ชุมชนในพื้นที่พิเศษพัฒนาหน้ากากผ้าจากของดีในท้องถิ่นสร้างรายได้ฝ่าโควิด-19

เมื่อโควิด-19 ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวต้องหยุดชะงัก รวมถึงชาวบ้านและชุมชนในพื้นที่พิเศษซึ่งมีภูมิปัญญาเรื่องการทอผ้าพื้นเมืองและการตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าเครื่องประดับ หรือเป็นของที่ระลึกต่างๆ ไว้จำหน่ายให้แก่นักท่องเที่ยวก็พลอยได้รับผลกระทบไปด้วยเช่นกัน ดังนั้นจึงได้ปรับตัวเพื่อสอดคล้องกับสถานการณ์และความต้องการของตลาด ด้วยการนำผ้าพื้นเมืองที่มีอยู่ มาตัดเย็บเป็นหน้ากากอนามัย เพื่อป้องกันเชื้อ โควิด-19 นับเป็นการพัฒนาสินค้าให้เหมาะกับความต้องการของตลาด และสร้างรายได้ให้เกิดมีขึ้นในวันที่ไม่มีนักท่องเที่ยวมาเยือน ทั้งนี้ นายทวีพงษ์ วิชัยดิษฐ ผู้อำนวยการองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. กล่าวว่า ในการพัฒนาของ อพท. หนึ่งในนั้นคือการพัฒนาคน พัฒนาชุมชนให้มีศักยภาพเพิ่มขึ้น เพราะเป็นแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืน เมื่อคนหรือชุมชนมีศักยภาพและความเข้มแข็ง จะสามารถมีแนวคิดที่สร้างสรรค์และต่อยอดได้ในทุกสถานการณ์ ซึ่งเวลานี้ทางชุมชนในการดูแลของ อพท. ได้คิดต่อยอดจากฐานทุนทางวัฒนธรรมผ้าทอพื้นเมืองลวดลายสวยงามมาผลิตเป็นหน้ากากผ้าถือเป็นอีกหนึ่งแนวความคิดที่เหมาะกับสถานการณ์ แม้รูปแบบของหน้ากากผ้าจะไม่มีความแตกต่างในด้านดีไซน์ แต่ในเรื่องของเนื้อผ้า ลวดลาย และสีสันยังคงไว้ซึ่งอัตลักษณ์และภูมิปัญญาท้องถิ่น ทำให้หน้ากากผ้าเหล่านั้นมีเรื่องราวน่าสนใจ เหมาะที่จะซื้อเป็นของใช้ของฝากในช่วงเวลานี้ โดยเริ่มจากพื้นที่พิเศษสุโขทัย ศรีสัชนาลัย กำแพงเพชร หรือ อพท. 4 กลุ่มแม่บ้านชุมชนบ้านวังหาด อำเภอบ้านด่านลานหอย จังหวัดสุโขทัย ซึ่งเป็นแหล่งผลิตผ้าย้อมดินวังหาด เป็นผ้าทอมือจากฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ 100% จากดินสีแดงที่มีในท้องถิ่น เดิมผลิตตัดเย็บและจำหน่ายเป็นกระเป๋าย่าม กระเป๋าผ้า และผ้าพันคอ วันที่ชุมชนได้นำผ้ามาตัดเย็บเป็นหน้ากากแบบต่างๆ ทั้งแบบธรรมดา และแบบที่มีช่องสำหรับใส่ฟิลเตอร์อนามัย สั่งซื้อผ่านออนไลน์ทาง fb #phon April หรือโทรสั่ง 0-93782-8308 ส่วน ร้านนะโม แฮนดิคราฟท์ จังหวัดสุโขทัย จากที่ผลิตและจำหน่ายของที่ระลึกพื้นเมืองทั้งงานปั้น งานทอ ต่างๆ ได้ปรับตัวมาผลิตหน้ากากนกคุ้ม ที่สื่อถึงการคุ้มครองป้องกันภัย ผลิตจากผ้าฝ้ายและผ้ามัสลิน มีช่องสำหรับใส่ฟิลเตอร์อนามัย ชิ้นละ 69 บาท ติดต่อทาง fb #เจี๊ยบ พัชรี หรือโทร. 0-94739-2588 สำหรับ ร้านสุนทรีผ้าไทย เป็นศูนย์วัฒนธรรมการทอผ้าตีนจกไทยพวน ศรีสัชนาลัย สินค้าที่จำหน่ายคือเสื้อผ้า เครื่องประดับ กระเป๋า รองเท้า ที่มีดีไซน์ทันสมัย ได้ปรับตัวนำผ้าทอมือจากฝ้ายธรรมชาติ 100% โดยหมู่บ้านไทยพวน ศรีสัชนาลัย แอนตี้แบคทีเรีย ตัดเย็บเป็นหน้ากากผ้าแบรนด์สุนทรีผ้าไทย มี 2 รูปแบบ คือ แบบ 3 ชั้น มีช่องใส่แผ่นกรอง ชิ้นละ 180 บาท และแบบ 2 ชั้น ชิ้นละ 150 บาท ซึ่งผ้าและการตัดเย็บมาจากชุมชนในย่ายศรีสัชนาลัย รายได้จากการจำหน่ายจึงกระจายให้กับคนในชุมชน