กรณีชาวบ้านในจังหวัดสุรินทร์ บันทึกภาพแสงไฟสีแดงลอยขึ้นๆ ลงๆ ในอากาศ โดยชาวบ้านเชื่อว่าเป็นผีโพงไม่ใช่กระสือ และเกิดเป็นประเด็นวิพากษ์วิจารณ์ในสังคม
รายการโหนกระแสวันที่ 23 ต.ค. "หนุ่ม กรรชัย กำเนิดพลอย" ในฐานะผู้ดำเนินรายการ ผลิตในนามบริษัท ดีคืนดีวัน จำกัด ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 12.35 น. ทางช่อง 3 กดเลข 33 เปิดใจสัมภาษณ์ ทายาทคนเคยเลี้ยงผีโพง ป้าจวน ชาญศรี , ปาริชาต - มวน บุญมาก ชาวบ้าน , ธนสารสมบัติ ธนสารโภคทรัพย์ คนถ่ายคลิปได้ มาพร้อม คุณรัตน์ แฟนสาว
อยู่อำเภอศรีณรงค์ จ.สุรินทร์ รู้จักกันมั้ย?
จวน : "รู้จักกัน เป็นญาติพี่น้องกันเองค่ะ"
พี่จวนเป็นทายาทของคนเคยเลี้ยงผีโพง?
จวน : "ค่ะ"
พี่่ถ่ายภาพได้ ในจอภาพเหมือนดวงไฟเล็กๆ แต่ขนาดจริงเท่าที่เห็น ขนาดไหน?
ธนสารสมบัติ : "เห็นกันสิบกว่าคน ผมเคยเห็นใหญ่กว่าหม้อหุงข้าว ก่อนหน้านั้นลอยมาตรงหน้าบ้าน มีเสาไฟฟ้าแรงสูง เขาลอยมา เราก็ตะโกนเรียกคุณรัตน์ เขาลอยมาตรงเสาไฟฟ้า ทางนี้ก็ตะโกน เธอๆ มาดูแสงอะไร ตกใจคิดว่าเป็นโดรนหรือเปล่า แต่นึกไปนึกมาแถวบ้านเราไม่มีใครมีเงินซื้อโดรนราคาเป็นหมื่น ก็ไปถามน้าอีกคนนึง เขาบอกว่าเป็นผีโพง"
พลุหรือเปล่า?
ธนสารสมบัติ : "ไม่ใช่"
ตอนที่เห็นเป็นยังไง?
รัตน์ : "มันเป็นดวงไฟสีแดงใหญ่มาก ไม่ใช่จะลอยไป แล้วค่อยๆ ดับไปตรงสวนยาง"
พอเห็นๆ อยู่แล้วดับไปเหรอ?
รัตน์ : "ค่ะ ดับลงประมาณสวนยางข้างหน้า ค่อยๆ ลอยแล้วตกลงไป ณ จุดตรงนั้นเลย"
เป็นอย่างอื่นได้มั้ยที่อาจไม่ใช่ผีโพง ตามหลักวิทยาศาสตร์อื่นๆ?
ธนสารสมบัติ : "จริงๆ ผมไม่ค่อยเชื่อเรื่องนี้ แต่คนแก่คนเฒ่าเคยเล่าให้ฟังว่าแสงไฟตรงนี้คือผีโพง คนเรียนคาถา เล่นของ แต่งงว่าปีนี้ทำไมมันดวงไฟออกมาเยอะจัง ในช่วงต้นปี อ.ศรีณรงค์ จ.สุรินทร์ เกิดภัยแล้ง ผมคิดว่ามันน่าจะหิวเลยออกมาเยอะ แล้วชาวบ้านบ้านเคียงก็ถ่ายกันได้หลายคนเห็นกันหลายหมู่บ้าน"
เป็นโคมที่จุดลอยไปได้มั้ย?
ธนสารสมบัติ : "ตอนนี้ผมเชื่อร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าเป็นผีโพงเพราะผมเป็นคนถ่ายได้"
รัตน์ : "เชื่อค่ะ เป็นโคม โดรนไม่ได้ค่ะ"
กระสือเป็นไปได้มั้ย?
รัตน์ : "ผีโพงยังไม่กล้าวิชาเหมือนกระสือ กระสือต้องแก่กล้าวิชากว่า"
มันคนละแบบกันไม่ใช่เหรอ?
ธนสารสมบัติ : "จากที่เคยถามคุณลุงเทือน แกเคยเลี้ยง แกบอกว่าผีโพงคือดวงไฟ สีแดงคือจะกลาย คือถือปฏิบัติไม่ได้ ถ้าถือปฏิบัติไม่ได้จะกลายเป็นกระสือ สามารถกินคน กินวัวกินสัตว์ได้"
กระสือเหมือนในหนังมั้ย มีหัวมีไส้?
