NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กระบุ #ดาวแคระน้ำตาล ดูคล้ายดาวพฤหัสบดี แต่ก็ไม่ใช่ดาวพฤหัสบดี ไม่ได้เป็นทั้งดาวเคราะห์ แล้วก็ไม่ได้เป็นดาวฤกษ์ด้วย
"ดาวแคระน้ำตาล" เป็นวัตถุที่มีขนาดใกล้เคียงกับดาวพฤหัสบดี แม้มีมวลมากกว่าดาวพฤหัสบดีมาก แต่ก็ยังไม่เพียงพอที่จะทำให้เกิดปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชันของไฮโดรเจนภายในแกนกลาง ดังนั้น จึงไม่ได้มีคุณสมบัติเป็นดาวฤกษ์ จากลักษณะของดาวแคระน้ำตาลที่ไม่ใช่ทั้งดาวเคราะห์และดาวฤกษ์ นักดาราศาสตร์จึงพยายามศึกษาชั้นบรรยากาศของดาวแคระน้ำตาลเพื่อค้นหาคำตอบที่แท้จริงของดาวประเภทนี้
ภายในแกนกลางของดาวแคระน้ำตาลมีความร้อนสูง (เป็นความร้อนที่หลงเหลือจากการก่อตัวของดาวแคระน้ำตาลในอดีต) และบรรยากาศหรือพื้นผิวชั้นนอกที่เย็นกว่า จึงมีการไหลเวียนความร้อนจากภายในสู่ภายนอกตลอดเวลา จะส่งผลให้เกิดความแปรปรวนในชั้นบรรยากาศได้หลายแบบ เช่น เกิดเป็นแถบพายุเหมือนดาวพฤหัสบดี เกิดเป็นพายุหมุนรูปแบบเดียวกับพายุบนโลก หรือเกิดเป็นจุดดวงอาทิตย์
นักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแอริโซนาใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเทสส์ (Transiting Exoplanet Survey Satellite/TESS) ศึกษาระบบดาวแคระน้ำตาลคู่ “Luhman 16” ในกลุ่มดาวใบเรือ (Vela) ทางซีกฟ้าใต้ ห่างจากโลกออกไปประมาณ 6.5 ปีแสง เป็นระบบดาวแคระน้ำตาลที่อยู่ใกล้โลกมากที่สุด ผลการศึกษาอย่างละเอียดเผยว่า รูปแบบความแปรปรวนในชั้นบรรยากาศที่เกิดขึ้นบนดาวแคระน้ำตาลระบบนี้ มีลวดลายเป็นแถบเมฆคล้ายกับดาวพฤหัสบดี
ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์อธิบายการเกิดลวดลายบนดาวพฤหัสบดีว่า เกิดจากมวลแก๊สด้านล่างที่มีอุณภูมิสูงลอยสู่บรรยากาศชั้นบน จากนั้นมวลแก๊สจะมีอุณหภูมิลดต่ำลง แล้วตกกลับลงมาสู่ชั้นล่างอีกครั้ง ประกอบกับการหมุนรอบตัวเองด้วยอัตราเร็วสูง จึงเกิดเป็นแนวแก๊สยาวล้อมรอบดาวเคราะห์ที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เบื้องต้นนักดาราศาสตร์จึงคาดการณ์ว่า ดาวแคระน้ำตาล Luhman 16 น่าจะมีลักษณะทางกายภาพบางอย่างที่ใกล้เคียงกับดาวพฤหัสบดี
เรียบเรียง : กฤษณะ ล่ามสมบัติ - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ สดร.
อ้างอิง : https://www.universetoday.com/.../astronomers-see.../
