อีกหนึ่งโรคความรู้จากคุณหมอดัง นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์เฉพาะทางด้านโรคระบบการหายใจ ผู้ป่วยหนัก และโรคผู้สูงอายุ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ และประธานชมรมเชื้อราทางการแพทย์ประเทศไทย ได้โพสต์ผ่านเพจ “หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC” ระบุถึง “โรคติดเชื้อราแอสเปอร์จิลลัสที่ปอดชนิดรุกราน (Invasive pulmonary aspergillosis)
เกิดในคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ สปอร์ของเชื้อรา Aspergillus fumigatus ราสายที่พบบ่อยที่สุดในสิ่งแวดล้อมและในอากาศ เมื่อหายใจเข้าไปสปอร์จะเจริญเติบโตงอกงามในปอดของคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ ทำให้ปอดอักเสบ ระบบหายใจล้มเหลว อัตราตายของโรคนี้สูงมาก
ผู้ป่วยชายไทยอายุ 69 ปี เป็นโรคเบาหวาน โรครูมาตอยด์ ทานยาเบาหวานและยากดภูมิ เคยป่วยเป็นวัณโรคเมื่อ 12 ปีก่อน เมื่อ 17 วันก่อนเหนื่อยมาก ไม่ไอ ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้ เข้าโรงพยาบาลใกล้บ้าน
วันถัดมามีระบบทางเดินหายใจล้มเหลวต้องใส่เครื่องช่วยหายใจ ตรวจไม่พบไข้หวัดใหญ่ ได้ยาปฏิชีวนะ อยู่รพ.ใกล้บ้าน 8 วัน ไม่ดีขึ้น ยังเหนื่อยมาก ยังต้องใส่เครื่องช่วยหายใจ
ขอย้ายมารักษาต่อ เอกซเรย์ปอดเห็นฝ้าขาวกระจายทั้ง 2 ข้าง และมีก้อนกลมๆ (fungal ball)ในโพรงที่ปอดข้างขวาด้านบน (ดูรูป)
เจาะเลือด เลือดจาง Hct 28.2 เม็ดเลือดขาวสูง 31,200 การทำงานของไตบกพร่อง ส่งเสมหะตรวจ PCR หาไวรัสต่างๆไม่พบไวรัส ย้อมเชื้อหาวัณโรคไม่พบ ตรวจแบคทีเรียก็ไม่พบ ส่งตรวจแอนติเจนของเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส (aspergillus galactomannan antigen) จากน้ำล้างหลอดลมให้ผลบวก 10.28 (ค่าปกติน้อยกว่า 0.5) ตรวจย้อมหาเชื้อราและเพาะเชื้อรา พบเชื้อรา Aspergillus fumigatus สีเขียวน้ำเงิน (ดูรูป)
สรุป: ผู้ป่วยเป็นโรคปอดอักเสบรุนแรง ระบบหายใจล้มเหลว ปอดไม่สามารถรับออกซิเจนและขับคาร์บอนไดออกไซด์ได้ จากการติดเชื้อราแอสเปอร์จิลลัสชนิดรุกราน และมีก้อนเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส (fungal ball) งอกในโพรงที่เกิดจากการป่วยเป็นวัณโรคเมื่อ 12 ปีก่อน ผู้ป่วยมีภูมิคุ้มกันต่ำจากการกินยากดภูมิรักษาโรครูมาตอยด์และเป็นเบาหวาน ไตเสื่อม ยังต้องใช้เครื่องช่วยหายใจตลอดเวลา
ผู้ป่วยรายนี้ถึงจะให้ยาฆ่าเชื้อรา วอริโคนาโซล (voriconazole) ซึ่งเป็นยาที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดในปัจจุบันสำหรับฆ่าเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส และให้ยาฉีด echinocandin ร่วมด้วย อาการและเอกซเรย์ปอดไม่ดีขึ้น (ดูรูป) มีภาวะไตวาย ต้องทำการฟอกไต ในที่สุดเสียชีวิตหลังอยู่ใน 2 รพ.รวมทั้งหมด 17 วัน”
ขอบคุณเรื่อง-ภาพจากเพจ "หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC"
เจาะเลือด เลือดจาง Hct 28.2 เม็ดเลือดขาวสูง 31,200 การทำงานของไตบกพร่อง ส่งเสมหะตรวจ PCR หาไวรัสต่างๆไม่พบไวรัส ย้อมเชื้อหาวัณโรคไม่พบ ตรวจแบคทีเรียก็ไม่พบ ส่งตรวจแอนติเจนของเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส (aspergillus galactomannan antigen) จากน้ำล้างหลอดลมให้ผลบวก 10.28 (ค่าปกติน้อยกว่า 0.5) ตรวจย้อมหาเชื้อราและเพาะเชื้อรา พบเชื้อรา Aspergillus fumigatus สีเขียวน้ำเงิน (ดูรูป)
สรุป: ผู้ป่วยเป็นโรคปอดอักเสบรุนแรง ระบบหายใจล้มเหลว ปอดไม่สามารถรับออกซิเจนและขับคาร์บอนไดออกไซด์ได้ จากการติดเชื้อราแอสเปอร์จิลลัสชนิดรุกราน และมีก้อนเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส (fungal ball) งอกในโพรงที่เกิดจากการป่วยเป็นวัณโรคเมื่อ 12 ปีก่อน ผู้ป่วยมีภูมิคุ้มกันต่ำจากการกินยากดภูมิรักษาโรครูมาตอยด์และเป็นเบาหวาน ไตเสื่อม ยังต้องใช้เครื่องช่วยหายใจตลอดเวลา
ผู้ป่วยรายนี้ถึงจะให้ยาฆ่าเชื้อรา วอริโคนาโซล (voriconazole) ซึ่งเป็นยาที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดในปัจจุบันสำหรับฆ่าเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส และให้ยาฉีด echinocandin ร่วมด้วย อาการและเอกซเรย์ปอดไม่ดีขึ้น (ดูรูป) มีภาวะไตวาย ต้องทำการฟอกไต ในที่สุดเสียชีวิตหลังอยู่ใน 2 รพ.รวมทั้งหมด 17 วัน”
ขอบคุณเรื่อง-ภาพจากเพจ "หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC"