ลานบ้านกลางเมือง/บูรพา โชติช่วง : ช่วงนี้พุทธศาสนิกชนเดินสายไหว้พระปฏิมา เพื่อมงคลชีวิตของการเริ่มต้นพุทธศักราช 2563 ลานบ้านกลางเมืองได้หยิบเอา “เส้นทางบุญรอยตามปฏิปทาของ พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต” พระวิปัสสนากรรมฐานที่ได้รับสมญานาม “บูรพาจารย์แห่งกองทัพธรรม” มานำเสนอ เผื่อว่าพุทธศาสนิกชนจะตามรอยเส้นทางธรรมสถานที่ที่พระอาจารย์มั่นเคยจรธุดงค์กรรมฐานและเผยแพร่การปฏิบัติธรรม ณ สถานแห่งนั้นๆ ในภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคอีสาน หรือแถบลุ่มแม่น้ำโขง ข้ามไปฝั่งลาว พม่า ชีวประวัติพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ชาวไทยทราบกันดีและให้ความเคารพนับถือ องค์การยูเนสโกได้ประกาศยกย่อง พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต เป็นบุคคลสำคัญของโลก สาขาสันติภาพ ทางกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรมจะได้จัดให้มีการเฉลิมฉลองเนื่องในวาระครบรอบ 150 ปีชาตกาล ในวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2563 พร้อมกันทั่วไทยและทั่วโลก สำหรับข้อมูลและภาพเส้นทางบุญรอยตามปฏิปทาของ พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต จากกรมการศาสนาพิมพ์แนะนำวัดและธรรมสถาน คัดเฉพาะบางส่วนนำเสนอ วัดเลียบ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ท่านได้ศึกษากัมมัฏฐานกับพระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล จากนั้นท่านได้ออกธุดงค์ไปสถานที่ต่างๆ หลายแห่ง แล้วกลับมานมัสการพระอาจารย์เสาร์อีกครั้งที่วัดเลียบ วัดพระธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ปูชนียสถานอันศักดิ์สิทธิ์สำคัญยิ่งในภาคอีสาน ท่านและพระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล ได้เดินทางธุดงค์มาพักที่พระธาตุพนม ขณะนั้นพระธาตุยังรกร้างเต็มไปด้วยเถาวัลย์ปกคลุมเหลือแต่ยอด ท่านทั้งสองได้เป็นผู้ริเริ่มปฏิสังขรณ์องค์พระธาตุพนม วัดปทุมวนาราม (วัดสระปทุม) กรุงเทพมหานคร ท่านได้จำพรรษาที่วัด 1 พรรษา มักจะสนทนาธรรมกับท่านเจ้าคุณพระอุบาลีฯ เป็นประจำ วัดบูรพาราม อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี จำพรรษาที่วัด 1 พรรษา และได้กล่าวความจริงแห่งการปฏิบัติธรรมที่ถ้ำสิงห์โต และถ้ำสาลิกา วัดป่าบ้านหนองกอง อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ท่านได้เดินธุดงค์มาพักชั่วคราว วัดในขณะนั้นเป็นป่าอยู่ ระหว่างมาพักรุกขมูล ท่านได้อธิษฐานจิต “ขอไม่ให้ลูกกาบกตกลงมาระหว่างท่านพักอยู่” ปรากฏว่าปัจจุบัน ต้นกาบกต้นนี้ถึงแม้มีลูกดกมาก แต่ไม่ตกหล่นลงพื้นตามคำอธิษฐาน จะเหี่ยวแห้งคาต้น วัดป่าสาระวารี อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี พ.