รศ.ดร.สุขุม เฉลยทรัพย์

ที่ปรึกษาอธิการบดีมหาวิทยาลัยสวนดุสิต

 

ไม่ว่าจะเป็นยุคใด พ.ศ. ไหน ความสุข และความ(ไม่)สุข ของนักศึกษามหาวิทยาลัยก็คือ สิ่งเดียวกัน!!!

งานวิจัยเรื่อง What makes university students happy? โดย Esa Mangeloja และ Tatu Hirvonen ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความสุขของนักศึกษามหาวิทยาลัย โดยใช้กลุ่มตัวอย่างนักศึกษา 246 คนจาก University of Jyväskylä ประเทศฟินแลนด์ พบว่าปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อความสุขของนักศึกษา ได้แก่

ความสัมพันธ์ทางสังคม (Social relationships) โดยเฉพาะการสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับเพื่อนในมหาวิทยาลัยถือเป็นปัจจัยช่วยเพิ่มความสุขของนักศึกษา สภาพแวดล้อมทางการศึกษา (Educational environment) คุณภาพของสภาพแวดล้อมในมหาวิทยาลัย รวมถึงทรัพยากรและสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ส่งผลต่อความพึงพอใจของนักศึกษา การบรรลุเป้าหมายส่วนตัว (Personal goal achieving) การประสบความสำเร็จตามเป้าหมายส่วนตัว และการเข้าร่วมกิจกรรมนอกหลักสูตรช่วยเพิ่มความสุขของนักศึกษาได้มาก การจัดการเวลา (Time management) การบริหารจัดการเวลาที่ดีอย่างสมดุลระหว่างการเรียนและชีวิตส่วนตัวเป็นปัจจัยสำคัญต่อความสุข และสภาพแวดล้อม
การทำงาน (Work environment) ความรู้สึกปลอดภัยและมั่นคงในสภาพแวดล้อมการทำงานส่งผลให้ความพึงพอใจของนักศึกษามากขึ้น ทั้งนี้ระดับความสุขโดยรวมของนักศึกษาฟินแลนด์อยู่ในระดับที่สูงมาก นักศึกษาจำนวนร้อยละ 87 เห็นว่าตนเองมีความสุขกับชีวิต  และระดับความสุขของนักศึกษาระหว่างกลุ่มเพศชายและกลุ่มเพศหญิงไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ

อะไร? ทำให้นักศึกษารู้สึกเบื่อ ไร้ความสุข หรือไม่พึงพอใจในชีวิตมหาวิทยาลัยบ้าง

ปัจจัยที่ส่งผลหรือทำให้นักศึกษาเบื่อ ไม่มีความสุข หรือไม่พึงพอใจชีวิตในรั้วมหาวิทยาลัย อาทิ ความกดดันทางการเรียน (Academic pressure) เมื่อความคาดหวังสูงและเครียดจากการเรียนทำให้ไม่พึงพอใจ ความโดดเดี่ยวทางสังคม (Social isolation) เมื่อรู้สึกขาดการเชื่อมต่อกับเพื่อนและอาจารย์หรือไม่มีปฏิสัมพันธ์ที่มีความหมายทำให้ไม่มีความสุข ปัญหาการจัดการเวลา (Time management challenges) การจัดสมดุลระหว่างหน้าที่การเรียนและชีวิตส่วนตัวไม่ลงตัได้ยุ่งยากมักนำไปสู่ความเครียด และเนื้อหาวิชาไม่น่าสนใจ (Lack of academic engagement) เมื่อเกิดความรู้สึกว่าวิชาที่เรียนไม่น่าสนใจนำไปสู่ความเบื่อหน่าย

ข้อแนะนำเพื่อเติมความสุขให้นักศึกษายุค AI - มิติวิชาการ สังคม อารมณ์ สุขภาพ การเงิน และการพัฒนาวิชาชีพ

