เกษตรอำเภอเมืองปทุมธานี จัดกระบวนการเรียนรู้ “การเขียนลายผ้าสไบมอญ” ภายใต้โครงการยกระดับศักยภาพเกษตรกรรุ่นใหม่และผู้ประกอบการ/วิสาหกิจชุมชนในการผลิตสินค้าชุมชนกิจกรรมส่งเสริมและพัฒนาวิสาหกิจชุมชน ให้กับวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรบ้านกระแชง โดยมี อาจารย์สุระจิตร แก่นพิมพ์ และ ผศ.รุ่งทิวา เทพปิตุพงศ์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี (มทร.ธัญบุรี) เป็นวิทยากรการฝึกปฏิบัติเขียนลายผ้าสไบมอญในครั้งนี้ ณ ศูนย์การเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรม วัดสำแล จ.ปทุมธานี
น.ส.จรรยา ทุกข์จาก เกษตรอำเภอเมืองปทุมธานี เล่าว่า ชาวบ้านตำบลบ้านกระแชง ว่างเว้นจากการทำนา ทำสวน ได้รวมกลุ่มกันทำกิจกรรมเพื่อให้มีรายได้เกิดขึ้น โดยจัดตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรบ้านกระแชง เจ้าหน้าที่จากสำนักงานเกษตรจังหวัดปทุมธานี ได้เข้ามาส่งเสริมให้ความรู้และนำสมาชิกไปศึกษาดูงานตามสถานที่ต่าง ๆ กิจกรรมการทำอาหารแปรรูป โดย "หมี่กะทิโบราณ สูตรชุมชนบ้านเตาอิฐ" มีชื่อเสียงเนื่องจากมีรสชาติอร่อยและมีกรรมวิธีการทำที่เป็นเอกลักษณ์
ปี 2559 ทางกลุ่มได้ร่วมกันปักผ้าสไบมอญ เพื่อเผยแพร่เอกลักษณ์ วัฒนธรรมด้านการแต่งกายของชาวไทยเชื้อสายรามัญในจังหวัดปทุมธานี โดยการปักด้วยมือ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรบ้านกระแชง มีการอนุรักษ์ภูมิปัญญา ผ่านลวดลายต่างๆ เช่น ลายดอกพิกุล ลายดอกมะเขือ ลายเถาดอกไม้ ลายดาวล้อมเดือน และลวดลายที่คิดขึ้นมาใหม่เพื่อเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดปทุมธานี คือ ลายดอกบัวหลวง ซึ่งเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดปทุมธานี ให้เป็นที่รู้จักและสร้างรายได้ให้แก่สมาชิกรวมทั้งคนในชุมชนมาจนถึงปัจจุบัน เพื่อให้วิสาหกิจชุมชนพัฒนาไปเป็นผู้ประกอบกิจการในระดับที่สูงขึ้น มีความเข้มแข็งและสามารถแข่งขันได้ในสภาพเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป และเสริมทักษะในการเขียนสไบมอญให้กับทางกลุ่ม จึงได้เชิญผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้มาให้ความรู้และฝึกปฏิบัติให้กับทางกลุ่ม โดยมีสมาชิกสนใจเข้าร่วม 15 คน
ด้าน อาจารย์สุระจิตร แก่นพิมพ์ วิทยากรและอาจารย์ประจำสาขาวิชานวัตกรรมการออกแบบผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย คณะศิลปกรรมศาสตร์ เล่าว่า ผ้าสไบมอญเป็นเครื่องแต่งกายทั้งชายและหญิงที่ใช้ในงานพิธีต่างๆ เช่น งานบุญ งานรื่นเริงและงานศพ เป็นต้น ทางกลุ่มซื้อสไบมอญที่เขียนลายสำเร็จที่วางขายตามท้องตลาดมาปักมือ ระยะเวลาในการปักมือขึ้นอยู่กับความชำนาญของแต่ละบุคคล ซึ่งลวดลายที่ปักเป็นลวดลายเดิมๆ การมีลวดลายใหม่ ๆ เป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับสไบมอญของทางกลุ่ม การฝึกปฏิบัติการเขียนลวดลายในวันนี้ การประยุกต์ลวดลาย ผสมผสาน โบราณและสมัยใหม่เข้าด้วยกัน เพื่อเพิ่มความสะดวกและง่ายสอนวิธีการลอกลายลงบนกระดาษ นอกจากสามารถนำไปใช้ในการเขียนสไบมอญแล้ว ยังสามารถนำไปต่อยอดในงานอื่น ๆ เช่น เสื้อ ผ้าถุง กระเป๋า ได้อีกด้วย
