กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์บ้านตอนิมิตร จังหวัดแพร่ ยกระดับการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีครบวงจร สร้างรายได้สู่กลุ่มเกษตรกร
นายขจร โนวัฒน์ ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวแพร่ กล่าวว่า เกษตรกรกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านตอนิมิตร อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ ได้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ทั้งชั้นพันธุ์ขยายและชั้นพันธุ์จำหน่าย โดยปัจจุบันเกษตรกรกลุ่มนี้ มีพื้นที่การผลิตกว่า 425 ไร่ เกษตรกรมีเป้าหมายการผลิตเมล็ดพันธุ์เพื่อซื้อคืน 192 ตัน ซึ่งเมล็ดพันธุ์ข้าวของกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านตอนิมิตรนี้ ถือได้ว่าเป็นเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพสูง เนื่องจากกลุ่มบ้านตอนิมิตร เป็นกลุ่มที่มีประวัติการจัดทำแปลงร่วมกับศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวแพร่มายาวนาน เกษตรกรมีความรู้ความเข้าใจในเรื่องของการจัดทำแปลงเป็นอย่างดี เกษตรกรปลูกข้าวนาปี คือทำนาเฉพาะช่วงฤดูฝนครั้งเดียว มีการใช้อุปกรณ์เครื่องมือ ทั้งรถปักดำ และรถเกี่ยวนวดข้าว ที่ได้รับการสนับสนุนจากกรมการข้าว ตามโครงการไทยนิยมยั่งยืน โดยกลุ่มจะใช้เฉพาะสมาชิกกลุ่มเท่านั้นไม่มีการใช้ร่วมกับแปลงอื่นที่นอกเหนือจากนี้ จึงทำให้เมล็ดพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 บ้านตอนิมิตร มีคุณภาพดี ผลผลิตสูงได้ทุกปี
นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้เกษตรกรใช้เมล็ดพันธุ์คุณภาพดีจากกรมการข้าวในอัตราต่อไร่ลดลงและเน้นการปลูกแบบปักดำเป็นหลัก โดยใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ 10 กิโลกรัมต่อไร่ และใช้เทคโนโลยีเครื่องดำนามาทดแทนแรงงานคนปลูก ใช้ผลการตรวจวิเคราะห์ดินมาคำนวณการใช้ปุ๋ยแต่ละชนิด และปริมาณที่เพียงพอ ให้ตรงกับความต้องการของต้นข้าว และยังใช้ระบบการจัดรูปแปลงนาให้มีพื้นที่ราบตามระดับน้ำทะเลปานกลางเป็นเกณฑ์ เพื่อความสม่ำเสมอของแปลงนา และการระบายน้ำได้สะดวกและทั่วถึง
ด้านด.ต.สุนทร จำรูญ ประธานกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวตอนิมิตร กล่าวว่า ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวแพร่ มีการให้ความรู้ในเรื่องของกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ตั้งแต่การคัดเลือกพื้นที่และเกษตรกร การถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว การปลูก การดูแลรักษา การกำจัดพันธุ์ปน ในช่วงเวลาที่เหมาะสม การเก็บเกี่ยวและการปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว การขนส่ง และการจัดซื้อคืนเข้าศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวแพร่ และทางศูนย์ฯ ก็จะมีเจ้าหน้าที่ภาคสนามเข้ามาติดตามกำกับดูแลแปลงเกษตรกรในช่วงเวลาของการผลิตเมล็ดพันธุ์ตลอดทั้งฤดูกาล เพื่อให้มั่นใจว่าเกษตรกรปฏิบัติตามขั้นตอน การจัดทำแปลงของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวแพร่ และทางกลุ่มยังได้รับการสนับสนุนในการเข้ารับการประกวดกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวดีเด่นระดับภาคเหนือตอนบน จนได้รับรางวัลชนะเลิศถึง 3 ครั้ง ในปี 2555, 2558 และปี 2563
สำหรับในเรื่องของการพัฒนาของกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านตอนิมิตร มีการพัฒนาไปค่อนข้างมากทั้งในการพัฒนาคน มีการนำสมาชิกไปอบรมศึกษาดูงานจากหน่วยงานภายนอก และนำมาปรับใช้ในการผลิตเมล็ดพันธุ์ของตนเอง การพัฒนากระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ โดยเฉพาะในเรื่องของการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ เช่น การใช้เครื่องมือในการปรับระดับผิวนาให้มีความสม่ำเสมอ การตรวจวิเคราะห์ธาตุอาหารในดินก่อนการทำนา การใช้รถปักดำ รถเกี่ยวนวดข้าวแทนแรงงานคน การใช้เครื่องอัดฟางแทนการเผาฟาง การใช้แอพพลิเคชั่นใน Smart Phone บันทึกข้อมูลในการผลิตเมล็ดพันธุ์ของเกษตรกร
อย่างไรก็ตาม กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านตอนิมิตร ยังได้จดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน มีการผลิตข้าวเพื่อการบริโภคให้เป็นข้าวคุณภาพ นำมาแปรรูปเป็นข้าวสารบรรจุถุงสุญญากาศ จำหน่ายในแบรนกลุ่ม “ตอนิมิตร” มีการวางจำหน่ายทั้งในโรงแรม ห้างร้าน และจำหน่ายในกลุ่ม Line และ Facebook ของกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านตอนิมิตรเอง จึงมีรายได้เข้าสู่กลุ่มอีกทางหนึ่งที่เห็นได้อย่างชัดเจน และครบวงจร





