จ.สมุทรสงคราม หรือเมืองแม่กลอง จัดงานเทศกาลกินปลาทูทุกปี ประสบความสำเร็จด้วยดี ทั้งๆที่ปลาทูแม่กลอง รากเหง่าอยู่ที่ประจวบคีรีขันธ์ เพราะธรรมชาติของปลาทู ประจวบฯและเพชรบุรี พอรุ่นสาวจะว่ายทวนน้ำจากอ่าวประจวบฯและอ่าวเพชรบุรี มาอ่าวแม่กลอง เพราะอ่าวทั้ง 3 ภูมิภาคนี้ รวมแล้วคืออ่าวไทย แต่อ่าวไทยช่วงจังหวัดสมุทรสงคราม เป็นช่วงก้นอ่าว ก.ไก่ และเป็นปลายน้ำแม่น้ำแม่กลอง จึงมีคุณภาพเรื่องสารอาหารที่ไหลมาร่วมกันระหว่าง 3 อ่าว
เมื่อปากอ่าวแม่กลองอุดมสมบูรณ์ ปลาทูเมื่อเริ่มโตเป็นสาวเป็นหนุ่ม จึงมุ่งหน้าว่ายทวนน้ำจาก ปากอ่าวประจวบฯและเพชรบุรี มาตายดาบหน้าที่ก้นอ่าวไทย หรือ ก้นอ่าว ก.ไก่ และปลาทูจะผสมพันธุ์กันที่ปากอ่าวแม่กลอง เมื่อท้องแก่ ปลาทูตัวเมียที่ตั้งครรภ์ มันจะว่ายตามน้ำมา ลาคลอด ที่บริเวณปากอ่าวประจวบฯและเพชรบุรี จนมีการแซวในหมู่นักล่าปลาทะเลว่า ปลาทูตัวผู้แม่กลอง ได้ปลาทูประจวบฯ และเพชร... แล้วทิ้ง ให้อุ้มท้องมาเพชรบุรีและประจวบฯ เมื่อปลาทูตัวแม่อนุบาลลูกจนเติบโตเป็นรุ่นสาว ก็จะเดินตามรอยเท้าแม่ ว่ายทวนน้ำมาที่ปากอ่าวแม่กลอง วงจรชีวิตของปลาทู เป็นเช่นนี้จริง มีหลายสถาบันทำการวิจัยชีวิตปลาทูอ่าวไทย ผลวิจัยออกมาตรงกัน
แม้แต่ อดีต สว.สมุทรสงคราม นายสุรจิต ชีวเวทย์ ผู้เชี่ยวชาญเรื่อง วิถีชีวิตปลาทูแม่กลอง ก็ยืนยันว่า วงจรชีวิตปลาทูแม่กลอง เป็นเช่นนั้นจริง ๆ ที่น่าเป็นห่วงคือ อนาคตปลาทู ปากอ่าวแม่กลอง กำลังจะสูญสลาย ปลาทูแตกเนื้อสาวจากประจวบฯ จากเพชรบุรี จะไม่ว่ายทวนน้ำมาตั้งครรภ์ ที่ปากอ่าวแม่กลองเหมือนอดีตที่ผ่านมา สาเหตุมาจาก 2 ประการคือคุณภาพน้ำปากอ่าวแม่กลองเริ่มมีปัญหา คุณภาพอาหารที่ปลาทูกกิน แล้วอุดมสมบูรณ์ เหมือนเมื่อก่อนไม่มีแล้ว คุณภาพของน้ำในปากอ่าวแม่กลอง เริ่มมีปัญหา เพราะสารเคมีตกค้างที่ไหลมาจากต้นน้ำถึงปลายน้ำ น้ำเสียที่เกิดจากประกฎการธรรมชาติ ที่เรียกกันว่า อานิโย คือสภาพน้ำจืด น้ำเสีย น้ำเค็ม มารวมตัวกัน ในบริเวณปากอ่าวแม่กลอง ปากอ่าวเพชรบุรี ในอนาคตปลาทูจึงจะอยู่แค่ประจวบ อย่างดีก็อาจแวะที่เพชรบุรี ถ้าคุณภาพน้ำทางปากน้ำเพชรบุรีดีกว่าปากอ่าวแม่กลอง
คนประจวบกำลังรวมตัวกัน ปิดกั้น ทางเดิน หรือสายน้ำมิให้ปลาทู ว่ายทวนน้ำมา ปากอ่าวเพชรบุรี และปากอ่าวแม่กลอง หากชาวประจวบทำได้ ดังที่เจตนา ปลาทูแม่กลองจะสูญพันธุ์และรวมทั้งเพชรบุรีด้วย มีผู้ถามมาว่า แล้วปลาทูมหาชัย หรือสมุทรสาคร มาจากไหน ที่มาของปลาทูมหาชัย เดินทางทวนน้ำเหมือนกัน แต่ไกลกว่าแม่กลอง ปลาทูมหาชัยเดินทางมาจากทะเลตะวันออก คือชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด มาเติบโตที่มหาชัย แต่ไม่ 100 เปอร์เซ็นต์ เพราะปากอ่าวมหาชัย ปลายน้ำท่าจีน คุณภาพน้ำเสียมาก ยิ่งกว่าปากอ่าวแม่กลองและเพชรบุรี สำหรับเมืองปากน้ำ หรือสมุทรปราการ ไม่ต้องฝันถึง ไม่มีแม้แต่เงาปลาทู ในบริเวณปากอ่าวพระสมุทรเจดีย์ เพราะคุณภาพน้ำติดลบตลอดปี
ตอบคำถามที่ว่า หากชาวประมงทะเลประจวบฯ ปิดปากอ่าวตัวเอง ตัดสายสัมพันธ์ ไม่ให้ปลาทูรุ่นสาว ว่ายทวนน้ำมาหาผัวที่เพชรบุรีและแม่กลอง ให้ผสมพันธุ์กันเอง ที่เมืองสามอ่าว แล้วชาวแม่กลอง ก็จะไม่มีปลาทู หน้างอคอหัก คือเอกลักษณ์ปลาทูแม่กลองอีกต่อไป นี่คือความฝันร้ายของชาวประมงแม่กลอง ที่ในอนาคตอาจไม่มีปลาทูที่ก้นอ่าวไทย หาก ยังรักษาคุณภาพน้ำให้ดีขึ้น ไม่ได้ ทั้งปากอ่าวเพชรบุรีและแม่กลอง จะหมดอ่าว.....