ธนสารสมบัติ : "เท่าที่เคยถามหน้าจะเป็นหน้าคนเลี้ยง ออกไปก็หน้าเหมือนคนเลี้ยงมีไส้ไปด้วย ถอดหัวไปประมาณนั้น"
แต่อันนี้ไม่ใช่?
ธนสารสมบัติ : "อันนี้ผมคิดว่าน่าจะเป็นผีโพง"
ย้อนกลับมาถามทางนี้ ทั้งสามคนเป็นทายาทของบุคคลที่เคยเลี้ยงผีโพง ผีโพงคืออะไร?
จวน : "คุณว่านไสย เขาเอามาผสมกับร้อยแปด มีทุกอย่างในตลับนั้นจะมีว่านคุณไสยเขาจะทำ ปู่ยาตาทวดเขาเรียนวิชามาจากประเทศเขมร ขอม เขาจะเลี้ยงมา ถ้าปู่ยาตาทวดคนไหนถ้าลูกชายหรือหลานชายจะไปเกณฑ์ทหารก็ให้อันนี้ไปรักษาเนื้อรักษาตัว"
ตลับอันนี้เขาเอาว่านมาใส่ตลับ เป็นว่านหลายๆ อย่างรวมกัน บอกได้มั้ยมีอะไรบ้าง?
จวน : "ว่านหลายอย่างร้อยแปดจำไม่ได้ พ่อบอกว่าหลายอย่างเขาเอามาผสมกัน แล้วเอาใส่ตลับ เขาทำวิชาสวดมนต์ ทำคาถาของเขา สวดๆ จนยิงไม่เข้า ฟันไม่เข้า รักษาเนื้อรักษาตัวได้แล้วก็เก็บไว้ แล้วทำให้ลูกหลานที่จะไปทหาร"
เขาเลี้ยงยังไง?
จวน : "พ่อเขาให้กินขี้เหล็ก คือเหล็กแหละ แต่ก่อน 10 ขวบเขาเลื่อยไม้ สองข้าง พอเลื่อยไม่คมพ่อแทงเลื่อย ฝนๆ แล้วเศษมันหลุด พ่อเอาเหมือนบ้องกัญชากรอกไว้ แกก็เก็บไว้ ก็ถามว่าพ่อเก็บไว้ทำไม พ่อบอกว่ามีประโยชน์ ปู่ย่าตาทวดให้ทำแบบนี้ เก็บขี้เหล็กไว้ พอถึงวันโกนแกจะเปิดตลับแล้วโรย จะมีตัวหนอน มีหางไต่ยุบยับๆ มีด้ายแดง ด้ายดำ ว่านคุณไสยสารพัดจะออกมาแล้วจะหอม"
ตอนแรกบอกว่าใส่แค่ว่านลงไป แต่พอเปิดเอาขี้เหล็กให้กิน จะมีหนอนอยู่ข้างในเหรอ?
จวน : "ใช่ หนอนนั้นคือผีโพงแล้ว ตัวของเขาจริง ตัวแท้เลย"
พี่จะบอกว่าผีโพงคือหนอน พอเอาขี้เหล็กใส่ลงไป?
จวน : "ขี้เหล็กจะค่อยๆ หายไป แล้วก็ปิด พอเปิดก็ไม่มีตัวหนอนแล้ว อันนี้ของพ่อ พ่อเลี้ยงแบบนี้ แต่ของลุงเทือนแกให้กินเข็มด้วย เอาตลับมาโชว์ได้ ตลับขี้ผึ้งก็มา เอามาให้ดู ไม่ต้องกลัว ผีโพงมาเองไม่ต้องกลัว เอามาแสดงให้ดู เดี๋ยวไม่เชื่อ"
เดี๋ยวๆ ฟังผมก่อน ขอร้อง (ยกมือไหว้) พี่เอาตลับมาแล้ว?
จวน : "จะเอามาแสดงให้ดู ไม่มีหนอนในนั้น มีแต่ตลับเปล่าๆ"
อย่าเพิ่งเปิด ทำอะไรต้องเป็นขั้นเป็นตอน พี่วางให้ดูก่อน จับได้มั้ย?
จวน : "จับได้"
ขอไหว้ไว้ก่อน ไม่ได้ไปลบหลู่ พี่อนุญาตให้จับนะ เป็นตลับยาหม่อง?
จวน : "ค่ะ"
มีกลิ่นด้วย?
จวน : "กลิ่นติด เป็นว่านสมุนไพรอยู่ในนั้น ไม่ต้องกลัว รับประกันได้"
เขาเลี้ยงผีโพงไว้ในนี้ เอาว่านใส่ในนี้แล้วทิ้งไว้ แล้วเขาลือว่าบริกรรมคาถาปลุกเสกต่างๆ นานา สุดท้ายพอถึงวันให้อาหาร เปิดปุ๊บจะมีตัวหนอนสีขาวออกมาจากว่าน แล้วมีเหมือนด้ายสีแดงๆ พันเอาไว้ หลังจากนั้นเอาทองหรือขี้เหล็กใส่วางให้เขา แล้วมันจะมลายหายไปแล้วก็ปิดฝา โอเค พักก่อน ช่วงหน้าจะลองเปิด ขอศึกษาก่อน ไม่ได้กลัว?
จวน : "(หัวเราะ)"
ถึงขั้นต้องดมโป๊ยเซียน มีกลิ่นออกมานะ?
จวน : "มันมีว่านอยู่ในนี้ติดอยู่"
ทองๆ นี่คืออะไร?
จวน : "แผ่นทอง เอาไว้ป้อนเขา ตัดเป็นชิ้นเป็นฝอยแล้วใส่ในนี้"
ในนี้ไม่มีอะไรแล้ว?
จวน : "ไม่มี (เปิดให้ดู) ข้างในเป็นว่าน"
อันนี้เก่าแล้ว เมื่อก่อนเลี้ยงไว้ในนี้?
จวน : "จ๊ะ"
ตอนพักเบรก พี่บอกว่านอกจากตัวหนอน บางทีเหมือนเป็นตัวหมัด?
ธนสารสมบัติ : "ใช่ครับ คุณลุงเทือนแกเล่าให้ฟังตอรผมลงพื้นที่บ้านแก แกว่าของแกเป็นว่านเหมือนกันแต่เป็นตัวหมัดขาวๆ เหมือนเห็บ"
ทางนี้เป็นหนอน เหมือนกันมั้ย?
ธนสารสมบัติ : "ขึ้นอยู่กับวิชาที่เขาเลี้ยง"
ผีโพง ยืนยันว่าไม่ใช่ผี ไม่ใช่วิญญาณ?
ธนสารสมบัติ : "ครับ"
ผีโพงคือว่านที่เขาเลี้ยง แล้วคนเล่นคุณไสยสมัยก่อนเอาว่านมาบริกรรมคาถาแล้วใส่ไว้ในตลับต่างๆ นานา แล้วพอบริกรรมคาถาทำให้ว่านเกิดเป็นเหมือนตัวหมัดตัวหนอนก็เลี้ยงไป ผีโพงก็คือตัวนั้น?
ธนสารสมบัติ : "ถูกครับ"
ตัวนิดเดียวเอง แล้วพี่ไปเห็นเป็นดวงไฟเท่าหม้อหุงข้าวมันคืออะไร?
ธนสารสมบัติ : "คือตัวนี้ที่ถามคุณตาเทือนที่แกเลี้ยง แกบอกว่าของแกจะเป็นคาถาทำมาหากิน มันจะมีคาถาคงกระพัน กับคาถาทำมาหากิน ทุกวันพระเวลาหิวมันจะระเบิดตู้มออกมา ฝาดีดออกเลย และปรากฎแสงสีแดงออกมา แต่อยู่บริเวณตลับ พอแกเอาแผ่นทองมาตัดและม้วนเล็กๆ เหมือนเข็มแหย่ลงไป มันก็ดูดแล้วหายไป ทีนี้เขาก็ปิดตลับแล้วไม่มีอะไรเกิดขึ้น"
ในมุมพี่ พ่อพี่เป็นคนเลี้ยงเคยจะให้พี่เป็นผู้สืบทอด ทำไมไม่เอา?
จวน : "ไม่เอา ของแบบนี้เลี้ยงไว้แล้วร้อน อะไรไม่ถูกใจจะโวยวาย เหมือนพ่อ ถ้ากินเหล้ามา จะให้ของคนตอนเมา แกเสกคาถานิดเดียวแล้วเอามีดฟันแทงคนอื่น แต่ไม่เข้า แล้วแกก็ให้คนอื่นมาก่อไฟ แล้วก็ไปนั่งจนไฟมอด พ่อก็นั่งอยู่เหมือนเดิม"
เลี้ยงไว้ทำไม?
จวน : "รักษาเนื้อรักษตัวเขาไง"
มีเหตุการณ์เกี่ยวกับน้องพี่?
จวน : "ตอนนั้นพ่อไปรับจ้าง เป็นคนจน ไปรับจ้างเลื่อยไม้อยู่ปากช่อง แม่อยู่บ้านท้องลูกคนที่ 5 แล้วคนที่ 4 ก็เป็นไข้ แม่มีลูกหัวปีท้ายปี มันออกมาตะลุ่มเป็นเงาดำๆ ผีโพงนี่แหละที่ออกมา พ่อเขาเมาแล้วก็ไปไม่ได้บอกเขาว่าจะไปทางโน้นทางนี้ พอดีวันนั้นเป็นวันพระออกมาเหยียบน้อง ตาเหลือก"
ผีโพงมีขาด้วยเหรอ?
จวน : "ไม่รู้มัน ตามภาษาบ้านๆ เขาจะบอกว่ามาเหยียบ มาอำ น้องตาเหลือกตาค้าง แม่ก็ไปหาครูบาอาจารย์ที่เขาเลี้ยงเหมือนกัน มาเป่าก็ออก"
เคยเจอมั้ย?
ปาริชาต : "เคยเจอ มันลอยขึ้นบนต้นยาง ลอยมาดวงแดงใหญ่มากลอยมา ก็เรียกกันดู อยู่ด้วยกันเห็นหมดเลย เคยเห็นมาก่อน มันมีหลายสี สีฟ้า สีเขียว สีเหลือง"
มีหลายสีในดวงเดียวเหรอ?
ธนสารสมบัติ : "ถ้าสีแดงคือกำลังกลาย จากที่ลุงเล่าให้ฟัง คือปฏิบัติไม่ได้ แต่ถ้าสีเขียวคือยังไม่มีอะไร เท่าที่ฟังจะมีสองสี แดงกับเขียว แต่แดงจะกลายแล้ว"
ผีโพงโมโหไล่อาละวาดชาวบ้านมีมั้ย?
ธนสารสมบัติ : "จากที่เห็นผีโพงไม่ได้ทำร้ายใคร"
ยืนยันไม่ใช่ผี เป็นว่าน?
ธนสารสมบัติ : "ครับ คำว่าผีโพงฟังจากคุณลุงเทือน แกบอกว่าตลับนี้บางคนไม่อยากเลี้ยงแล้วก็เอาไปเก็บตามต้นไม้ใหญ่ที่มีรูมีโพรง หรือไปเจาะรูให้เป็นโพรง หรือเอาไปไว้ตามเสาไปยัดไว้ แถวบ้านก็เลยเรียกผีโพง แต่คนภาคอื่นอาจเรียกว่าผีโพรง เพราะใส่ไว้ในโพรง ในรู"
เพี้ยนๆ มาเป็นผีโพง?
ธนสารสมบัติ : "ใช่ครับ"
เคยเห็นมั้ย?
มวน : "เคยค่ะ ตอนพ่อยังยู่ ตอนป.4 ป.5 แล้วเพิ่งมาเห็นอีกทีตอนโตมั่นใจว่าผีโพง"
พี่นั่งนิ่งหน้าข้าวขาว เป็นอะไร ไม่ได้มีอะไรเข้านะ?
จวน : "ไม่เป็นอะไร เจ้าของผีโพงมาเอง ไม่กลัวหรอก พี่ก็นั่งฟังน้อ อยู่ใกล้คนหล่อ"
ในท้องถิ่นมีคนเคยเลี้ยงคือลุงเทือน ไปฟังหน่อย?
ลุงเทือน : "ไม่มีใครเห็นง่ายๆ หรอก สองอย่างไร้ญาติกับมีเจ้าของ ตัวมีเจ้าของ เจ้าของไม่ดูแล มันหิวก็ต้องออกไปหากิน อย่างไปหาส่องปลาส่องอะไรแล้วเห็นนั่นแหละ ไปกินกบกินปลา ชอบกินของดิบ บางทีก็มีรูโพรงในสมัยโบราณเขาก็เอาไปวางไว้ สมัยก่อนโพรง"
จริงๆ แล้วโพรง แต่เพี้ยนเป็นโพง?
จวน : "เขาเรียกว่าวันโพง ไม่เรียกว่าน"
เห็นบอกว่ามีปัญหาทำให้เด็กในท้องของคนเลี้ยงเสียชีวิตได้ด้วยเหรอ?
ธนสารสมบัติ : "คุณลุงเทือนที่แกเลิกเลี้ยงเพราะเรื่องนี้ แกเคยเล่าให้ฟังว่าเคยเลี้ยง แล้วไอ้ตัวนี้เหมือนไปกินลูกแกเอง 2 คน ปัจจุบันภรรยาเสียชีวิตแล้ว ก่อนกินเด็ก มีพระอาจารย์บอกว่าให้เอาของที่เลี้ยงไปทิ้ง ไม่งั้นจะไม่มีลูกให้เลี้ยง ตอนแรกแกก็ไม่เชื่อ แต่พอดีภรรยาบอกว่าพ่อแสงอะไรขึ้นมาเป็นสี เป็นแสง ทีนี้แกเลยเชื่อ เลยเอาว่านไปทำลายทิ้ง แต่ตลับแกยังอยู่"
แต่ในท้องถิ่นเชื่อ?
ธนสารสมบัติ : "เชื่อ"
พี่่ถ่ายภาพได้ ในจอภาพเหมือนดวงไฟเล็กๆ แต่ขนาดจริงเท่าที่เห็น ขนาดไหน?
ธนสารสมบัติ : "เห็นกันสิบกว่าคน ผมเคยเห็นใหญ่กว่าหม้อหุงข้าว ก่อนหน้านั้นลอยมาตรงหน้าบ้าน มีเสาไฟฟ้าแรงสูง เขาลอยมา เราก็ตะโกนเรียกคุณรัตน์ เขาลอยมาตรงเสาไฟฟ้า ทางนี้ก็ตะโกน เธอๆ มาดูแสงอะไร ตกใจคิดว่าเป็นโดรนหรือเปล่า แต่นึกไปนึกมาแถวบ้านเราไม่มีใครมีเงินซื้อโดรนราคาเป็นหมื่น ก็ไปถามน้าอีกคนนึง เขาบอกว่าเป็นผีโพง"
พลุหรือเปล่า?
ธนสารสมบัติ : "ไม่ใช่"
ตอนที่เห็นเป็นยังไง?
รัตน์ : "มันเป็นดวงไฟสีแดงใหญ่มาก ไม่ใช่จะลอยไป แล้วค่อยๆ ดับไปตรงสวนยาง"
พอเห็นๆ อยู่แล้วดับไปเหรอ?
รัตน์ : "ค่ะ ดับลงประมาณสวนยางข้างหน้า ค่อยๆ ลอยแล้วตกลงไป ณ จุดตรงนั้นเลย"
เป็นอย่างอื่นได้มั้ยที่อาจไม่ใช่ผีโพง ตามหลักวิทยาศาสตร์อื่นๆ?
ธนสารสมบัติ : "จริงๆ ผมไม่ค่อยเชื่อเรื่องนี้ แต่คนแก่คนเฒ่าเคยเล่าให้ฟังว่าแสงไฟตรงนี้คือผีโพง คนเรียนคาถา เล่นของ แต่งงว่าปีนี้ทำไมมันดวงไฟออกมาเยอะจัง ในช่วงต้นปี อ.ศรีณรงค์ จ.สุรินทร์ เกิดภัยแล้ง ผมคิดว่ามันน่าจะหิวเลยออกมาเยอะ แล้วชาวบ้านบ้านเคียงก็ถ่ายกันได้หลายคนเห็นกันหลายหมู่บ้าน"
เป็นโคมที่จุดลอยไปได้มั้ย?
ธนสารสมบัติ : "ตอนนี้ผมเชื่อร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าเป็นผีโพงเพราะผมเป็นคนถ่ายได้"
รัตน์ : "เชื่อค่ะ เป็นโคม โดรนไม่ได้ค่ะ"
กระสือเป็นไปได้มั้ย?
รัตน์ : "ผีโพงยังไม่กล้าวิชาเหมือนกระสือ กระสือต้องแก่กล้าวิชากว่า"
มันคนละแบบกันไม่ใช่เหรอ?
ธนสารสมบัติ : "จากที่เคยถามคุณลุงเทือน แกเคยเลี้ยง แกบอกว่าผีโพงคือดวงไฟ สีแดงคือจะกลาย คือถือปฏิบัติไม่ได้ ถ้าถือปฏิบัติไม่ได้จะกลายเป็นกระสือ สามารถกินคน กินวัวกินสัตว์ได้"
กระสือเหมือนในหนังมั้ย มีหัวมีไส้?
ธนสารสมบัติ : "เท่าที่เคยถามหน้าจะเป็นหน้าคนเลี้ยง ออกไปก็หน้าเหมือนคนเลี้ยงมีไส้ไปด้วย ถอดหัวไปประมาณนั้น"
แต่อันนี้ไม่ใช่?
ธนสารสมบัติ : "อันนี้ผมคิดว่าน่าจะเป็นผีโพง"
ย้อนกลับมาถามทางนี้ ทั้งสามคนเป็นทายาทของบุคคลที่เคยเลี้ยงผีโพง ผีโพงคืออะไร?
จวน : "คุณว่านไสย เขาเอามาผสมกับร้อยแปด มีทุกอย่างในตลับนั้นจะมีว่านคุณไสยเขาจะทำ ปู่ยาตาทวดเขาเรียนวิชามาจากประเทศเขมร ขอม เขาจะเลี้ยงมา ถ้าปู่ยาตาทวดคนไหนถ้าลูกชายหรือหลานชายจะไปเกณฑ์ทหารก็ให้อันนี้ไปรักษาเนื้อรักษาตัว"
ตลับอันนี้เขาเอาว่านมาใส่ตลับ เป็นว่านหลายๆ อย่างรวมกัน บอกได้มั้ยมีอะไรบ้าง?
จวน : "ว่านหลายอย่างร้อยแปดจำไม่ได้ พ่อบอกว่าหลายอย่างเขาเอามาผสมกัน แล้วเอาใส่ตลับ เขาทำวิชาสวดมนต์ ทำคาถาของเขา สวดๆ จนยิงไม่เข้า ฟันไม่เข้า รักษาเนื้อรักษาตัวได้แล้วก็เก็บไว้ แล้วทำให้ลูกหลานที่จะไปทหาร"
เขาเลี้ยงยังไง?
จวน : "พ่อเขาให้กินขี้เหล็ก คือเหล็กแหละ แต่ก่อน 10 ขวบเขาเลื่อยไม้ สองข้าง พอเลื่อยไม่คมพ่อแทงเลื่อย ฝนๆ แล้วเศษมันหลุด พ่อเอาเหมือนบ้องกัญชากรอกไว้ แกก็เก็บไว้ ก็ถามว่าพ่อเก็บไว้ทำไม พ่อบอกว่ามีประโยชน์ ปู่ย่าตาทวดให้ทำแบบนี้ เก็บขี้เหล็กไว้ พอถึงวันโกนแกจะเปิดตลับแล้วโรย จะมีตัวหนอน มีหางไต่ยุบยับๆ มีด้ายแดง ด้ายดำ ว่านคุณไสยสารพัดจะออกมาแล้วจะหอม"
ตอนแรกบอกว่าใส่แค่ว่านลงไป แต่พอเปิดเอาขี้เหล็กให้กิน จะมีหนอนอยู่ข้างในเหรอ?
จวน : "ใช่ หนอนนั้นคือผีโพงแล้ว ตัวของเขาจริง ตัวแท้เลย"
พี่จะบอกว่าผีโพงคือหนอน พอเอาขี้เหล็กใส่ลงไป?
จวน : "ขี้เหล็กจะค่อยๆ หายไป แล้วก็ปิด พอเปิดก็ไม่มีตัวหนอนแล้ว อันนี้ของพ่อ พ่อเลี้ยงแบบนี้ แต่ของลุงเทือนแกให้กินเข็มด้วย เอาตลับมาโชว์ได้ ตลับขี้ผึ้งก็มา เอามาให้ดู ไม่ต้องกลัว ผีโพงมาเองไม่ต้องกลัว เอามาแสดงให้ดู เดี๋ยวไม่เชื่อ"
เดี๋ยวๆ ฟังผมก่อน ขอร้อง (ยกมือไหว้) พี่เอาตลับมาแล้ว?
จวน : "จะเอามาแสดงให้ดู ไม่มีหนอนในนั้น มีแต่ตลับเปล่าๆ"
อย่าเพิ่งเปิด ทำอะไรต้องเป็นขั้นเป็นตอน พี่วางให้ดูก่อน จับได้มั้ย?
จวน : "จับได้"
ขอไหว้ไว้ก่อน ไม่ได้ไปลบหลู่ พี่อนุญาตให้จับนะ เป็นตลับยาหม่อง?
จวน : "ค่ะ"
มีกลิ่นด้วย?
จวน : "กลิ่นติด เป็นว่านสมุนไพรอยู่ในนั้น ไม่ต้องกลัว รับประกันได้"
เขาเลี้ยงผีโพงไว้ในนี้ เอาว่านใส่ในนี้แล้วทิ้งไว้ แล้วเขาลือว่าบริกรรมคาถาปลุกเสกต่างๆ นานา สุดท้ายพอถึงวันให้อาหาร เปิดปุ๊บจะมีตัวหนอนสีขาวออกมาจากว่าน แล้วมีเหมือนด้ายสีแดงๆ พันเอาไว้ หลังจากนั้นเอาทองหรือขี้เหล็กใส่วางให้เขา แล้วมันจะมลายหายไปแล้วก็ปิดฝา โอเค พักก่อน ช่วงหน้าจะลองเปิด ขอศึกษาก่อน ไม่ได้กลัว?
