พระมหากรุณาธิคุณ

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงเป็นองค์อุปถัมภ์และทรงมีคุณูปการใหญ่หลวงในการส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมไทยให้ดำรงคงอยู่และเจริญรุ่งเรือง พระราชกรณียกิจอันโดดเด่นประการหนึ่งคือการฟื้นฟูและพัฒนา "ชุดไทย" ให้กลับมาเป็นที่นิยมและสง่างามอีกครั้ง ด้วยพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้

ด้วยพระวิสัยทัศน์อันกว้างไกล พระองค์ทรงริเริ่มการศึกษาค้นคว้าและทรงออกแบบ "ชุดไทยพระราชนิยม" หลากหลายแบบ  ซึ่งได้รวบรวมความรู้ งานช่างฝีมือ และแนวปฏิบัติในการแต่งกายแบบไทยดั้งเดิมอันเป็นเอกลักษณ์ไว้ได้อย่างครบถ้วน

พระมหากรุณาธิคุณนี้ได้นำไปสู่การอนุรักษ์และถ่ายทอดภูมิปัญญาการทอผ้าและการตัดเย็บ สร้างงาน สร้างรายได้แก่พสกนิกรผ่านมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ อันเป็นการวางรากฐานอันมั่นคงให้แก่ศิลปะการแต่งกายประจำชาติ ให้สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นอย่างยั่งยืน

ปัจจุบัน "ชุดไทย" ชุดประจำชาติอันสง่างามของประเทศไทย กำลังจะได้รับการเสนอต่อองค์การยูเนสโก เพื่อพิจารณาขึ้นทะเบียนเป็น มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ โดยยูเนสโกได้ยืนยันการบรรจุรายการนี้เข้าสู่กระบวนการพิจารณาในการประชุมคณะกรรมการฯ ครั้งที่ 21 ในปี 2569 ซึ่งถือเป็นความสำเร็จอันเกิดจากพระปรีชาสามารถและพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระพันปีหลวง

การเสนอนี้เป็นส่วนหนึ่งของนโยบายการส่งเสริม Soft Power และการอนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติที่ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2552

นายประสพ เรียงเงิน ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า ชุดไทยเป็นเครื่องแต่งกายประจำชาติที่สะท้อนอัตลักษณ์และความวิจิตรของวัฒนธรรมไทยผ่านงานช่างฝีมือจากหลากหลายภูมิภาค ถ่ายทอดผ่านลวดลาย เทคนิคการตัดเย็บ และการใช้ผ้าไทยในรูปแบบต่าง ๆ โดยเฉพาะ "ชุดไทยพระราชนิยม" ซึ่งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงริเริ่มให้มีการศึกษาค้นคว้าเครื่องแต่งกายสตรีไทยสมัยต่างๆ มาศึกษา ฟื้นฟู และออกแบบเพื่อทรงใช้เป็นฉลองพระองค์ในโอกาสที่โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 พระราชดำเนินเยือนสหรัฐอเมริกาและประเทศยุโรปอย่างเป็นทางการเมื่อปี 2503 เพื่อสะท้อนภาพลักษณ์ความเป็นไทยสู่สายตานานาชาติ

ทั้งนี้ การที่ประเทศไทยนำเสนอ "ชุดไทย" ขึ้นทะเบียนมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ย่อมทำให้ "ชุดไทย"ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ เป็นการสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมไทยให้เป็นที่รู้จักทั่วโลกด้วยความภาคภูมิใจ ภายใต้หลักของความเข้าใจ ความสร้างสรรค์ และการอยู่ร่วมกันอย่างสง่างามของมนุษยชาติ อันเป็นการตอกย้ำถึงพระราชกรณียกิจอันเป็นคุณูปการและพระราชปณิธานอันแน่วแน่ของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงให้คุณค่าและทรงเห็นความสำคัญของ "ชุดไทย" ให้เป็นสมบัติอันล้ำค่าของชาติและเป็นสมบัติร่วมของมวลมนุษยชาติสืบไป