พระธรรมมีมากมายหลายขั้นที่น่าศึกษา เพื่อเป็นหลักในการดำเนินชีวิตประจำวัน แต่พระธรรมเบื้องต้นที่ทุกคนอาจลืมไป เป็นธรรมใกล้ตัวที่สามารถฝึกได้ในทุกๆ วัน หากได้รับการฝึกปฏิบัติเป็นประจำจะทำให้เป็นคนดี พ้นจากความทุกข์ต่างๆ ได้ พระวิเชียรโมลี เจ้าอาวาสวัดหนังราชวรวิหาร กรุงเทพฯ ได้มาเปิดเผยยอดพระธรรมใกล้ตัวที่มักถูกมองข้ามไป ในหัวข้อ “ยอดพระธรรมที่ถูกมองข้าม” บนวทีธรรมบรรยาย “เรายกวัดมาไว้ที่เซเว่นฯ” จัดโดย บมจ.ซีพี ออลล์ ผู้บริหารเซเว่น อีเลฟเว่น และเซเว่น เดลิเวอรี่
พระวิเชียรโมลีเริ่มเล่าถึงพระธรรมว่า จริงๆ แล้วเรามักมองไปถึงพระสูตรต่างๆ เช่น ธรรมจักรกัปปวัตนสูตร พระสูตรต่างๆ แต่จริงๆ แล้วยอดธรรมที่พระพุทธเจ้าเคยตรัสสรรเสริญไว้ คือ “สติ” สติ เป็นสิ่งสำคัญสำหรับชีวิต คนเราเมื่อตื่นขึ้นมาจากความหลับแล้ว สิ่งที่จะต้องมีคือ สติ สติมีความสำคัญ การจะทำสิ่งต่างๆ จะต้องมีสติกำกับ หรือแม้กระทั่ง คนเราแม้จะไปสวรรค์เพราะสติ จะได้ไปนิพพาน เพราะสติ การฝึกสติเป็นทางสายเดียวที่จะนำไปนิพพาน การกิน ดื่ม ทำ พูด คิด จะต้องมีสติ ธรรมะอย่างอื่นเรามักพูดถึงเวลาปฏิบัติธรรม แต่สติมากกว่าการปฏิบัติธรรม เสมือนชีวิตของเราเลย การปฏิบัติงานให้ได้ประสิทธิภาพ ต้องฝึกจากสติเสียก่อน คนเราจะสามารถควบคุมตัวให้เป็นคนดีมีศีลธรรม สิ่งแรกก็ต้องมีสติ สติเปรียบเสมือนรปภ. ไม่ให้โจรผู้ร้ายเข้ามา เปรียบเหมือนมีทรัพย์สิน มีกิจการงาน ต้องอาศัยรปภ.ในการคัดกรองคน สติก็เช่นกัน เป็นสิ่งช่วยคัดกรองสิ่งไม่ดี โลภะ โทสะ โมหะ ตัณหา มิจฉาทิฏฐิ จิตใจของเราจะสะอาดได้ ต้องมีสติกำกับคัดกรอง
ท่านแนะนำการฝึกสติว่า สติเสมือนสิ่งที่กำจัดสนิมเหล็ก เหล็กจะไม่มีสนิม เป็นเหล็กที่มีคุณภาพ เปรียบจิตใจที่ไม่มีสนิม ต้องมีสติ สติที่กล่าว หมายถึง สติที่เราจะต้องฝึกใช้ในชีวิตประจำวัน ลองทบทวนตนเองดูว่าเราเคยฝึกสติไหม วิธีฝึกง่ายๆ ตื่นนอนมาแล้ว อย่าพี่งลุกจากเตียง นอนกำหนดสติ กำหนดลมหายใจเข้าออก หรือจับบริกรรมพุทโธ หรือนอนดูลมหายใจเข้าออกลึกๆ หลายรอบ ตั้งต้นให้ดี และตั้งใจทบทวนดูว่าวันนี้เรามีกิจอะไรต้องทำบ้าง เช่น วันนี้ต้องทำกับข้าว ไปทำงาน มีนัดลูกค้า เจรจาธุรกิจ เป็นต้น ทบทวนพิจารณาสิ่งที่ต้องทำทั้งหมดตลอดวัน แล้วตั้งใจว่าจะทำอย่างมีสติ ทำอย่างจิตที่มีเมตตา ทำด้วยปัญญา ไม่ใช้อารมณ์ ไม่ให้อารมณ์เหล่านั้นเข้ามาครอบงำจิตใจของเราได้ นี่คือการตั้งสติเริ่มต้น