ม.ร.ว คึกฤทธิ์ ปราโมช เล่าถึงเรื่องที่ชาวต่างประเทศผู้ที่เห็นความสำคัญของโบราณราชปะเพณี ไทย ในคอลัมน์ “สยามรัฐ หน้า 5” วันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2511 ไว้ว่า
เมื่อสองสามวันนี้ ผมได้คุยกับทูตต่างประเทศคนหนึ่งซึ่งเพิ่งมาประจำในประเทศไทย และเพิ่งได้เคยเห็นพระราชพิธีเสด็จออกมหาสมาคมเป็นครั้งแรกเมื่อวันพระราชรัฐธรรมนูญ
ท่านทูตบอกว่าขณะที่เจ้าพนักงานประโคมและพระวิสูตรทองค่อย ๆ เผยออกมานั้น ร ๔สึกตื่นเต้นประทับใจที่สุด ท่านบอกว่ารู้สึกตัวเหมือนกับได้กลับไปอยู่ในวิหารใหย่ของพระผุ้เป็นเจ้าที่กรุงยะรูซาเล็ม ดังที่บรรยายไว้ในคัมภีร์ไบเบิล ซึ่งกล่าวไว้ว่า ณ สถานที่ซึ่งเรียกว่า “ศักดิ์สิทธิ์และความศักดิ์สิทธิ์ทั้งปวง” นั้นมีม่านใหญ่กั้นอยู่ เป็นที่เข้าใจว่าพระผู้เป็นเจ้าประทับอยู่เบื้องหลังนั้น
เมื่อพระวิสูตรเผยออก ท่านทูตบอกว่าได้เห็นพระองค์พระเจ้าอยู่หัวประทับอยู่บนพระแท่นพุดตานกาญจนสิงหาสน์ภายใต้นพปฎดลเศวตฉัตร ประกอบด้วยเครื่องราชอิสริยยศงามติดตาประทับใจ ความรู้สึกขณะนั้นเหมือนกับว่าได้เห็นองค์พระผู้เป็นเจ้า
พัดโบกทองคู่หนึ่งซึ่งมหาดเล็กกำลังถวายอยู่งานพัดอยู่นั้น ท่านทูตกล่าวว่าไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน นอกจากในภาพเขียนของชาวอียิปต์โบราณ สมัยเมื่อห้าพันหรือหกพันปีมาแล้ว เมื่อได้มาเห็นของตัวจริงในครั้งนี้ก็วางตาไม่ลง
ท่านทูตบอกกับผมด้วยว่า ทั้งหมดนี้ได้เขียนรายงานกลับไปยังประเทศของตนแล้ว
ผมได้ยินแล้วก็ต้องกราบไหว้สรรเสริญคนไทยผู้เป็นบรรพบุรุษของเรา ที่ได้ว่าระเบียบแบบแผนขนบประเพณีบางอย่างขึ้นไว้ โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะให้เกิดผลทางใจอย่างหนึ่ง และถึงแม้ว่าระเบียบแบบแผนนั้น จะวางไว้หลายร้อยปีมาแล้ว แต่เมื่อนำมาปฏิบัติครั้งใด ก้เกิดผลทางใจตามวัตถุประสงค์นั้นบริบูรณ์ แม้แต่แก่ชาวต่างประเทศ เช่นท่านทูตคนที่ผมกล่าวถึงนี้
ผลทางใจที่ประสงค์จะให้เกิดขึ้นนั้นก็คือให้คนทั้งปวงได้เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทนั้น รู้สึกว่าจนได้เข้าเฝ้าอยู่เฉพาะพระพักตร์พระผู้เป็นเจ้า...
แต่สิ่งที่เรารู้แน่นั้นก็คือ วัฒนธรรมไทยเป็นของเก่าแก่ สิบต้นตอขึ้นไปได้หลายพันปี และเมืองไทยเป็นที่รวมของวัฒนธรรมเอเชียหลายสาย
แม้ในประเทศอื่น วัฒนธรรมเหล่านั้นจะสาบสูญไปแล้ว ในประเทศไทยวัฒนธรรมเหล่านั้นก็ยังคงอยู่
น่าสนใจ น่าศึกษา น่าภูมิใจ น่าหวงแหน หรือไม่ก็ขอให้ช่วยกันคิดดู”
ม.ร.ว คึกฤทธิ์ ปราโมช สรุปไว้ได้ชัดเจนว่า
"สถาบันพระมหากษัตริย์ในเมืองไทยนั้น มิได้มีอยู่เพียงตามธรรมเนียมอย่างในประเทศอื่นบางประเทศเท่านั้น แต่มีอยู่ด้วยความจำเป็นอย่างล้นพ้นสำหรับชีวิตจิตใจ และวิญญาณอันเป็นไทยของคนไทยทั้งปวง” (คึกฤทธิ์ ปราโมช "สยามรัฐหน้า 5" วันที่ 3 มกราคม 2512)
สถาบันพระมหากษัตริย์ในเมืองไทยนั้น มีอยู่ด้วยความจำเป็นอย่างล้นพ้นสำหรับชีวิตจิตใจ และวิญญาณอันเป็นไทยของคนไทยทั้งปวง