เมื่อสอบถาม ไปยังนายกฤต ศรีเพ็ญ คณะกรรมการสมัชชาสุขภาพประจวบคีรีขันธ์ ผู้เชี่ยวชาญงานวงจรชีวิตปลาทูประจวบฯ กล่าวว่า มันเป็นไปได้สูง ที่ชาวประมงทะเลประจวบจะปิดอ่าว หรือปิดเส้นทางปลาทู ที่จะเดินทางไปเพชรบุรีและแม่กลอง เพราะชาวประจวบ คิดว่า ตนเองไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย ในกิจกรรม ของปลาทู เหมือนเพาะเลี้ยงให้กับคนจังหวัดอื่น ได้อาศัยทำมาหากิน จนร่ำรวย แต่ชาวประจวบฯไม่ได้อะไร เรื่องนี้ ต้อง เปิดเวที กลางขึ้นมา เอาผู้ประกอบการประมงทะเล นักวิชาการประมงทะเล ทั้ง 3 จังหวัดมาคุยกัน เพื่อหาข้อยุติ ถ้าตกลงกันไม่ได้ แม่กลองจะไม่ปลาทูคุณภาพดี เหมือนที่ผ่านมา ข้อสำคัญคือ ปลาทูนอก จากต่างด้าว ต่างดาว จะเข้ามามีบทบาท ตลาดปลาทูประเทศไทย จะเต็มไปด้วยปลาทูอินโด และปลาทูอินเดีย ปลาทูบังกะลาเทศ ที่น่ากลัวคือปลาทูประเทศเวียดนามที่แอบซุ่มเงียบเตรียมยืดตลาดปลาทูไทย
เมื่อถามถึงทางออกในการแก้ปัญหานายกฤต กล่าวว่า แม่กลองต้องรวมตัวกับเพชรบุรี และประจวบฯ จัดตั้งสมัชชาปลาทู หากรวมกันได้ 3 อ่าว ไม่มีการปิดกั้นกัน แบ่งตลาดกัน มีผลประโยชน์ร่วมกัน ไม่มีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียเปรียบได้เปรียบเสมอภาคกัน โดยใช้ คณะกรรมสมัชชาปลาทู เป็นตัวเชื่อมระหว่างจังหวัดและอาจดึงเอา ชาวประมงภูมิภาคอื่นมาร่วมด้วย เช่นเลยจากประจวบฯไปยังมี ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และสงขลา มาร่วมด้วยให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ยังต้องไปชวนทางชาวประมงทะเลภาคตะวันออกมาร่วมสมัชชาปลาทูด้วย เริ่มจากเมือง มหาชัย เมืองปากน้ำเมืองแปดริ้ว เมืองชลบุรี ระยอง จันท์ ตราด เข้ามารวมตัวกัน ในสมัชชาปลาทู ประชุมกันปีละ 2 ครั้ง เชื่อว่าแก้ปัญหาปลาทูหมดอ่าวไทยได้ ถ้าไม่มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่ม คือสมัชชา ปลาทูหมดอ่าวไทย เพราะภัยของปลาทู คือสภาพน้ำเสียจากฝีมือมนุษย์ และจากธรรมชาติ คือปรากฎการอานิโย่ ที่ทำลายสภาพสิ่งแวดล้อมอ่าวไทยเสียหายในปัจจุบัน
จังหวัดสมุทรสงคราม เตรียมจัดงาน เทศกาลกินปลาทู และของดีเมืองแม่กลอง ครั้งที่ 10 ตอน ปลาทูนอกเข่ง คำว่าปลาทูนอกเข่ง หมายถึงปลาทู ที่ไม่จำเป็นต้องเป็นปลาทูในเข่ง ปลาทูนอกเข่ง คือปลาทู ที่คิดนอกกรอบ หรือกบนอกกะลา เช่นที่ ชาวประมงทะเลแม่กลอง เพชรบุรี ประจวบฯ กำลังจะจัดตั้ง สมัชชาปลาทูแห่งชาติขึ้น เป็นความคิดนอกกรอบ ที่ต่อยอดมาจาก สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ที่ต่อยอดมาจากสมัชชาอาหารปลอดภัย
นายมงคล เจริญสุขคณา นายกสมาคมประมงสมุทรสงคราม อุปนายกสมาคมประมงแห่งประเทศไทย ประธานหอการค้าสมุทรสงคราม กล่าวว่า หอการค้าจัดงานเทศกาลกินปลาทูและของดีเมืองแม่กลอง ประจำปี 2560 ครั้งที่ 10 ตอนปลาทูนอกเข่ง ณ บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดสมุทรสงคราม ตั้งแต่วันที่ 8-17 ธันวาคม 2560
++++++++++++++++++++++++++++++++