พอตั้งสติแล้วลุกขึ้นมาทำสิ่งที่เราตั้งใจไว้ เมื่อมีอารมณ์ที่ไม่ดีเข้ามาก็ใช้สติคัดกรองไว้ก่อน ไม่เปิดใจให้ถูกความโลภ ความโกรธครอบงำ เมื่อเรามีสติแล้วเราสามารถคัดกรองสิ่งไม่ดีออกจากใจเราได้ การใช้ชีวิตของเราจะดี งานมีคุณภาพ ไม่มีโทษ เมื่อตกเย็นถึงเวลาเข้านอนก็ทบทวนว่าได้ไปทำอะไรมาบ้าง พบเจออะไรมาบ้าง ที่เกิดขึ้นกับเราและเราควบคุมได้แค่ไหน หากยังควบคุมได้ไม่ดีก็ตั้งใจว่าครั้งต่อไปเราจะทำให้ดี หากฝึกเช่นนี้ไปเรื่อยๆ ก็จะดีขึ้น คนที่มีสติดีขึ้น การทำงานก็ดีขึ้น
หลวงพ่อยกข้อดีของคนที่ฝึกสติได้ จะใช้ชีวิตอย่างไม่หลงลืม เช่น ถอดนาฬิกา ถอดวางไว้ โดยไม่มีสติ ผลสุดท้ายลืมหมด บางครั้งเอกสารแผ่นเดียวหัวหมุนเป็นวันก็หาไม่เจอ แต่ถ้าหากเราฝึกสติ เราก็จะไม่ลืม ถ้ามีสติในขณะที่ทำ ตั้งสติแล้ววางของไว้ 3-7 วัน ก็จำได้ เมี่อนึกถึงก็จำได้ทันที หล่วงพ่อเล่าถึงความทึ่งในพระผู้ใหญ่สมัยก่อน ท่านวางของไว้ 3 ปี 7 ปี ท่านจำได้หมดเลยว่าท่านวางอะไรไว้ตรงไหน ของท่านก็มีมากมายวางไว้ที่ห้องชั้นบนซึ่งแทบไม่ได้ขึ้นไปเลย เมื่อขึ้นไปดูก็ตรงกับที่ท่านบอกไว้ ของบางอย่างวางไว้ 10 ปี ก็จำได้ แต่ปุถุชนที่ไม่ค่อยได้ฝึกสติ ถอดแหวนถอดนาฬิกาไว้ก็หาจนหัวหมุน จึงต้องฝึกสติ จะวางอะไรทุกชิ้นต้องตั้งสติเสียก่อน ถ้าตั้งสติก่อนทำ รู้ตัวก่อนทำ ไม่เคยพลาด สิ่งต่างๆ เหล่านี้ ล้วนมาจากการฝึกสติก่อนทำ ก่อนพูด นอกจากไม่ทำให้หลงๆ ลืมๆ แล้ว ยังสามารถทำให้เราทำสิ่งต่างๆ ได้อย่างไม่ผิด คนที่มีสติแล้วมักไม่พูดผิด ไม่พูดด้วยอารมณ์โกรธ โมโห เมื่อมีสติเราจะรู้ตัว เราจะคุยอย่างมีสติไม่ถูกครอบงำ ไม่ว่าคนอื่นเสียหาย ไม่ด่าคนอื่น
ทุกวันนี้คนเราขาดสติเยอะมาก โดยเฉพาะในอินเตอร์เน็ตพระวิเชียรโมลียกตัวอย่างข่าววัดที่อยุธยา มีคนส่งคลิปต่อกันในโลกโซเชียลว่า วัดไม่รับเผาศพอย่างนั้นอย่างนี้ หาว่าไม่รับศพคนจน สื่อมวลชนจึงไปหาความจริงว่า คนถ่ายคลิปนั้นโมโหวัด เพราะอยากจะจัดงานศพบนศาลาการเปรียญทั้งๆ ที่มีศาลาสำหรับสวดศพอยู่แล้ว และทางวัดไม่อนุญาต เพร่ะวัดต้องใช้ศาลาในการปฏิบัติธรรม ก็โมโหวัด เลยถ่ายคลิปด่าพระ ทั้งที่ทางวัดก็จัดงานให้ตามปกติและเผาศพให้เรียบร้อยทุกอย่าง พอคลิปลงไปในโลกโซเชียลคนก็มาด่าพระกันเต็มไปหมด มีส่วนน้อยที่ดูข่าวจนจบมาคอมเมนต์อย่างมีสติ และรู้ว่าวัดเป็นผู้ถูกกระทำพร้อมช่วยเหลือเต็มที่ ทุกวันนี้คนเสียสติ หากเรามีสติไม่ชอบก็ดูเฉยๆ ก็พอ ไม่ด่า ไม่ว่า หากขาดสติไม่ดูจนจบก็จะด่าวัดทันที