จวน : "(หัวเราะ)"
ถึงขั้นต้องดมโป๊ยเซียน มีกลิ่นออกมานะ?
จวน : "มันมีว่านอยู่ในนี้ติดอยู่"
ทองๆ นี่คืออะไร?
จวน : "แผ่นทอง เอาไว้ป้อนเขา ตัดเป็นชิ้นเป็นฝอยแล้วใส่ในนี้"
ในนี้ไม่มีอะไรแล้ว?
จวน : "ไม่มี (เปิดให้ดู) ข้างในเป็นว่าน"
อันนี้เก่าแล้ว เมื่อก่อนเลี้ยงไว้ในนี้?
จวน : "จ๊ะ"
ตอนพักเบรก พี่บอกว่านอกจากตัวหนอน บางทีเหมือนเป็นตัวหมัด?
ธนสารสมบัติ : "ใช่ครับ คุณลุงเทือนแกเล่าให้ฟังตอรผมลงพื้นที่บ้านแก แกว่าของแกเป็นว่านเหมือนกันแต่เป็นตัวหมัดขาวๆ เหมือนเห็บ"
ทางนี้เป็นหนอน เหมือนกันมั้ย?
ธนสารสมบัติ : "ขึ้นอยู่กับวิชาที่เขาเลี้ยง"
ผีโพง ยืนยันว่าไม่ใช่ผี ไม่ใช่วิญญาณ?
ธนสารสมบัติ : "ครับ"
ผีโพงคือว่านที่เขาเลี้ยง แล้วคนเล่นคุณไสยสมัยก่อนเอาว่านมาบริกรรมคาถาแล้วใส่ไว้ในตลับต่างๆ นานา แล้วพอบริกรรมคาถาทำให้ว่านเกิดเป็นเหมือนตัวหมัดตัวหนอนก็เลี้ยงไป ผีโพงก็คือตัวนั้น?
ธนสารสมบัติ : "ถูกครับ"
ตัวนิดเดียวเอง แล้วพี่ไปเห็นเป็นดวงไฟเท่าหม้อหุงข้าวมันคืออะไร?
ธนสารสมบัติ : "คือตัวนี้ที่ถามคุณตาเทือนที่แกเลี้ยง แกบอกว่าของแกจะเป็นคาถาทำมาหากิน มันจะมีคาถาคงกระพัน กับคาถาทำมาหากิน ทุกวันพระเวลาหิวมันจะระเบิดตู้มออกมา ฝาดีดออกเลย และปรากฎแสงสีแดงออกมา แต่อยู่บริเวณตลับ พอแกเอาแผ่นทองมาตัดและม้วนเล็กๆ เหมือนเข็มแหย่ลงไป มันก็ดูดแล้วหายไป ทีนี้เขาก็ปิดตลับแล้วไม่มีอะไรเกิดขึ้น"
ในมุมพี่ พ่อพี่เป็นคนเลี้ยงเคยจะให้พี่เป็นผู้สืบทอด ทำไมไม่เอา?
จวน : "ไม่เอา ของแบบนี้เลี้ยงไว้แล้วร้อน อะไรไม่ถูกใจจะโวยวาย เหมือนพ่อ ถ้ากินเหล้ามา จะให้ของคนตอนเมา แกเสกคาถานิดเดียวแล้วเอามีดฟันแทงคนอื่น แต่ไม่เข้า แล้วแกก็ให้คนอื่นมาก่อไฟ แล้วก็ไปนั่งจนไฟมอด พ่อก็นั่งอยู่เหมือนเดิม"
เลี้ยงไว้ทำไม?
จวน : "รักษาเนื้อรักษตัวเขาไง"
มีเหตุการณ์เกี่ยวกับน้องพี่?
จวน : "ตอนนั้นพ่อไปรับจ้าง เป็นคนจน ไปรับจ้างเลื่อยไม้อยู่ปากช่อง แม่อยู่บ้านท้องลูกคนที่ 5 แล้วคนที่ 4 ก็เป็นไข้ แม่มีลูกหัวปีท้ายปี มันออกมาตะลุ่มเป็นเงาดำๆ ผีโพงนี่แหละที่ออกมา พ่อเขาเมาแล้วก็ไปไม่ได้บอกเขาว่าจะไปทางโน้นทางนี้ พอดีวันนั้นเป็นวันพระออกมาเหยียบน้อง ตาเหลือก"
ผีโพงมีขาด้วยเหรอ?
