“ดาวพฤหัสบดี” อีกเวอร์ชั่น สวยแปลกตา!

เทคนิค “ลักกี้อิมเมจ” เป็นภาพถ่ายในช่วงคลื่นอินฟราเรดที่มีความละเอียดสูงสุดเท่าที่เคยถ่ายจากกล้องโทรทรรศน์บนโลก สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ Fan Page โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก เผยภาพดาวพฤหัสบดีที่สวยแปลกตา โดยระบุ “นี่คือภาพถ่ายดาวพฤหัสบดีในช่วงคลื่นอินฟราเรด ความพิเศษคือมีความละเอียดสูงที่สุดเท่าที่เคยถ่ายได้จากกล้องโทรทรรศน์บนพื้นโลก ถ่ายในช่วงคลื่นอินฟราเรด (ความยาวคลื่น 4.7μm) เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2562 โดยกล้องโทรทรรศน์เจมิไนนอร์ท (Gemini North Telescope) ตั้งอยู่บนภูเขาไฟมัวนาเคีย รัฐฮาวาย สหรัฐอเมริกา การถ่ายภาพนี้ใช้เทคนิคที่เรียกว่า “ลัคกี้อิมเมจิง” (Lucky Imaging) ซึ่งเป็นวิธีการบันทึกภาพของดาวพฤหัสบดีในรูปแบบวิดีโอ แล้วใช้ซอฟต์แวร์เลือกเอาส่วนที่ดีที่สุดของแต่ละเฟรมของวิดีโอออกมารวมกันอีกทีเพื่อให้ได้ภาพคมชัดที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เนื่องจากโลกของเรามีบรรยากาศห่อหุ้มอยู่และมีมวลอากาศไหลเวียนไปมา ส่งผลให้แสงจากดาวเคราะห์ที่เดินทางผ่านเข้ามาในบรรยากาศโลกถูกหักเหไปมา เราจึงเห็นรายละเอียดบนดาวเคราะห์ชัดบ้าง เบลอบ้าง ภาพตัวดาวเคราะห์เองก็บิดเบี้ยวและสั่นไหวไปมา นักดาราศาสตร์จึงใช้เทคนิคนี้ในการบันทึกภาพของดาวพฤหัสบดี และด้วยมุมรับภาพของกล้องโทรทรรศน์เจมิไนนอร์ทที่ค่อนข้างแคบ จึงไม่สามารถบันทึกวิดีโอดาวพฤหัสบดีได้ทั้งดวง จึงต้องบันทึกวิดีโอของดาวพฤหัสบดีทีละพื้นที่ โดยทีมนักวิจัยแบ่งพื้นที่ออกเป็น 9 ส่วน และจะชี้กล้องโทรทรรศน์ไปยังตำแหน่งต่าง ๆ อย่างแม่นยำ เพื่อบันทึกภาพถ่ายวิดีโอของแต่ละพื้นที่จำนวน 38 เฟรม จากนั้นคัดเลือกภาพที่คมชัดที่สุดออกมาเพียง 10% พอได้ภาพที่คมชัดจากแต่ละพื้นที่แล้ว จะนำภาพมาต่อกันเพื่อให้ได้ภาพที่มีมุมมองกว้างมากขึ้นคล้ายกับการต่อภาพแบบพาโนรามา แม้ว่ากล้องโทรทรรศน์เจมิไนนอร์ทจะใช้เวลาบันทึกภาพแต่ละพื้นที่ของดาวพฤหัสบดีเพียงแค่ไม่กี่วินาที แต่การบันทึกให้ครบทุกพื้นที่ใช้เวลานานระดับนาที ซึ่งเป็นระยะเวลานานมากพอที่ลวดลายบนดาวพฤหัสบดีจะมีการเปลี่ยนตำแหน่ง เนื่องจากการหมุนรอบตัวเองของตัวดาว ทีมนักวิจัยจึงต้องอ้างอิงแต่ละพื้นที่จากพิกัดละติจูด-ลองจิจูดบนดาวพฤหัสบดี เพื่อที่จะรวมทั้ง 9 ภาพเข้าด้วยกัน กลายเป็นภาพถ่ายดาวพฤหัสบดีในช่วงคลื่นอินฟราเรดความละเอียดสูงที่สุดเท่าที่ถ่ายจากกล้องโทรทรรศน์บนพื้นโลก ภาพ : International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA M.H. Wong (UC Berkeley) and team Acknowledgments: Mahdi Zamani. อ้างอิง : https://www.gemini.edu/pr/gemini-gets-lucky-and-takes-deep-dive-jupiter-... เรียบเรียง : ธนกฤต สันติคุณาภรต์ - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ชำนาญการ สดร."