โครงการรักษาระดับปริมาณและคุณภาพข้าว ปี2563/2564 ของเกษตรกรในโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ และศูนย์ข้าวชุมชน ในพื้นที่จังหวัดหวัดสกลนครและนครพนม โดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร มีการเตรียมความพร้อมเพื่อให้เกษตรกรผลิตข้าวให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด และสามารถรักษาระดับปริมาณและคุณภาพข้าวให้อยู่ในความเหมาะสม ว่าที่ร้อยโท อลงกต ถนอมสุข ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร กล่าวว่า ในการเตรียมเมล็ดพันธุ์ข้าวในโครงการรักษาระดับปริมาณและคุณภาพข้าว ปี2563/2564 ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร รับผิดชอบ 2 ส่วนด้วยกัน คือเรื่องของเมล็ดพันธุ์ที่กองเมล็ดพันธุ์ข้าวเตรียม ในส่วนของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ได้ดำเนินการผลิตเมล็ดพันธุ์ทั้งหมด 3,200 ตัน สำรองไว้สำหรับส่งโครงการรักษาระดับปริมาณและคุณภาพข้าว ปี2563/2564 นี้ ศูนย์ฯได้ดำเนินการรวบรวมเข้ามาภายในศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนครแล้ว อยู่ระหว่างดำเนินการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์และคาดการณ์ว่าจะได้เมล็ดพันธุ์ดี 100% อีกส่วนหนึ่งก็คือเมล็ดพันธุ์จากส่วนที่จะต้องไปหาเพิ่มเติม ก็คือในส่วนของโครงการนาแปลงใหญ่และศูนย์ข้าวชุมชน ซึ่งเป็นแหล่งผลิตเมล็ดพันธุ์ที่ทางศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ได้ไปส่งเสริมเกษตรกรไว้โดยมีเกษตรกรกลุ่มไข่แดงที่มีการผลิตเมล็ดพันธุ์อยู่ในขณะนี้ ซึ่งขบวนการที่จะรวบรวมเมล็ดพันธุ์ตรงนี้ได้จึงต้องมีการลงพื้นที่เพื่อพูดคุยทำความเข้าใจกับกลุ่มเกษตรกรที่มีความประสงค์ที่จะจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ให้กับโครงการฯ รับซื้อเมล็ดพันธุ์โดยให้ราคาสูงกว่าตลาดทั่วไป ให้ราคาสูงถึงกิโลกรัมละ 20 บาท 50 สตางค์ ซึ่งในส่วนนี้ก็ต้องทำข้อตกลงกับเกษตรกรว่าเกษตรกรมีความต้องการที่จะจำหน่ายเป็นเมล็ดพันธุ์ ให้กับศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร แล้วทางศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ก็จะดำเนินการในเรื่องของการตรวจแปลงพันธุ์ หลังจากตรวจแปลงพันธุ์ผ่านก็จะเก็บเกี่ยวและจัดการหลังการเก็บเกี่ยว เช่น ตากลดความชื้น ทำความสะอาดเบื้องต้นและบรรจุถุง พร้อมแจ้งปริมาณให้ศูนย์ฯทราบ โดยกลุ่มควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์จะให้เจ้าหน้าที่ลงพื้นที่ไปสุ่มตรวจตัวอย่างในพื้นที่เกษตรกร และนำตัวอย่างข้าวมาวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว เมล็ดพันธุ์ที่ผ่านการตรวจสอบและได้คุณภาพตามเกณฑ์ของโครงการฯ ก็จะรวบรวมเข้ามาในศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว เพื่อปรับปรุงสภาพบรรจุถุง เพื่อสนับสนุนโครงการฯ ต่อไป ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ได้ดำเนินการสำรวจความต้องการของเกษตรกรที่จะจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ให้ศูนย์ฯ มีปริมาณ 1,200 ตัน โดยมีพันธุ์ข้าว ขาวดอกมะลิ 105 ข้าว กข 15 และ ข้าวเหนียว กข 6 ซึ่งขณะนี้อยู่ในช่วงที่ทางศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ได้วิเคราะห์คุณภาพ มีเมล็ดพันธุ์ที่ผ่านคุณภาพประมาณ 800 ตัน โดยส่วนหนึ่งที่กลุ่มเกษตรกรไม่มีสถานที่เก็บรอ ทางศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ก็อนุญาตให้กลุ่มเกษตรกรส่งเมล็ดพันธุ์ข้าวเข้ามาเก็บในศูนย์ฯได้ ตอนนี้มีการรวบรวมมาไว้ได้ประมาณ 200 ตัน ในช่วงที่รอการปรับปรุงสภาพก็จะต้องมีการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์อย่างดี จัดวางใส่แคร่ แล้วก็มีการรมสารเคมีเพื่อกำจัดมอดที่เป็นแมลงศัตรูเมล็ดพันธุ์ในโรงเก็บอีกด้วย อย่างไรก็ตามในส่วนของการรวบรวมเมล็ดพันธุ์ เกษตรกรก็จะต้องมีการคัดเมล็ดพันธุ์เบื้องต้นให้เมล็ดพันธุ์มีคุณภาพ เนื่องจากศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนครรับซื้อเป็นเมล็ดพันธุ์คุณภาพสูงให้เกษตรกรคัดเบื้องต้น แล้วกำหนดปริมาณรับซื้อที่จะชัดเจน เพื่อกำหนดงบประมาณที่รับซื้อชัดเจนเช่นเดียวกัน อีกส่วนหนึ่งในเรื่องของการสนับสนุนโครงการที่จะนำเมล็ดพันธุ์ไปให้พี่น้องเกษตรกรที่ประสบอุทกภัย ทางศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ก็ได้เตรียมเมล็ดพันธุ์เพื่อไว้ให้เกษตรกร โดยในส่วนของจังหวัดสกลนครและจังหวัดนครพนม มีเกษตรกรที่ได้รับประสบอุทกภัย แต่ไม่มากเท่ากับทางภาคอีสานตอนล่าง โดยทางกองเมล็ดพันธุ์ข้าว รับผิดชอบในเรื่องเมล็ดพันธุ์ ก็จะจัดสรรว่าศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวแต่ละศูนย์จะต้องส่งเมล็ดพันธุ์ให้เกษตรกรในจังหวัดไหนบ้าง จำนวนเท่าไหร่ เพื่อให้เกษตรกรได้รับเมล็ดพันธุ์ที่สามารถนำไปใช้ผลิตข้าวที่ได้คุณภาพสูงสุด และเกิดประโยชน์สูงสุดในอนาคตต่อไป