จวน : "ไม่รู้มัน ตามภาษาบ้านๆ เขาจะบอกว่ามาเหยียบ มาอำ น้องตาเหลือกตาค้าง แม่ก็ไปหาครูบาอาจารย์ที่เขาเลี้ยงเหมือนกัน มาเป่าก็ออก"
เคยเจอมั้ย?
ปาริชาต : "เคยเจอ มันลอยขึ้นบนต้นยาง ลอยมาดวงแดงใหญ่มากลอยมา ก็เรียกกันดู อยู่ด้วยกันเห็นหมดเลย เคยเห็นมาก่อน มันมีหลายสี สีฟ้า สีเขียว สีเหลือง"
มีหลายสีในดวงเดียวเหรอ?
ธนสารสมบัติ : "ถ้าสีแดงคือกำลังกลาย จากที่ลุงเล่าให้ฟัง คือปฏิบัติไม่ได้ แต่ถ้าสีเขียวคือยังไม่มีอะไร เท่าที่ฟังจะมีสองสี แดงกับเขียว แต่แดงจะกลายแล้ว"
ผีโพงโมโหไล่อาละวาดชาวบ้านมีมั้ย?
ธนสารสมบัติ : "จากที่เห็นผีโพงไม่ได้ทำร้ายใคร"
ยืนยันไม่ใช่ผี เป็นว่าน?
ธนสารสมบัติ : "ครับ คำว่าผีโพงฟังจากคุณลุงเทือน แกบอกว่าตลับนี้บางคนไม่อยากเลี้ยงแล้วก็เอาไปเก็บตามต้นไม้ใหญ่ที่มีรูมีโพรง หรือไปเจาะรูให้เป็นโพรง หรือเอาไปไว้ตามเสาไปยัดไว้ แถวบ้านก็เลยเรียกผีโพง แต่คนภาคอื่นอาจเรียกว่าผีโพรง เพราะใส่ไว้ในโพรง ในรู"
เพี้ยนๆ มาเป็นผีโพง?
ธนสารสมบัติ : "ใช่ครับ"
เคยเห็นมั้ย?
มวน : "เคยค่ะ ตอนพ่อยังยู่ ตอนป.4 ป.5 แล้วเพิ่งมาเห็นอีกทีตอนโตมั่นใจว่าผีโพง"
พี่นั่งนิ่งหน้าข้าวขาว เป็นอะไร ไม่ได้มีอะไรเข้านะ?
จวน : "ไม่เป็นอะไร เจ้าของผีโพงมาเอง ไม่กลัวหรอก พี่ก็นั่งฟังน้อ อยู่ใกล้คนหล่อ"
ในท้องถิ่นมีคนเคยเลี้ยงคือลุงเทือน ไปฟังหน่อย?
ลุงเทือน : "ไม่มีใครเห็นง่ายๆ หรอก สองอย่างไร้ญาติกับมีเจ้าของ ตัวมีเจ้าของ เจ้าของไม่ดูแล มันหิวก็ต้องออกไปหากิน อย่างไปหาส่องปลาส่องอะไรแล้วเห็นนั่นแหละ ไปกินกบกินปลา ชอบกินของดิบ บางทีก็มีรูโพรงในสมัยโบราณเขาก็เอาไปวางไว้ สมัยก่อนโพรง"
จริงๆ แล้วโพรง แต่เพี้ยนเป็นโพง?
จวน : "เขาเรียกว่าวันโพง ไม่เรียกว่าน"
เห็นบอกว่ามีปัญหาทำให้เด็กในท้องของคนเลี้ยงเสียชีวิตได้ด้วยเหรอ?
ธนสารสมบัติ : "คุณลุงเทือนที่แกเลิกเลี้ยงเพราะเรื่องนี้ แกเคยเล่าให้ฟังว่าเคยเลี้ยง แล้วไอ้ตัวนี้เหมือนไปกินลูกแกเอง 2 คน ปัจจุบันภรรยาเสียชีวิตแล้ว ก่อนกินเด็ก มีพระอาจารย์บอกว่าให้เอาของที่เลี้ยงไปทิ้ง ไม่งั้นจะไม่มีลูกให้เลี้ยง ตอนแรกแกก็ไม่เชื่อ แต่พอดีภรรยาบอกว่าพ่อแสงอะไรขึ้นมาเป็นสี เป็นแสง ทีนี้แกเลยเชื่อ เลยเอาว่านไปทำลายทิ้ง แต่ตลับแกยังอยู่"
แต่ในท้องถิ่นเชื่อ?
ธนสารสมบัติ : "เชื่อ"