พด.กาญจนบุรี สืบสานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ควบคู่อนุรักษ์หน้าดิน

สถานีพัฒนาที่ดินกาญจนบุรี สืบสานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ควบคู่การอนุรักษ์หน้าดิน เล็งสร้างแปลงสาธิตชะลอการชะล้างพังทลายของดิน โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เป็นโครงการที่จัดตั้งขึ้น เมื่อปี 2536 เพื่อสร้างความเข้าใจ และทำให้ตระหนักถึงความสำคัญของพันธุกรรมพืชต่างๆ ที่มีอยู่ในประเทศไทย โดยมีการจัดกิจกรรมในรูปแบบต่างๆ เช่น ปกปักพันธุกรรมพืชในพื้นที่ป่าธรรมชาติ การสำรวจรวบรวมพันธุกรรมพืชที่มีแนวโน้มใกล้สูญพันธ์ และปลูกรักษาพันธุกรรมพืช ซึ่งเป็นหนึ่งในกิจกรรมการสร้างจิตสำนึกให้เยาวชน บุคคลทั่วไป ให้มีความเข้าใจในการอนุรักษ์ พืชพรรณของไทยให้คงอยู่เป็นทรัพยากรอันทรงคุณค่าต่อไป กรมพัฒนาที่ดิน โดยสถานีพัฒนาที่ดินกาญจนบุรี ได้เข้ามาดำเนินการโครงการฯ นี้ ณ บ้านแก่งประลอม หมู่ 1 ตำบลไทรโยค อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งมีการจัดทำแปลงสาธิต การปรับปรุงบำรุงดิน การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ เพื่อให้เกษตรกรได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้ เกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาพื้นที่ดินที่มีความลาดชันในลักษณะต่างๆ นายวันชัย สินประเสริฐ เจ้าพนักงานการเกษตรอาวุโส สถานีพัฒนาที่ดินกาญจนบุรี กล่าวว่า โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ หรือเรียกว่า แปลง 905 โครงการฯ นี้ เป็นการสนองพระราชดำริของสถานีพัฒนาที่ดินจังหวัดกาญจนบุรี หน่วยงานหลักก็คือ เป็นของหน่วยงานทหารพัฒนา กองบัญชาการทหารสูงสุด เป็นแม่งานหลัก ซึ่งสถานีฯ ได้เข้ามาร่วมโครงการฯ โดยรับผิดชอบพื้นที่ตรงนี้ประมาณ 70 ไร่ กิจกรรมสนับสนุน คือการทำแปลงสาธิตในเรื่องของการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ การปรับปรุงบำรุงดิน และสนับสนุนเรื่องเรื่องปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกให้กับหน่วยทหารพัฒนาเพื่อใช้ในแปลงสวนส้มต ตอนเข้ามาทำงานโครงการฯ เริ่มแรกมีการแบ่งโซนของพื้นที่ออกเป็น 3 ระดับ คือ พื้นที่สูง เพราะมีความลาดชันมากกว่า 25-35% ได้ทำเป็นแปลงตัวอย่างการทำขั้นบันไดดิน ส่วนที่มีความลาดชันประมาณ 15% ได้ทำเกี่ยวกับคันดินเบนน้ำเพื่อรักษาอนุรักษ์ดินและน้ำ เกี่ยวกับเรื่องการไถขวางความลาด ส่วนที่มีความลาดชันประมาณ 2-4% ได้ใช้ระบบพืช คือ การปลูกหญ้าแฝก เพื่อจะปลูกพืชไร่ร่วมกับการใช้ประโยชน์ของหญ้าแฝกได้ และในส่วนที่เป็นร่องน้ำ เป็นที่แห้งแล้ง ตรงนี้เราก็มีการทำบ่อดักตะกอนดิน ซึ่งเวลามีการไถขึ้นมา หน้าดินมีการชะล้าง ถ้าไม่ขวางไว้ ดินบริเวณนี้ก็จะไหลลงสู่ลำน้ำลำคลองทำให้ตื้นเขิน การใช้ประโยชน์ของหญ้าแฝก คือ ปลูกรอบขอบสระน้ำ ปลูกที่บ่อดักตะกอน ปลูกที่ทางลำเลียง ปลูกขวางความลาดเทอย่างนี้ ก็ให้เกษตรกรและประชาชนทั่วไปสามารถเข้ามาเรียนรู้ได้แล้วมาดูว่าเราสามารถปลูกแฝกแล้วสามารถช่วยในเรื่องของการป้องกันการชะล้างได้ ทั้งนี้ อยากจะทำเป็นที่เรียนรู้เกี่ยวกับเรื่องของพัฒนาที่ดิน เกี่ยวเนื่องกับเรื่องการป้องกันเรื่องการชะล้าง หรืออีชั่นโลชั่น ลดการพังทลายของหน้าดิน ตรงนี้แล้วก็จะเป็นแปลงว่าเมื่อมีการทำคันดินแล้ว เราสมควรจะต้องมีการไถขวางความลาดเท เมื่อไถขวางความลาดเท แล้วเราควรจะปลูกพืชอย่างไร แล้วก็เป็นแปลงตัวอย่างว่าเมื่อเราทำเวลาทำระบบแล้ว เกษตรกรต้องทำกินได้ไถได้ตรงนี้อีกต่อไป จะเป็นแปลงตัวอย่างตัวอย่าง ตัวเกษตรกรที่ใช้พื้นที่แล้วก็ดินในพื้นที่ลาดชันให้เกิดประโยชน์ เราควรจะต้องทำอย่างไรมีการอนุรักษ์ดินและน้ำให้เกิดความยั่งยืนได้อย่างไร ก็จะเป็นแปลงตัวอย่างต่อไป อย่างไรก็ตาม ในอนาคต สถานีพัฒนาที่ดินกาญจนบุรี จะทำเป็นแปลงตัวอย่างของการสาธิตชะลอการชะล้างพังทลายของดิน เนื่องวันที่ 5 ธันวาคม 2562 วันดินโลก ได้มีการกำหนดหัวข้อ หยุดการชะล้างพังทลายของดิน ภายใต้แนวคิด การปกป้องอนาคต หยุดการชะล้างพังทลายของดิน Stop Soil Erosion, Save our Future เพื่อสร้างการรับรู้ ให้พี่น้องเกษตรกร ตระหนักถึงความสำคัญของการอนุรักษ์หน้าดิน ให้คงความอุดมสมบูรณ์ ด้วยการกักเก็บน้ำและความชุ่มชื้นภายในดิน เพื่อให้เหมาะแก่การเพาะปลูกโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ทางหน่วยบัญชาการทหารพัฒนา อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี จะดำเนินการใช้เป็นศูนย์เรียนรู้ มีเป้าหมายที่จะฝึกอบรมทหารที่จะปลดประจำการ ให้เรียนรู้แนวทางการอนุรักษ์ พัฒนา และใช้ประโยชน์ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า ดำเนินการตามแนวพระราชดำริ ให้มีความพอเพียง แต่มั่นคง นำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป