งดเว้นเพื่อความบริสุทธิ์

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 ให้ความหมายของคำว่า “เจ” ไว้ว่า เจ คือ อาหารที่ไม่ปรุงด้วยเนื้อสัตว์ และผักบางชนิดเช่น กระเทียม กุยช่าย ผักชี, แจ ก็ว่า (จ. ว่า แจ)

เพจอาศรมสยาม-จีนวิทยา ให้ข้อมูลเกี่ยวกับคำว่า “เจ” เอาไว้ว่า  "เจ" เป็นคำยืมจากภาษาแต่จิ๋ว ตรงกับตัวอักษรจีน 斋 (뺐ตัวเต็ม)  โดยอักขรานุกรมซัวเหวินเจี่ยจื้อ (說文解字 อธิบายลายสือวิเคราะห์อักษร) ซึ่งเป็นตำราอธิบายตัวอักษรเล่มแรกของจีน อธิบายความหมายของอักษรนี้ไว้ว่า “เจ คือ การงดเว้นเพื่อความบริสุทธิ์”

เทศกาลกินเจปี 2567 เริ่มต้นวันที่ 3 ตุลาคม - วันที่ 11 ตุลาคม 2567 เป็นเวลา 9 วัน ซึ่งบางท่านอาจจะล้างท้องในมื้อเย็นของวันที่ 2 ตุลาคม 2567 เวลานี้ไปไหนมาไหนในย่านการค้า จึงได้เห็นบราดาร้านรวงต่างๆที่ขายอาหาร และเครื่องดื่มปักธงสีเหลือง แสดงสัญลักษณ์ “เจ”เพื่อให้เป็นที่สังเกตของลูกค้าที่ต้องการรับประทานเจ

อย่างไรก็ตาม หากตั้งใจกินเจให้ได้บุญหรือรักษาศีลนั้น มีผู้ตั้งคำถามว่า เหตุใดจึงยังแสวงหาอาหารเจที่อร่อย หรือให้มีรูปรสใกล้เคียงกับของคาว หรือเนื้อสัตว์นั้นจะเป็นการเพิ่มกิเลศ ย้อนแย้งหรือสวนทางกับการรักษาศีลบริสุทธิ์หรือไม่

ผู้เขียนเองนั้นไม่บังอาจให้คำตอบได้ หากแต่เมื่อค้นหาความรู้จากครูบาอาจารย์ จึงพบความที่จะสามารถตอบคำถามข้างต้นได้ จึงจะยกเอา บางช่วงบางตอน จากโอวาทของ “พระธรรมโกศาจารย์”  (พุทธทาสภิกขุ) ที่ให้แก่คณะภิกษุสามเณรและอุลาสก อุบาสิกาจากวัดชายนา จ.นครศรีธรรมราช มาเผยแพร่ดังนี้  

“ที่มันรุนแรงมาก ร้ายกาจมากก็คือเรื่องของความหลงรัก มันเป็นเหตุอันแรกที่ทำให้เกิดโกรธ เมื่อมันรักแล้วมันไม่ได้ตามที่มันต้องการมันก็โกรธ  แล้วมันก็หลงใหลไปจนกว่ามันจะถึงที่สุด หลงรักนี้ก็เพราะสิ่งๆ เดียวคือสิ่งที่เรียกว่าความเอร็ดอร่อย ความรู้สึกเอร็ดอร่อย ถ้าไม่อร่อยก็ไม่มีใครหลงรักคิดดูเถอะ ถ้าอร่อย เอร็ดอร่อยที่พอใจก็หลงรัก

อร่อยทางตาก็หลงรักรูปนั้น

อร่อยทางหูก็หลงรักเสียงนั้น

อร่อยทางจมูกก็หลงรักกลิ่นนั้น

อร่อยทางผิวหนังก็หลงรักสัมผัสอันนั้น

อร่อยทางจิตมันก็หลงรักความคิด

ความรู้สึกอันนั้น แต่ที่ในโลกเป็นกันมาก เป็นปัญหากันมาก  ก็คือความเอร็ดอร่อยที่สูงขึ้นไปถึงเรื่องเพศ เรื่องเพศ

เดี๋ยวนี้มันก็เห็นได้โดยง่าย พวกที่ต้องการความเอร็ดอร่อยทางเพศมันมาก  แล้วมันไม่ได้ แล้วมันก็ปล้นจี้ขโมยข่มขืน ข่มขืนแล้วฆ่า แล้วกระทั่งว่ามันกระทำแกเด็ก ๆ ข่มขืนแล้วฆ่า ถ้าว่าไปขอเงินพ่อแม่ไม่ได้ มันก็ฆ่าพ่อแม่” (ที่มา: https://www.pagoda.or.th/buddhadasa/2019-05-24-10-14-22-2.html)