืนยันกับนักข่าวว่า “จีนได้ออกวีซ่าให้กับสมาชิกบางคนในทีมสหรัฐฯ ซึ่งประกอบด้วยเจ้าหน้าที่ของรัฐ ทีมสหรัฐฯที่เดินทางไปประเทศจีนเพื่อแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวนี้มีเจ้าหน้าที่มาจากกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯและหน่วยงานรัฐบาลอื่นๆเป็นจำนวนมาก และหลายคนถือหนังสือเดินทางทูตหรือหนังสือเดินทางราชการด้วย”
ข้อเท็จจริงเหล่านี้ได้พิสูจน์แล้วว่าการกระทำที่เรียกว่า “การคว่ำบาตรทางการทูต” นั้นนอกจากไม่เป็นที่นิยมแล้ว ยังถูกล้มไปด้วยตนเองเสียด้วย เวลานี้ กีฬาโอลิมปิก ฤดูหนาว ปักกิ่ง 2022 กำลังแข่งขันอย่างคึกคัก เราต้องไม่ลืมว่ากีฬาโอลิมปิกเป็นพื้นที่แสดงความสามารถและสปิริตโอลิมปิกของนักกีฬาจากนานาประเทศที่ “ต้องใช้ความเข้าใจร่วมกันด้วยจิตวิญญาณแห่งมิตรภาพ ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน และการเล่นที่ยุติธรรม” มิใช่เวทีที่ไว้แสวงหาผลประโยชน์ทางการเมืองของนักการเมืองบางกลุ่ม การกระทำของคนบางกลุ่มจากบางประเทศนั้นเปรียบเสมือนตัวตลกที่กำลังแสดงท่าทีที่เอิกเกริกเพื่อเรียกร้องความสนใจ จนทำให้ผู้คนโฟกัสผิดจุด
การจัดการแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ฤดูหนาวครั้งนี้ จีนได้ใช้คำขวัญว่า “ก้าวสู่อนาคตไปด้วยกัน”（一起向未来）ซึ่งเป็นการแสดงถึงวิสัยทัศน์ของทางการจีน และเสียงสะท้อนจากประชาชนชาวจีนที่มีต่อนานาประเทศที่อยากให้โลกมนุษย์ก้าวไปด้วยกัน สู่อนาคตที่ยั่นยืนโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง เราก็ขอให้การจัดการแข่งขันโอลิมปิกเกมส์นี้ประสบความสำเร็จตามที่หลายๆคนคาดหวังไว้
