อธิบดีกรมศิลป์ติดตามโครงการบูรณะโบราณสถานในพื้นที่สำนักศิลปากรที่ 4 ลพบุรี พร้อมตั้งเป้าชูวัดมหาธาตุ เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญของจ.ชัยนาท
นายประทีป เพ็งตะโก อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า ได้ประชุมและติดตามโครงการบูรณะโบราณสถานต่างๆ ในเขตพื้นที่สำนักศิลปากรที่ 4 ลพบุรี โดยตั้งเป้าหมายในการอนุรักษ์และพัฒนาวัดมหาธาตุ ตำบลแพรกศรีราชา อำเภอสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดชัยนาท พร้อมทั้งเร่งรัดการบูรณะโบราณสถานสำคัญให้เป็นไปตามแผนงาน ทั้งนี้ วัดมหาธาตุเป็นวัดที่ตั้งอยู่กลางเมืองสรรคบุรี ริมฝั่งแม่น้ำน้อย รูปแบบทางสถาปัตยกรรมที่ปรากฏส่วนใหญ่อยู่ในสมัยอยุธยาตอนต้น เป็นวัดคู่บ้านคู่เมือง เป็นศูนย์กลางเมืองเช่นเดียวกับวัดมหาธาตุของเมืองอื่นๆ อาคารเสนาสนะต่างๆ ยังคงเห็นร่องรอยของการบูรณปฏิสังขรณ์หลายครั้งหลายสมัย สิ่งก่อสร้างที่สำคัญ เช่น เจดีย์ทรงปรางค์ยอดกลีบมะเฟือง เจดีย์รายทรงแปดเหลี่ยม วิหารหลวง และเจดีย์ใหญ่ด้านหลังที่ได้รับอิทธิพลจากทวารวดี
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวอีกว่า แต่เดิมนั้นไม่มีแผนระยะยาวในการจัดการดูแลรักษารวมถึงไม่ได้มีการศึกษาทางโบราณคดีอย่างจริงจัง และไม่ได้กำหนดทิศทางในการอนุรักษ์และพัฒนาให้มีประสิทธิภาพ จึงเห็นว่าต้องจัดทำการสำรวจ ตรวจสอบผังปัจจุบันวัดมหาธาตุ เพื่อจัดทำแผนงานในการพัฒนาโบราณสถานวัดมหาธาตุ ระยะ 3 ปี ดำเนินงานครอบคลุมทั้ง 3 ด้าน คือ งานโบราณคดี งานอนุรักษ์โบราณสถาน และงานปรับปรุงภูมิทัศน์โบราณสถาน ซึ่งได้ดำเนินงานขุดตรวจทางโบราณคดี ไปแล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการบูรณะโบราณสถานภายในวัดและการปรับปรุงภูมิทัศน์ เพื่อพัฒนาให้โบราณสถานวัดมหาธาตุมีศักยภาพเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน และเป็นศาสนสถานที่สำคัญคู่เมืองสรรคบุรีต่อไป
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวเพิ่มเติมอีกว่า สำนักศิลปากรที่ 4 ลพบุรี ได้รายงานความคืบหน้าโครงการขุดลอกและปรับภูมิทัศน์โบราณสถานคลองเรือก ตำบลทะเลชุบศร อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี แนวคูเมืองลพบุรีชั้นในด้านทิศตะวันออกสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึ่งมีการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนของประชาชนรุกล้ำลงไปในคลอง ขณะนี้อยู่ระหว่างการดำเนินงานเพื่อฟื้นฟูให้เป็นแหล่งศึกษาระบบประปาของลพบุรี สะอาดงดงาม เป็นระเบียบ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวของชุมชน และยังได้รายงานการดำเนินโครงการต่าง ๆ อาทิ โครงการอนุรักษ์และพัฒนาแหล่งโบราณคดีบ้านสำราญชัย ตำบลหนองยายโต๊ะ อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี แหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยเหล็ก ซึ่งเริ่มดำเนินการขุดค้นทางโบราณคดีแล้ว โครงการอนุรักษ์และพัฒนาโบราณสถานบ้านหลวงรับราชทูต (บ้านวิชาเยนทร์) จังหวัดลพบุรี ระยะ 3 โครงการบูรณะศาลาการเปรียญวัดบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี
“รวมถึงโครงการอนุรักษ์และพัฒนาภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ได้แก่ โครงการอนุรักษ์และพัฒนาอาคารหมู่ตึกพระประเทียบหลังที่ 9 และหลังที่ 10 โครงการซ่อมแซมศาลาเชิญเครื่อง โครงการพัฒนาปรับปรุงคลังเก็บโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ โครงการอนุรักษ์และพัฒนาพระที่นั่งสุทธาสวรรย์ (เรือนจำเก่า) พระนารายณ์ราชนิเวศน์ ทั้งนี้ได้มอบหมายให้เร่งดำเนินการเพื่อให้เป็นไปตามแผนงานที่ตั้งไว้” นายประทีป อธิบดีกรมศิลป์ กล่าว
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวอีกว่า แต่เดิมนั้นไม่มีแผนระยะยาวในการจัดการดูแลรักษารวมถึงไม่ได้มีการศึกษาทางโบราณคดีอย่างจริงจัง และไม่ได้กำหนดทิศทางในการอนุรักษ์และพัฒนาให้มีประสิทธิภาพ จึงเห็นว่าต้องจัดทำการสำรวจ ตรวจสอบผังปัจจุบันวัดมหาธาตุ เพื่อจัดทำแผนงานในการพัฒนาโบราณสถานวัดมหาธาตุ ระยะ 3 ปี ดำเนินงานครอบคลุมทั้ง 3 ด้าน คือ งานโบราณคดี งานอนุรักษ์โบราณสถาน และงานปรับปรุงภูมิทัศน์โบราณสถาน ซึ่งได้ดำเนินงานขุดตรวจทางโบราณคดี ไปแล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการบูรณะโบราณสถานภายในวัดและการปรับปรุงภูมิทัศน์ เพื่อพัฒนาให้โบราณสถานวัดมหาธาตุมีศักยภาพเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน และเป็นศาสนสถานที่สำคัญคู่เมืองสรรคบุรีต่อไป
อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวเพิ่มเติมอีกว่า สำนักศิลปากรที่ 4 ลพบุรี ได้รายงานความคืบหน้าโครงการขุดลอกและปรับภูมิทัศน์โบราณสถานคลองเรือก ตำบลทะเลชุบศร อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี แนวคูเมืองลพบุรีชั้นในด้านทิศตะวันออกสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึ่งมีการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนของประชาชนรุกล้ำลงไปในคลอง ขณะนี้อยู่ระหว่างการดำเนินงานเพื่อฟื้นฟูให้เป็นแหล่งศึกษาระบบประปาของลพบุรี สะอาดงดงาม เป็นระเบียบ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวของชุมชน และยังได้รายงานการดำเนินโครงการต่าง ๆ อาทิ โครงการอนุรักษ์และพัฒนาแหล่งโบราณคดีบ้านสำราญชัย ตำบลหนองยายโต๊ะ อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี แหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยเหล็ก ซึ่งเริ่มดำเนินการขุดค้นทางโบราณคดีแล้ว โครงการอนุรักษ์และพัฒนาโบราณสถานบ้านหลวงรับราชทูต (บ้านวิชาเยนทร์) จังหวัดลพบุรี ระยะ 3 โครงการบูรณะศาลาการเปรียญวัดบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี
“รวมถึงโครงการอนุรักษ์และพัฒนาภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ได้แก่ โครงการอนุรักษ์และพัฒนาอาคารหมู่ตึกพระประเทียบหลังที่ 9 และหลังที่ 10 โครงการซ่อมแซมศาลาเชิญเครื่อง โครงการพัฒนาปรับปรุงคลังเก็บโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ โครงการอนุรักษ์และพัฒนาพระที่นั่งสุทธาสวรรย์ (เรือนจำเก่า) พระนารายณ์ราชนิเวศน์ ทั้งนี้ได้มอบหมายให้เร่งดำเนินการเพื่อให้เป็นไปตามแผนงานที่ตั้งไว้” นายประทีป อธิบดีกรมศิลป์ กล่าว