นางมัณฑนา ชูพินิจ อายุ 72 ปี เลขานุการกลุ่มแม่บ้านเกษตรบ้านกระแชง เล่าว่า สมาชิกโดยส่วนใหญ่ เป็นผู้สูงอายุ ทางกลุ่มยังขาดทักษะและวิธีในการเขียนลวดลาย ทางกลุ่มจึงนำสไบมอญสำเร็จที่มีขายตามท้องตลาดมาปัก 1 ผืนราคาประมาณ 200 – 300 บาท ใช้เวลาในการปักมือประมาณ1อาทิตย์ต่อ 1 ผืน ขึ้นอยู่กับความชำนาญของแต่ละคน โดยลวดลายตามท้องตลาดเป็นลวดลายเดิมๆ จึงอยากเขียนลวดลายเอง อยากมีความรู้ วิธีและลวดที่อาจารย์นำมาสอนในวันนี้ เป็นวิธีที่ง่ายและสะดวก และมีลวดลายใหม่ๆ สอนเทคนิคคัดลอกลวดลายลงผ้า ทำให้ประหยัดงบค่าใช้จ่าย ได้ลวดลายที่ต้องการ ในอนาคตมีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของกลุ่ม สร้างรายได้ให้กับทางกลุ่มต่อไป
นายวีระศักดิ์ กลิ่นชื่น อายุ 65 ปี เล่าว่า สนใจเข้าร่วมโครงการนี้ น่าสนใจนำงานโบราณมาผสมผสานกับงานสมัยใหม่ อยากศึกษาวิธีการทำสไบมอญ ไม่อยากให้วัฒนธรรมโบราณหายไป เคยเห็นสไบมอญ แต่ไม่เคยรู้ว่ามีขั้นตอนในการทำอย่างไร ส่วนใหญ่มองว่างานสไบมอญเป็นงานของผู้หญิง แต่ด้วยความชอบจึงสนใจ และจะนำไปต่อยอดต่อไปในอนาคต
นางวราลักษณ์ ควรพินิจ อายุ 54 ปี ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนชมรมเพื่อนปาริชาต เล่าว่า สนในเข้าร่วมโครงการเพื่อนำความรู้ที่ได้ไปต่อยอดทำลวดลายกระเป๋ากระจูด การฝึกเขียนลายสไบมอญในวันนี้ ได้เทคนิคในการเขียนลวดลาย การฉลุลวดลาย ถ้านำวิธีไปใช้ในการเพ้นท์กระเป๋าจะช่วยลดเวลาในการเพ้นท์กระเป๋า ได้ลวดลายใหม่ ๆ ทันสมัย ทำให้ได้รับความสนใจออเดอร์จากลูกค้า
สำหรับผู้สนใจสไบมอญ ของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรบ้านกระแชง จังหวัดปทุมธานี ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ หรรษา จั่นเพชร โทร.089-456-6555
ชลธิชา ศรีอุบล มทร.ธัญบุรี
นายวีระศักดิ์ กลิ่นชื่น อายุ 65 ปี เล่าว่า สนใจเข้าร่วมโครงการนี้ น่าสนใจนำงานโบราณมาผสมผสานกับงานสมัยใหม่ อยากศึกษาวิธีการทำสไบมอญ ไม่อยากให้วัฒนธรรมโบราณหายไป เคยเห็นสไบมอญ แต่ไม่เคยรู้ว่ามีขั้นตอนในการทำอย่างไร ส่วนใหญ่มองว่างานสไบมอญเป็นงานของผู้หญิง แต่ด้วยความชอบจึงสนใจ และจะนำไปต่อยอดต่อไปในอนาคต
นางวราลักษณ์ ควรพินิจ อายุ 54 ปี ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนชมรมเพื่อนปาริชาต เล่าว่า สนในเข้าร่วมโครงการเพื่อนำความรู้ที่ได้ไปต่อยอดทำลวดลายกระเป๋ากระจูด การฝึกเขียนลายสไบมอญในวันนี้ ได้เทคนิคในการเขียนลวดลาย การฉลุลวดลาย ถ้านำวิธีไปใช้ในการเพ้นท์กระเป๋าจะช่วยลดเวลาในการเพ้นท์กระเป๋า ได้ลวดลายใหม่ ๆ ทันสมัย ทำให้ได้รับความสนใจออเดอร์จากลูกค้า
สำหรับผู้สนใจสไบมอญ ของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรบ้านกระแชง จังหวัดปทุมธานี ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ หรรษา จั่นเพชร โทร.089-456-6555
ชลธิชา ศรีอุบล มทร.ธัญบุรี