วันนี้เทคโนโลยี AI มีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาการศึกษา และการสร้างความสุขให้กับนักศึกษากลายเป็นเป้าหมายสำคัญที่ส่งเสริมประสิทธิภาพการเรียนรู้และการพัฒนาทักษะชีวิต ปัจจัยที่ช่วยสร้างความสุขของนักศึกษาให้มากขึ้นในยุค AI นี้มีหลากหลายประการ เช่น
การผสาน AI เพื่อการเรียนรู้แบบเฉพาะบุคคล -- AI สามารถช่วยปรับแต่งเนื้อหาการเรียนรู้ให้ตรงกับความต้องการและศักยภาพของนักศึกษา เช่น การแนะนำเนื้อหาที่เหมาะสม การทบทวนบทเรียนในหัวข้อที่ยังไม่เข้าใจ หรือการช่วยวิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อนของผู้เรียน การเรียนที่ตรงจุดและมีความเฉพาะเจาะจงสามารถลดความเครียดและเพิ่มความมั่นใจให้กับนักศึกษา 

การส่งเสริมความสัมพันธ์ทางสังคม -- การมีเพื่อนที่ดีและชุมชนที่แข็งแกร่งในมหาวิทยาลัยช่วยลดความเครียดและสร้างสภาพแวดล้อมที่อบอุ่น การจัดกิจกรรมเวิร์กช็อปหรือการเข้าร่วมชมรมช่วยเสริมสร้างมิตรภาพและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีซึ่งส่งผลโดยตรงต่อความสุข 

การสนับสนุนสุขภาพจิต -- สุขภาพจิตที่ดีเป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้และการใช้ชีวิต มหาวิทยาลัยควรจัดให้มีศูนย์ให้คำปรึกษาทางจิตวิทยา กิจกรรมฝึกสติ หรือเวิร์กช็อปการจัดการความเครียดช่วยนักศึกษาให้มีทักษะในการรับมือกับความท้าทายในชีวิต 

การสนับสนุนสมดุลชีวิต -- การเรียนรู้ทักษะการบริหารเวลา การช่วยนักศึกษาวางแผนเวลาให้มีความสมดุลระหว่างการเรียน
การพักผ่อน และกิจกรรมส่วนตัวจะช่วยลดความเครียดและเพิ่มประสิทธิภาพการเรียน   

การส่งเสริมกิจกรรมด้านศิลปะ ดนตรี และกีฬา -- การเข้าร่วมกิจกรรมทางศิลปะ ดนตรี หรือกีฬาช่วยให้นักศึกษาได้ผ่อนคลายจากความตึงเครียดทางวิชาการ พร้อมทั้งเสริมสร้างสุขภาพกายและจิตที่ดี 

การสร้างวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยเชิงบวก -- การสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย ครอบคลุม และส่งเสริมการยอมรับในความหลากหลายช่วยให้มหาวิทยาลัยกลายเป็นพื้นที่แห่งการเติบโต การยกย่องความสำเร็จของนักศึกษาและการสร้างพื้นที่สำหรับการแสดงความคิดเห็นอย่างเสรีช่วยสร้างแรงจูงใจและความสุข 

การสนับสนุนโครงการจิตอาสา -- การมีโอกาสช่วยเหลือสังคมหรือเข้าร่วมกิจกรรมจิตอาสาช่วยเสริมสร้างความภาคภูมิใจในตนเองและความรู้สึกมีคุณค่า 

การสนับสนุนด้านการเงิน -- ความกังวลทางการเงินส่งผลต่อความสุขของนักศึกษา มหาวิทยาลัยควรมีทุนการศึกษา หรือโปรแกรมช่วยเหลือด้านการเงิน รวมถึงการแนะแนวการจัดการเงินเบื้องต้น 

การสร้างโอกาสพัฒนาทักษะด้านอาชีพ -- การจัดให้มีโปรแกรมฝึกงาน การแนะแนวอาชีพ หรือการพบปะผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมต่าง ๆ จะช่วยให้นักศึกษามองเห็นโอกาสในอนาคตและสร้างแรงบันดาลใจในการเรียน 

 “ความสุขของนักศึกษามหาวิทยาลัยไม่จะยุคใดหรือเจนใด (Generation) ล้วนสร้างได้จากสิ่งเรียบง่าย (จริง ๆ) ทั้งมิตรภาพที่ดี การจัดสมดุลชีวิต และการเรียนรู้ที่มีความหมาย" ท่านผู้อ่าน ครูอาจารย์ และผู้บริหารมหาวิทยาลัยโปรดตามติดและปรับให้ทัน
เด็กต่างเจนที่อยู่ร่วมกัน...หรือมีแง่มุมอื่นใดสะท้อนเล่าสู่กันฟังด้วยครับ...