ติดต่อซื้อทางออนไลน์ ผ่าน FB : suntree-thai.com Email : [email protected] หรือ Line id หรือ โทร. 0-89858-8576 ขณะที่พื้นที่พิเศษ อพท.2 ครอบคลุมจังหวัดในอีสานใต้ ซึ่งมีภูมิปัญญาเรื่องผ้าไม่แพ้จังหวัดอื่นๆ อย่าง ชุมชนบ้านเจริญสุข อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ แหล่งทอผ้าภูอัคนี เป็นผ้าที่หมัก และย้อมจากดินภูเขาไฟ ได้สีธรรมชาติ ที่เป็นมิตรกับผู้สัมผัสและสวมใส่ จากเดิมที่นำผ้าภูอัคนีมาตัดเย็บเป็นเสื้อผ้า เครื่องประดับ และกระเป๋า ก็ได้เปลี่ยนมาตัดเย็บหน้ากากผ้าภูอัคนี ราคาชิ้นละ 50 บาท ผู้สนใจโทรสั่งหรือ สั่งออนไลน์ได้ที่เพจของชุมชน โดยคิดค่าส่ง 50 บาท สั่งได้ที่ คุณแม่สำรวย เจริญสุข โทร. 0-97007-4244 นอกจากนั้นยังมีหน้ากากผ้าฝ้าย ชุมชนเขมราฐ อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี นำผ้าฝ้ายเข็นมือ ซึ่งหมายถึงผ้าฝ้ายแฮนด์เมด 100% ไม่ผ่านกระบวนการโรงงาน จึงรับประกันความเป็นออแนนิกแท้ๆ จำหน่ายในราคาชิ้นละ 69 บาท ค่าส่ง 40 บาท โทรสั่งได้ที่แม่ติ๋ว กลุ่มทอผ้าเขมราฐ 0-8 0471-0987 ซึ่ง นายทวีพงษ์ กล่าวต่อว่า ทางพื้นที่พิเศษเมืองโบราณอู่ทอง อพท. และสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาสตรีอำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี ร่วมกันคิดพัฒนาลายผ้าอย่างสร้างสรร โดยการนำลวดลายจากโบราณวัตถุ ยุคทวาราวดี มาแกะเป็นพิมพ์ พัฒนาเป็นผ้าพิมพ์ลายโบราณอู่ทอง เช่น ลายตาข่ายบุปผา ลายบุปผามาลา ลายแก้วชิงดวง ผลิตเป็นผ้าผืนสำหรับนำไปตัดเย็บ ผ้าพันคอ หมอน เสื้อ และได้นำผ้าพิมพ์ลายมาตัดเย็บเป็นหน้ากากผ้าด้วย โทรสั่งได้ที่กลุ่มแม่บ้านสตรีอู่ทอง คุณนุข 08-1853- 5795 ส่วน จังหวัดน่าน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่โด่งดังเรื่องผ้าทอ โดยลายที่รู้จักและคุ้นหูกันเป็นที่สุด คือผ้าทอลายน้ำไหล นอกจากนี้ยังมีผ้าทอลวดลายสวยงานจำนวนมาก โดยกลุ่มทอผ้าที่ อพท.เข้าไปสนับสนุนตั้งแต่ปี 2560 จนเกิดแบรนด์ น่านเน้อเจ้า ได้แก่ กลุ่มทอผ้าโฮงเจ้าฟองคำ คิดลวดลายทอผ้าลายน้ำไหลหยดน้ำสะท้อนถึงคามอุดมสมบูรณ์ กลุ่มทอผ้าบ้านซาวหลวง ทอผ้าลวดลายบ่อสวกที่แกะลวดลายมาจากปากไหโบราณอายุกว่า 700 ปี กลุ่มทอผ้าบ้านนาปงพัฒนา ทอผ้าลวดลายดาวล้อมเดือนแสดงถึงความประณีตในการทอผ้าของหญิงสาวจนมีชายหนุ่มมาหมายปอง กลุ่มส่งเสริมอาชีพบ้านเชียงราย ตำบลดู่ใต้ ทอผ้าตาโก้งที่ใช้ในวิถีชีวิตชาวน่านมานานกว่า 100 ปี อีกทั้งในเวลานี้ทางกลุ่มทอผ้าบ้านซาวหลวง ได้มีการรวมกลุ่มกันผลิตหน้ากากอนามัยจากผ้าทอพื้นเมืองที่มีความสวยงามและปลอดภัย เพื่อนำมาใช้ป้องกันตนเองและจำหน่ายแก่บุคคลทั่วไป ซึ่งสามารถสร้างรายได้เข้าชุมชนได้ในยามที่ยังไม่มีนักท่องเที่ยวมาเยือน โดยผู้สนใจสามารถติดต่อสอบถาม หรือซื้อหามาใช้ได้จาก fb น่าน เน้อเจ้า ถือเป็นการพัฒนาเพิ่มมูลค่า ที่ยังสะท้อนถึงวิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของแต่ละชุมชน โดยปรับตัว และประยุกต์การสร้างผลิตภัณฑ์จากผ้าผืนเมือง มาเป็นหน้ากากอนามัยสำหรับใส่ป้องกับเชื้อ โควิด-19 อย่างน่าสนใจ