NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กระบุ "17 ธันวาคม พ.ศ. 2563 เวลา 00.59 น. (ตามเวลาประเทศไทย) แคปซูลเก็บตัวอย่างดินและหินจากดวงจันทร์ของยานฉางเอ๋อ 5 ร่อนลงสู่พื้นโลกเรียบร้อยแล้ว บริเวณเขตปกครองตนเองมองโกเลียใน ทางภาคเหนือของประเทศจีน แคปซูลดังกล่าวได้เก็บตัวอย่างจากดวงจันทร์กลับมาประมาณ 2 กิโลกรัม มากกว่ายานลูนา 24 ของอดีตสหภาพโซเวียตที่นำตัวอย่างจากดวงจันทร์ 170 กรัมกลับมาก่อนหน้านี้เมื่อ 44 ปีก่อน
ยานลงจอดของยานฉางเอ๋อ 5 ลงจอดบนดวงจันทร์ได้สำเร็จ ณ ภูเขารึมเคอร์ (Mons Rümker) บริเวณ “มหาสมุทรแห่งพายุ” (Oceanus Procellarum) แอ่งที่ราบสีคล้ำที่กว้างใหญ่ที่สุดบนดวงจันทร์ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2563 ที่ผ่านมา ตัวยานประกอบด้วยแผงเซลล์สุริยะสำหรับผลิตพลังงาน กล้องถ่ายภาพ เรดาร์สำหรับตรวจสอบบริเวณใต้ผิวดิน และอุปกรณ์ถ่ายสเปกตรัมของพื้นผิวดวงจันทร์โดยรอบ มี #ภารกิจหลัก คือ เก็บตัวอย่างดินและหินดวงจันทร์ตั้งแต่ระดับพื้นผิวดินไปจนถึงระดับลึกลงใต้ผิวดิน 2 เมตร ส่งกลับมายังโลก
ตัวอย่างดินและหินที่เก็บได้ ถูกนำไปเก็บในส่วนนำตัวอย่างส่งขึ้นสู่อวกาศ (Attached Ascent Vehicle) และทะยานขึ้นจากดวงจันทร์ เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2563 การปล่อยส่วนนำตัวอย่างส่งขึ้นสู่อวกาศทำให้ยานลงจอดเสียหายและหยุดทำงาน แต่ก็ไม่มีผลกระทบกับแผนที่วางไว้เดิมมากนัก เพราะตามแผนการ ยานลงจอดจะยุติการทำงานในวันที่ 11 ธันวาคม เมื่อบริเวณลงจอดเข้าสู่พื้นที่มืดของดวงจันทร์ในช่วงกลางคืน
เมื่อส่วนเก็บตัวอย่างดินและหินส่งขึ้นสู่อวกาศ ได้เชื่อมต่อกับยานที่กำลังโคจรรอบดวงจันทร์ จากนั้นได้ปล่อยแคปซูลที่บรรจุดินและหินเดินทางกลับมายังโลก เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2563 และถึงพื้นผิวโลกอย่างปลอดภัยเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2563
ความสำเร็จจากยานฉางเอ๋อ 5 ครั้งนี้ทำให้ประเทศจีนเป็นประเทศที่ 3 ที่นำหินและดินจากดวงจันทร์กลับมายังโลกสำเร็จ ถัดจากอดีตสหภาพโซเวียตและสหรัฐฯ และทำให้ทางวงการดาราศาสตร์จีนมีตัวอย่างดินและหินดวงจันทร์เพื่อศึกษาวิจัยเรื่องวิวัฒนาการของดวงจันทร์ ซึ่งหินบริเวณภูเขารึมเคอร์ที่ยานฉางเอ๋อ 5 ลงจอดมีอายุประมาณ 1.2 พันล้านปี ช่วยเติมเต็มช่องว่างระหว่างหินอายุต่าง ๆ บนพื้นที่อื่น ๆ ของดวงจันทร์ อย่างหินดวงจันทร์ที่ได้จากโครงการอะพอลโลของสหรัฐฯ มีอายุประมาณ 3 พันล้านปี และหินจากหลุมอุกกาบาตอายุน้อยที่เกิดขึ้นใหม่กว่า 1 พันล้านปี
เรียบเรียง : พิสิฏฐ นิธิยานันท์ - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ชำนาญการ สดร.
อ้างอิง : https://www.space.com/china-chang-e-5-moon-samples...
บรรยายภาพ : ภาพถ่ายแสดงแคปซูลบรรจุตัวอย่างดินและหินจากดวงจันทร์ของยานฉางเอ๋อ 5 ที่ลงถึงพื้นโลก ณ เขตปกครองตนเองมองโกเลียใน ทางภาคเหนือของประเทศจีน เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ.2563 เวลา 00:59 น. (ตามเวลาประเทศไทย) นับเป็นการใช้ยานส่งตัวอย่างจากดวงจันทร์กลับโลกครั้งแรกในรอบ 44 ปี