ปัญหาอุบัติเหตุบนท้องถนนที่เกิดขึ้นเป็นปัญหารายวัน สร้างความสูญเสียให้กับชีวิตและทรัพย์สิน รวมทั้งโอกาสในการพัฒนาประเทศ จากการสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ และโอกาสของการท่องเที่ยวฟื้นฟูเศรษฐกิจ โดยเฉพาะปัญหาการหยุดรถให้คนข้ามตรงทางม้าลาย ที่ยังพบมีข่าวเกิดอุบัติเหตุขึ้น แม้จะมีการณณงค์กันอย่างจริงจังก็ตาม
ล่าสุดหลายหน่วยงานได้บูรณาการร่วมกัน สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กรมการขนส่งทางบก ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) และ บริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จำกัด (มหาชน) ขับเคลื่อนระบบบันทึกคะแนนความประพฤติในการขับรถ หรือระบบตัดแต้ม โดยกำหนดไว้ในระเบียบว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขเกี่ยวกับระบบการบันทึกคะแนนความประพฤติในการขับรถของผู้ได้รับใบอนุญาตขับขี่ พ.ศ.2565 ซึ่งจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 9 มกราคม 2566 กำหนดให้ผู้ที่มีใบอนุญาตขับขี่แต่ละรายจะมีคะแนนความประพฤติคนละ 12 คะแนนและจะถูกตัดแต้มตาหลักเกณฑ์ และเงื่อนไข ดังนี้คือ
1.ตัดคะแนนเมื่อทำความผิดที่เป็นปัจจัยในการเกิดอุบัติเหตุ ตาม 20 ฐานความผิด จะถูกตัดคะแนนเมื่อทำผิดทันที โดยแบ่งเป็น 4 ระดับ เช่น ตัด 1 คะแนน เมื่อทำผิดฐานขับรถเร็วเกินกำหนด ไม่สวมหมวกนิรภัย ไม่รัดเข็มขัดนิรภัย ไม่หยุดให้คนข้ามทางม้าลายใช้โทรศัพท์ขณะขับรถ ตัด 2 คะแนน เมื่อฝ่าฝืนสัญญาณไฟจราจร ตัด 3 คะแนน เมื่อขับรถชนแล้วหนี 4 คะแนน เช่น เมาแล้วขับขับรถในขณะเสพยาเสพติด แข่งรถในทางโดยไม่ได้รับอนุญาต
2.ความผิดที่กฎหมายกำหนดให้ออกใบสั่ง 42 ฐานความผิด จะถูกตัดคะแนนเฉพาะกรณีไม่ชำระค่าปรับตามใบสั่งในเวลาที่กำหนดเท่านั้น เช่น ฝ่าฝืนเครื่องหมายจราจรในทาง จอดในที่ห้ามจอด ไม่แสดงใบอนุญาตขับขี่ขณะขับรถ
ทั้งนี้ วิธีการตัดคะแนนจะดำเนินการโดยระบบอิเล็กทรอนิกส์ใช้ระบบฐานข้อมูลใบสั่ง PTM ของสำนักงานตำรวจแห่งชาติในการบันทึกการทำผิดกฎจราจรและตัดคะแนนในแต่ละครั้ง หากผู้ขับขี่ถูกตัดคะแนนจนเหลือ 0 คะแนน จะถูกสั่งพักใช้ใบอนุญาตขับขี่ หรือห้ามขับรถทุกประเภทเป็นเวลา 90 วัน โดยตำรวจจะมีหนังสือแจ้งคำสั่งดังกล่าว และหากฝ่าฝืนไปขับรถในขณะถูกสั่งพักใช้ใบอนุญาตขับขี่ จะมีโทษจำคุกไม่เกิน 3 เดือน ปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ หากถูกสั่งพักใช้ใบอนุญาตขับขี่เป็นครั้งที่ 3 ภายใน 3 ปี อาจจะถูกสั่งพักใช้มากกว่า 90 วัน และหากยังถูกสั่งพักใช้ใบอนุญาตขับขี่อีกเป็นครั้งที่ 4 อาจถูกพิจารณาเพิกถอนใบอนุญาตขับขี่
ในขณะเดียวกันก็ยังเปิดช่องให้กรณีถูกตัดคะแนนสามารถอบรมกับกรมการขนส่งทางบก เพื่อคืนคะแนนได้ หรือเมื่อครบกำหนด 1 ปี จะได้คะแนนคืนอัตโนมัติ เว้นแต่เป็นกรณีที่ถูกตัดเหลือ 0 คะแนน จะได้รับคืนเมื่อพ้นกำหนดเวลาการสั่งพักใช้ใบอนุญาตขับขี่โดยได้รับคืนเพียง 8 คะแนน
เราคาดหวังว่า ระบบดังกล่าวจะได้รับการบังคับและปฏิบัติอย่างจริงจัง กระนั้นยังมีความห่วงใยในช่วงเทศกาลปีใหม่ที่มีวันหยุดยาว ซึ่งอยู่ในช่วงที่ระบบดังกล่าวยังไม่ได้บังคับใช้ ช่วงระยะเวลาที่เหลืออีกเพียงไม่ถึงเดือนก่อนที่ระบบดังกล่าวจะเดินหน้า หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรเร่งประชาสัมพันธ์ แจ้งเตือนและถือเป็นการสร้างความตระหนักให้กับผู้ขับขี่ไปในตัว ในขณะเดียวกันการปรับปรุงโครงสร้างถนนหนทางต่างๆ ไม่ให้เป็นอุปสรรคและเงื่อนไขให้เกิดอุบัติเหตุ เป็นสิ่งสำคัญ เช่นเดียวกับป้ายและสัญลักษณ์ต่างๆ ควรเร่งปรับปรุงไปพร้อมกัน