เปิดศักราชใหม่ 2566 ปีกระต่าย ที่ขอให้เป็นกระต่ายใจดี กระโดดโลดเต้นได้อย่างว่องไว ไม่เป็นกระต่ายตื่นตูม ปีที่ผ่านๆมาต้องเผชิญกับภยันอันตรายต่างๆ
โดยเฉพาะโรคภัยไข้เจ็บอย่างโควิด-19 ขณะที่เรามักได้ยินข่าวผู้ที่รักษาสุขภาพร่างกายอย่างดี ไม่มีปัจจัยอื่นใดที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ต้องเผชิญโรคร้ายอย่างมะเร็ง และบ้างก็อาจจะกล่าวโทษว่าเป็นโรคเวร โรคกรรม จะเป็นความเข้าใจที่ถูกต้องหรือไม่ตามหลักพระพุทธศาสนา
เนื่องในวาระปีใหม่นี้ จึงขอยกเอาหลักคิดของ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต) ที่ไม่ทราบแหล่งที่มาแน่ชัดแต่ได้พิมพ์เผยแพร่ใน หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ นางสาวบุศยา (สดับ)คุณวิศาล วันที่ 29 กันยายน 2539 เรื่อง “กรรมกับโรคพันธุกรรม” ในลักษณะ ถาม-ตอบ ในตอน “โรคอะไรเกิดจากกรรม” โดยตัดตอนมานำเสนอพอสังเขปดังนี้
ปุจฉา
ปัจจุบันมีการตรวจกรองทางพันธุศาสตร์ ว่าผู้ใดมียีนผิดปรกติที่ทำให้เกิดโรคหรือสามารถถ่ายทอดโรคต่อไปยังลูกหลานได้ เพื่อจะได้นำความรู้ไปใช้ตัดสินใจป้องกันการเกิดโรคพันธุกรรม อย่างไรก็ดี การตรวจพบว่าตนเองมีความผิดปรกติทางพันธุกรรมมีผลกระทบทางจิตใจและสังคมมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งความรู้สึกว่าถูกตราหน้าทางสังคม รู้สึกว่าตนเองไร้ค่าหรือด้อยกว่าคนอื่น และความกลัวที่จะรู้ว่าตนมีความผิดปรกติทางพันธุกรรม
การตรวจกรองทางพันธุศาสตร์มีประโยชน์ แต่การนำมาใช้จะต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจและการยอมรับของประชาชน รวมทั้งต้องคำนึงถึงประเด็นทางสังคมศาสนาและประเพณีที่เกี่ยวข้องกันด้วย
ความเชื่อทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องกรรมอาจมีผลกระทบต่อเจตคติและการตัดสินใจเกี่ยวกับ
การป้องกันโรคพันธุกรรม อาจเป็นได้ทั้งทางลบและทางบวก เช่น ถ้าหากคิดว่าสุดแล้วแต่กรรม ถ้าลูกจะเป็นโรคก็ยอมรับกรรม เช่นนี้ก็อาจเป็นผลเสียเพราะจะไม่พยายามหาทางป้องกัน แต่อีกด้านหนึ่งความเชื่อว่ามีลูกเป็นโรคพันธุกรรมเนื่องจากกรรมเก่า ก็อาจช่วยให้ยอมรับและช่วยผ่อนคลายความทุกข์ได้บ้าง ความเชื่อเรื่องกรรมอาจทำให้พยายามสร้างความดี ให้ความเมตตาช่วยเหลือเลี้ยงดูคนที่เป็นโรคพันธุกรรมเป็นอย่างดีก็ได้
นอกจากนี้ ความเชื่อเรื่องกรรมอาจจะมีอิทธิพลด้านมุมมองของสังคมต่อคนไข้โรคพันธุกรรม สังคมอาจรังเกียจ อาจสงสาร หรืออาจคิดว่าชาติก่อนคงทำกรรมไว้มาก มุมมองของสังคมอาจมีผลกระทบต่อความรู้สึกและต่อการตัดสินใจตรวจและการยอมรับผลการตรวจกรองทางพันธุศาสตร์
ขอนมัสการเรียนถามว่า พุทธศาสนามีคำอธิบายเรื่องหลักกรรมในแง่ความสัมพันธ์กับการเกิดโรค โดยเฉพาะโรคพันธุกรรมและความพิการแต่กำเนิดอย่างไร
(อ่านต่อฉบับหน้า)