“ชุมชนบ้านหนองโพรง” เปิดเบื้องหลังความสำเร็จได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ 1 ระดับประเทศ โครงการชุมชนปลอดขยะ “Zero Waste” ประจำปี 2560 จาก “กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม” ย้ำไม่ได้เป็นแค่เพียงผลงานของชุมชนเท่านั้น แต่เป็นเพราะความร่วมมือจากภาคส่วนต่างๆ ทั้งภาครัฐ ท้องถิ่น วัด ชาวบ้าน โรงพยาบาล สะท้อนให้เห็นถึงการใช้พลังประชารัฐมาขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจนประสบความสำเร็จ
นายวัชรินทร์ อุตะมะ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่5 ต.อิสาณ อ.เมือง จ.บุรีรัมย์ เปิดเผยว่า ชุมชนบ้านหนองโพรง ได้รับการคัดเลือกจาก กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดย กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ให้เป็นชุมชนเลิศระดับประเทศ ประเภทชุมชนขนาดใหญ่ โครงการประกวดชุมชนปลอดขยะ (Zero Waste) ประจำปี 2560 ซึ่งเป็นโครงการที่จัดขึ้นเพื่อส่งเสริมความร่วมมือระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ชุมชน ประชาชน และภาคีความร่วมมือในพื้นที่ให้เกิดการจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง ภายใต้หลัก 3Rs คือ Reduce การลดปริมาณขยะ Reuse การใช้ซ้ำ และ Recycle นำกลับมาใช้ใหม่
ทั้งนี้ชุมชนบ้านหนองโพรง เทศบาลตำบลอิสาณ มีพื้นที่ประมาณ 1,592 ไร่ ประชากร 1,143 คน 404 ครัวเรือน มีปริมาณขยะมูลฝอย 953 ก.ก.ต่อวัน แยกเป็นขยะอินทรีย์ 360 กก.ต่อวัน ขยะรีไซเคิล 180 กก.ต่อวัน ขยะทั่วไป 410 กก.ต่อวัน และขยะอันตราย 3 กก.ต่อวัน โดยชุมชนบ้านหนองโพรงได้เริ่มดำเนินกิจกรรมชุมชนปลอดขยะตั้งแต่ปี 2555 กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้เข้ามาให้ความรู้ด้านวิชาการ องค์ความรู้ และอื่นๆ นอกจากนี้ยังได้รับการสนับสนุนจาก เทศบาลตำบลอิสาณ ที่ให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาขยะโดยกำหนดเป็นหนึ่งในนโยบายหลักของเทศบาล รวมทั้งมีการตั้งคณะทำงานมาร่วมทำงานกับชุมชน นับตั้งแต่การวางแผน ทำกิจกรรม และติดตามประเมินผล รวมทั้งมีภาคีแนวร่วมอื่นๆ เช่น สำนักงานทรัพยากรทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดบุรีรัมย์ วัด โรงเรียน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ต่างให้การสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมของชุมชนมาอย่างต่อเนื่อง
ขณะที่ความร่วมมือกันภายในชุมชนก็เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยครัวเรือนส่วนใหญ่ต่างสมัครใจร่วมทำกิจกรรมการจัดการขยะมูลฝอยตั้งแต่ต้นทาง มีการการประชุมหารือและกำหนดกิจกรรมการดำเนินงานร่วมกัน โดยแบ่งการบริหารจัดการขยะภายในชุมชนออกเป็น 9 คุ้ม ดำเนินกิจกรรมจัดการขยะภายในคุ้มของตัวเอง โดยกิจกรรมสำคัญที่มีการดำเนินการในภาพรวม คือ การนำหลัก 3Rs มาประยุกต์ใช้จัดการขยะมูลฝอย โดยมุ่งเน้นการลดขยะตั้งแต่ต้นทางในครัวเรือน มีการทำน้ำหมักชีวภาพ การรวมกลุ่มกันเลี้ยงไส้เดือน เพื่อจัดการขยะอินทรีย์ในครัวเรือน รวมทั้งคัดแยกขยะรีไซเคิลและฝึกทำสิ่งประดิษฐ์จากวัสดุเหลือใช้
นอกจากนี้ยังมีการรณรงค์อื่นๆ เพื่อสร้างวินัยและความร่วมมือในชุมชน เช่น รณรงค์งานศพสีเขียวโดยให้นำต้นไม้มาแทนพวงหรีด ร่วมกับวัดบ้านหนองโพรงจัดกิจกรรมโรงทานปลอดโฟมและถุงพลาสติก ด้วยการให้คนในชุมชนหิ้วตะกร้าและปิ่นโตเข้าวัด ใช้จาน ชาม ของวัด หรือใช้ใบตองแทน มีการเปิดธนาคารขยะรีไซเคิล การทอดผ้าป่ารีไซเคิล และกิจกรรมขยะบุญ โดยทุกครัวเรือนจะร่วมกันบริจาคขยะรีไซเคิลไปจำหน่ายหารายได้มาใช้ในกิจกรรมสาธารณะประโยชน์ของชุมชนและเป็นทุนการศึกษาให้เยาวชน
“ผลจากการดำเนินกิจกรรมมาเป็นเวลา 5 ปี ไม่เพียงแต่จะทำให้ประชาชนมีจิตสำนึก รู้จัดการคัดแยกขยะมูลฝอย มีวินัยในการทิ้งขยะ และทุกครัวเรือนสามารถเป็นแหล่งเรียนรู้การจัดการขยะมูลฝอยได้เท่านั้น แต่ยังส่งผลให้ชุมชนสามารถนำขยะมูลฝอยกลับมาใช้ประโยชน์และรวบรวมไปจัดการได้อย่างถูกวิธี ทำให้ปริมาณขยะเหลือส่งให้เทศบาลนำไปกำจัดลดลงได้อย่างมหาศาล และการที่ชุมชนได้รับคัดเลือกให้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดชุมชนปลอดขยะระดับประเทศครั้งนี้ ก็คงไม่สามารถบอกได้ว่าเป็นผลงานของชุมชนบ้านหนองโพรงแต่ฝ่ายเดียวเท่านั้น แต่ต้องถือเป็นผลงานความร่วมมือของทุกคนทุกฝ่าย ซึ่งเปรียบได้กับการใช้พลังประชารัฐมาขับเคลื่อนให้เกิดความสำเร็จนั่นเอง” นายวัชรินทร์ กล่าว


