พลเอกธนะศักดิ์ ปฏิมาประกร รองนายกรัฐมนตรี กล่าวภายหลังการประชุมคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (กวช.) ครั้งที่ 2/2560 ว่า ที่ประชุมได้รับรายงานการดำเนินโครงการ “รุกข มรดกแห่งแผ่นดินใต้ร่มพระบารมี” ซึ่งรัฐบาลโดยกระทรวงวัฒนธรรม(วธ.) กำหนดทำโครงการดังกล่าว รวบรวมเรื่องราวประวัติความเป็นมาและปูมหลังที่โดดเด่น น่าประทับใจของต้นไม้ในสถานที่ต่างๆ จากทุกภูมิภาค จำนวน 65 ต้น แต่ละต้นแสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติในแต่ละภูมิภาคของไทย และสามารถสื่อเรื่องราวของต้นไม้ทรงคุณค่ามีอายุไม่ต่ำกว่า 100 ปี โครงการนี้จะเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนให้รักต้นไม้และธรรมชาติ รวมถึงรณรงค์ให้ช่วยกันอนุรักษ์ต้นไม้ไว้สู่คนรุ่นหลัง รวมถึงส่งเสริมการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมในจังหวัดต่างๆ ขณะนี้ วธ.ได้ทำหนังสือขอพระราชทานพระราชานุญาติจัดทำโครงการเนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 28 กรกฎาคม 2560 นี้
ด้าน นายวีระ โรจนพจนรัตน์ รมว.วัฒนธรรม กล่าวว่า โครงการรุกข มรดกแห่งแผ่นดินใต้ร่มพระบารมี เป็นผลสืบเนื่องจากคณะกรรมการส่งเสริมและอนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาพูดถึงมรดกภูมิปัญญาที่เกิดขึ้นจากต้นไม้ แต่ละต้นมีคุณประโยชน์ต่อแผ่นดิน นำมาสู่การรวบรวมเรื่องราวต้นไม้ในเชิงประวัติศาสตร์ โดย วธ. มอบหมายให้กรมส่งเสริมวัฒนธรรม(สวธ.) ดำเนินงานและประสานความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสำรวจต้นไม้ร่วมกัน สำหรับหลักเกณฑ์การคัดเลือก ประกอบด้วย อายุต้นไม้มากกว่า 100 ปี รูปทรงต้นไม้สง่างาม และมีขนาดใหญ่ โดยมีต้นไม้ 500 ต้น เข้าเกณฑ์ ขณะนี้คัดเหลือ 65 ต้น เป็นที่เรียบร้อย เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสทรงมีพระชนมพรรษา ครบ 65 พรรษา ในปีนี้
ต้นไม้แห่งแผ่นดิน 65 ต้น อาทิ ต้นจัน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนารายณ์ราชนิเวศน์ จ.ลพบุรี ปลูกสมัยสมเด็จพระนารายณ์ มี 2 ต้น ปัจจุบันเหลือเพียง 1 ต้น อายุ 340 ปี ต้นยางนา ถนนเชียงใหม่-สารภี รัชกาลที่ 5 ทรงปลูกไว้เป็นแนว แต่ละต้นอายุมากกว่า 100 ปี ต้นลั่นทม อุทยานพระประวัติศาสตร์ พระนครคีรี ต้นไทร อุทยานฯ พิมาย แล้วยังมีต้นฉำฉา จ.กาญจนบุรี ที่สวยงามและมีคุณค่า
“จะประกาศให้เป็นรุกข มรดกแห่งแผ่นดิน ถือเป็นต้นไม้แห่งแผ่นดิน 65 ต้น ในรัชกาลที่ 10 และปีต่อไปจะประกาศเพิ่ม ส่วนการดูแลรักษาต้นไม้ที่ประกาศนี้ เบื้องต้นให้เป็นหน้าที่ของหน่วยงานที่ต้นไม้ตั้งอยู่ ปกป้องและติดป้ายประกาศบอกประวัติความเป็นมา จัดภูมิทัศน์ให้งดงามเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์ ดำเนินงานควบคู่กับการรณรงค์ให้ประชาชนรักษาสิ่งแวดล้อม วธ.จะจัดพิมพ์หนังสือ ทำเว็ปไซต์เผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน และจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้สำหรับนักเรียนและนักศึกษา ตลอดจนนักท่องเที่ยวที่จะเดินทางไปเยี่ยมชมต้นไม้ทั้งหมดนี้” รมว.วีระ กล่าว
ภาพ ต้นจันอายุ 340 ปี พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนารายณ์ราชนิเวศน์ จ.ลพบุรี