ศ.2466 พรรษาที่ 28 พระอาจารย์มั่นได้มาตั้งวัดป่าดงมะไฟ (ปัจจุบันคือวัดป่าสาระวารี) บ้านค้อ ได้สร้างพระพุทธรูปหิน 1 องค์ ท่านจำพรรษา 2 พรรษา ชาวบ้านค้อได้บำรุงรักษากุฏิของท่านไว้เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่สาธุชนสืบมาจนถึงทุกวันนี้ วัดป่าโนนสว่าง อำเภอนายูง จังหวัดอุดรธานี พระอาจารย์มั่นได้เดินธุดงค์มาพักภาวนาต่อจากวัดป่าดงมะไฟ ได้มีศิษย์ติดตามมาขอรับการอบรมทางธรรมปฏิบัติด้วยกับท่านคือ หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ หลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม เป็นต้น วัดอรัญญวาสี อำเภอท่าบ่อ จังหวัดหนองคาย พ.ศ.2463 ท่านได้มาพักที่เสนาสนะป่าแห่งนี้ เป็นสถานที่บำเพ็ญสมณธรรมของพระธุดงค์กรรมฐาน มีหลวงปู่สุวรรณ สุจิณโณ หลวงปู่สิงห์ขนฺตฺยาคโม หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี เป็นต้น วัดเจดีย์หลวง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ท่านได้มาพำนัก ประมาณ พ.ศ. 2472 – 2473 ได้รับแต่งตั้งเป็นพระครูวินัยธร ฐานานุกรมในท่านเจ้าคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ พ.ศ.2475 ท่านเป็นเจ้าอาวาส 1 พรรษา พอออกพรรษา ท่านเดินธุดงค์ปฏิบัติกรรมฐานตามป่าเขาภาคเหนือ หลายปีจึงกลับมาภาคอีสาน วัดป่าน้ำริน (เสนาสนะป่าห้วยน้ำริน) อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ท่านได้เดินธุดงค์มาพำนักที่นี่ วัดป่าน้ำรินซึ่งมีหลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ หลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม หลวงปู่ชอบ ฐานสโม ได้เคยมาพักจำพรรษา วัดป่าอาจารย์มั่น (ภูริทัตโต) บ้านแม่กอย อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ สถานที่แห่งนี้เป็นที่ตั้งกุฏิและทางเดินจงกรมเดิมของท่าน เคยจาริกผ่านมาบำเพ็ญเพียร จำพรรษา 1 พรรษา มีหลวงปู่แหวน หลวงปู่ตื้อ หลวงปู่ขาว หลวงปู่เจี๊ยะ เคยมาพัก ณ ที่นี้ วัดป่าโนนนิเวศน์ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี พระอาจารย์มั่นได้ธุดงค์บำเพ็ญสมณธรรมทางภาคเหนือถึง 11 ปี ท่านได้กลับมาจำพรรษาที่ภาคอีสาน ณ วัดป่าโนนนิเวศน์ 2 พรรษา ท่านได้อบรมและให้โอวาทแนะนำแก้ไขปฏิปทาต่างๆ ทั้งภายนอกภายในแก่ภิกษุสามเณรในธรรมปฏิบัติ วัดภูริทัตตถิราวาส (วัดป่าบ้านหนองผือ) อำเภอพรรณนานิคม จังหวัดสกลนคร ได้พำนักติดต่อกันถึง 5 พรรษาสุดท้ายแห่งปัจฉิมวัยของท่านก่อนที่ท่านจะละสังขาร และเป็นสถานที่ซึ่งท่านได้อบรมสั่งสอนศิษยานุศิษย์ในธรรมปฏิบัติ จนได้มีครูบาอาจารย์องค์สำคัญๆ ที่เป็นศิษย์ท่านจำนวนมาก จึงนับเป็นมงคลสถานที่สำคัญยิ่ง วัดป่ากลางโนนภู่ อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร เป็นศาลที่พักอาพาธท่าน ระหว่างคณะศิษย์นำท่านเดินทางออกจากวัดป่าบ้านหนองผือมายังวัดป่าสุทธาวาส ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์บริขารยามอาพาธของพระอาจารย์มั่น นอกจากธรรมสถานที่นำมาเสนอนี้ ยังมีเส้นทางบุญรอยตามปฏิปทาของ พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต อีกหลายธรรมสถาน ขอข้อมูลเพิ่มเติมได้จากกรมการศาสนา พระธาตุพนม จ.นครพนม วัดเจดีย์หลวง จ.เชียงใหม่ วัดป่าอาจารย์มั่น (ภูริทัตโต) จ.เชียงใหม่ วัดภูริทัตตถิราวาส (วัดป่าบ้านหนองผือ) จ.สกลนคร