สถานการณ์โควิดไทยลดระดับเป็น “โรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง” หลังคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติมีมติออกมา เพื่อให้สอดคล้องกับการบริหารยา เพื่ออนุญาตให้โรงพยาบาลต่างๆ จัดหายาต้านไวรัสเอง ตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน 2565 เป็นต้นไป ซึ่งสามารถเบิกค่ารักษาพยาบาลผู้ป่วยจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้เหมือนกับโรคติดเชื้ออื่นๆ โดยประชาชนสามารถรักษาได้ตามสิทธิ

ในขณะที่มีความคืบหน้าการจัดหาวัคซีนโรคฝีดาษวานร หรือ ฝีดาษลิง  กระทรวงสาธารณสุขได้สั่งจองวัคซีนป้องกันฝีดาษไปแล้ว และคาดว่าจะสามารถนำเข้ามาได้ประมาณปลายเดือนสิงหาคม 2565 ทั้งนี้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้ติดตามสถานการณ์โรคฝีดาษวานรอย่างใกล้ชิด และสั่งการหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหาแนวทางป้องกันและควบคุมโรคฝีดาษวานรไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดในวงกว้าง แม้สถานการณ์ยังไม่รุนแรง แต่ต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดและรอบคอบ

ปัจจุบันมีการพัฒนาวัคซีนฯ แล้ว แต่ยังคงต้องติดตามข้อมูลผลข้างเคียงและประสิทธิภาพของวัคซีนเมื่อใช้จริงในประชากร โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้ใช้วัคซีนป้องกันโรคในกลุ่มที่จำเป็น เช่น บุคลากรทางการแพทย์ด่านหน้า ทั้งนี้ จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข ระบุว่าคณะอนุกรรมการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ได้กำหนดกลุ่มเป้าหมายที่จะรับวัคซีนฯ เบื้องต้น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1.กลุ่มก่อนการสัมผัสเชื้อ (Pre-exposure) ได้แก่ กลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ที่มีความเสี่ยงติดเชื้อ และ2.กลุ่มเสี่ยงหลังสัมผัสโรคไม่เกิน 14 วัน (Post-exposure) ซึ่งหากฉีดเร็วจะมีโอกาสป้องกันการติดเชื้อเพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี เผยข้อมูลอัตราการแพร่ระบาดของไวรัสฝีดาษวานร (RO) ซึ่งกรณีฝีดาษลิง 2022 มีค่า RO ประมาณ 1 – 2 ซึ่งหมายความว่า ผู้ติดเชื้อไวรัสฝีดาษวานรสามารถแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้เพียง 1-2 คน ทำให้คาดคะเนว่าจะสามารถควบคุมการระบาดของโรคฝีดาษวานรได้ไม่ยาก เมื่อเทียบกับค่า RO ของไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์ย่อย Omicron BA.1 มีค่า RO อยู่ที่ 8.2 และ Omicron BA.2 อยู่ที่ 12

อย่างไรก็ตาม เราเห็นว่า แม้ความสามารถในการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสฝีดาษลิง จะแตกต่างกับไวรัสโคสิด-19 แต่ฉากการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ในประเทศไทย ก็เริ่มต้นจากไม่กี่ราย  ดังนั้น การเตรียมมาตรการป้องกันที่เข้มแข็ง แม้จะเป็น OVER REACT ย่อมสร้างความเชื่อมั่นและอุ่นใจให้กับประชาชนมากกว่า