ปกิณกภาพ
ผ้าทอบ้านผาทั่ง
บ้านผาทั่ง ตำบลห้วยแห้ง อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี
ที่นี่เป็นแหล่งผ้าทอฝ้ายของภูมิปัญญาชาวลาวคั่งที่มีถิ่นฐานเดิมจากเมืองเวียงจันทน์ มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มทอผ้าบ้านผาทั่ง มีครูภูมิปัญญาในชุมชนช่วยกันถ่ายทอดองค์ความรู้เรื่องแม่ลายสืบสานกันมามากกว่า 200 ปี
ผ้าทอบ้านผาทั่งได้รับการกล่าวขานว่าเป็น “แหล่งราชินีผ้าฝ้าย” ก่อนจะเป็นผ้าถักทอด้วยมือผืนงามหนึ่งผืน ต้องผ่านกระบวนการวิธีตั้งแต่การปั่นฝ้าย ย้อมสีจากวัสดุธรรมชาติ ทอผ้าลายด้วยกี่ จนเป็นผ้าทอผืนงาม
ผ้าทอบ้านผาทั่งยังได้รับรางวัลจากองค์การยูเนสโก ด้านชุดเครื่องนอนก่อนวิวาห์ ซึ่งเป็นชุดเครื่องนอนสตรีไทยสมัยโบราณที่จะแต่งงาน โดยชุดเครื่องนอนจะต้องทอผ้าด้วยมือทุกผืนและนำส่งให้แม่ของชายคนรัก เพื่อพิจารณาว่าจะรับเป็นลูกสะไภ้ได้หรือไม่ โดยพิจารณาจากความประณีตของการทอผ้า
สตรีในบ้านผาทั่ง ทุกครัวเรือนนิยมสวมใส่ผ้าทอฝ้ายออกงานบุญประเพณี รับแขกบ้านแขกเมือง และวิถีชีวิตประจำวัน เป็นการรักษามรดกทางวัฒนธรรมเรื่องผ้า มรดกภูมิปัญญาสืบทอดกันมา
(องค์ความรู้ฉบับย่อ: ศูนย์ผ้าทอลายโบราณบ้านผาทั่ง , เรียบเรียง)