ท่านยังยกตัวอย่างสิ่งที่พบเห็นบ่อยๆ ว่า ปัจจุบันคนอารมณ์ร้อนเยอะมาก เรื่องการขับรถปาดหน้าก็หัวร้อน ทุบรถกัน สิ่งต่างๆ เหล่านี้ล้วนแต่เกิดจากคนที่ไม่เคยฝึกสติเลย เมื่อไม่ฝึกสติก็กลายเป็นคนขาดสติ พอขาดสติก็ไปกระทำผิด เรียกว่าขาดสติ หากมีสติกันสักหน่อย ตั้งสติได้ ก็ช่างเขา ไม่ให้ความโกรธมาครอบงำเรา ผลสุดท้ายก็สบายใจ ถ้าเรามีสติแล้ว เราจะไม่กระทำผิด ไม่พูดผิด ไม่คิดผิด
ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 มีผู้ติดเชื้อมากมาย สติจะช่วยหลายคนไม่ให้ติดเชื้อ และรอดจากโควิด-19 คนที่มีสติ ไม่ไปในที่เสี่ยง ไม่รับของที่มีเชื้อโควิด รักษาระยะห่าง หรือปฏิบติตามมาตการป้องกัน สตินี้จะช่วยให้พ้นจากโควิด บางคนที่ติดเพราะขาดสติ แต่คนส่วนมากที่รอดพ้นเพราะสติ จะหยิบของ จะร่วมโต๊ะ ไปสนทนากับใคร ก็ไปอย่างมีสติ ปฏิบัติตามแนวทางป้องกันจะทำให้ปลอดภัย
ท่านสรุปให้ฟังว่า การฝึกสติจะทำให้งานมีคุณภาพได้ชิ้นงานที่ดี ไม่มีข้อผิดพลาด สติเหมือนตัวกรองอารมณ์ที่ไม่ดี ให้ลองฝึกการมีสติดู ตั้งแต่เช้า และทั้งวัน เมื่อตั้งใจแล้วทำอย่างมีสติ กลับมาก็ทบทวน การฝึกสติแบบนี้เป็นการฝึกสติในชีวิตประจำ และถือเป็นการปฏิบัติธรรมทั้งวัน บางคนคิดว่า การปฏิบัติธรรมต้องนุ่งขาวห่มขาว แต่นี่คือการปฏิบัติธรรมทุกขณะจิต เพราะสติเป็นสิ่งที่จำเป็นที่ต้องมีในทุกๆ ที่ ไม่ว่าอยู่ที่ไหนทำอะไรต้องมีสติ ถ้าขาดสติสิ่งไม่ดีจะเข้ามา แต่คนเราแม้จะมีสติเพียงใด ก็อาจจะไม่สามารถเอาชนะอารมณ์ต่างๆ ทุกครั้งได้ เพราะอารมณ์หนักเบาไม่เท่ากัน คนดีๆ บางคน สุดท้ายก็เสียคนได้เพราะระเบิดอารมณ์ ต้องฝึกให้เข้มแข็ง เมื่อเข้มแข็งเราก็จะสู้กับอารมณ์ระดับต่างๆ ได้ แต่ถ้าฝึกขึ้นสูงขึ้นไปคือ สติปัฏฐาน 4 ไม่ว่าคนเราจะฝึกสติแบบไหนก็ตาม สติก็ต้องใช้ตั้งแต่เกิดจนตาย ถ้าตายอย่างมีสติเราจะไปสุคติภพ นึกถึงบุญกุศล ยึดเหนี่ยวเป็นอารมณ์ให้ไปภพภูมิที่ดี อานิสงฆ์ของสติ ทำให้ไม่หลงลืม ไม่ทำชั่ว ทำให้ศีลสมบูรณ์ขึ้น เป็นคนดี เว้นจากความชั่ว มีจิตใจบริสุทธิ์ ผ่องใส
สำหรับผู้สนใจร่วมฟังธรรมบรรยายดี ๆ ในโครงการ “เรายกวัดมาไว้ที่เซเว่นฯ” สามารถติดตามรับชมย้อนหลังผ่านช่องทาง facebook fanpage CPALL พร้อมรับฟังคติธรรมดี ๆ ในช่องทาง TikTok ได้ที่ ธรรมะ TikTok และจะประชาสัมพันธ์วันที่ และเวลา ที่โครงการเรายกวัดมาไว้ที่เซเว่นฯ กลับมาจัดเป็นปกติอีกครั้งให้ทราบในโอกาสถัดไป
