"Thailand 4.0" ประกอบด้วย 2 แนวคิดสำคัญ คือ "Strength from Within" การสร้างความเข้มแข็งจากภายใน กับ "Connect to the World" ต้องเชื่อมโยงเศรษฐกิจภายในกับเศรษฐกิจโลก
การสร้างความเข้มแข็งจากภายในนั้น มีกลไกในการขับเคลื่อนหลักอยู่ 3 ตัว คือ
• การยกระดับนวัตกรรม (Innovation Driven Proposition) ของทุกภาคส่วนในประเทศ
• การสร้างสังคมที่มีจิตวิญาณของความเป็นผู้ประกอบการ (Entrepreneur Driven Proposition)
• การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและเครือข่าย (Community Driven Proposition)
ซึ่งทั้ง 3 กลไกนี้ต้องขับเคลื่อนไปพร้อมๆกัน
“ชุมชน” คืออะไร ?
ชีวิตในครอบครัวมีความผาสุก สามัคคีกัน ทำงานดูแลเอาใจใส่กัน บ้านใดเป็นอย่างนี้บ้านนั้นมีความสุข แต่การมีความสุขอยู่ในบ้านเดียว ยังไม่พอหรอก อย่างน้อยหลาย ๆ บ้านที่อยู่ใกล้ชิดกัน ก็ควรรู้จักกัน เอื้ออาทรต่อกัน มีความเป็นชุมชนที่ยึดโยงพึ่งพากันได้ ดั่งชุมชนหมู่บ้านในสมัยก่อน
จากชุมชนขยายใหญ่ขึ้นเป็นลำดับ ซึ่งถ้ายังคงสร้างความยึดโยงให้มีความรู้สึกทุกข์ร้อนร่วมกันได้แล้ว ความทุกข์ร้อนก็จะน้อยลงได้ เพราะทุกบ้านทุกชุมชนก็ย่อมไม่อยากประสบกับความทุกข์ร้อน และร่วมมือกันป้องกันทุกข์ร้อนนั้น ๆ
ปัญหาของชุมชนเมืองในปัจจุบันก็คือ การที่ต่างคนต่างอยู่ ไม่สนใจทุกข์สุขของคนอื่น ไมสนใจต่อสังคมที่ตัวอยู่ ขาดความรู้สึกร่วมกัน ไม่มีความรู้สึกร่วมทุกข์ร่วมสุขกัน เมืองใดชุมชนใดที่ขาดความรู้สึกเช่นนี้ เมืองนั้นหรือชุมชนนั้นจะมีความทุกข์ร้อนมาก ม.ร.ว คึกฤทธิ์ ปราโมช ท่านเรียกเมืองอย่างนั้นว่า “เมืองที่ขาดวิญญาณ”
ในทางสังคมวิทยา ชุมชนหมายถึงหน่วยทางสังคมและทางกายภาพอันได้แก่ละแวกบ้าน,หมู่บ้าน,เมืองโดยมีลักษณะร่วมในความหมายต่างๆคือ
1. ชุมชนท้องถิ่นในฐานะหน่วยทางอาณาบริเวณ คือมีลักษณะเป็นรูปธรรม มีสมาชิก และหลักแหล่งที่แน่นอนโดยอาณาบริเวณทางภูมิศาสตร์
2. ชุมชนท้องถิ่นในฐานะหน่วย/ระบบทางสังคม เป็นเครือข่ายการปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ ซึ่งประกอบด้วยสถานภาพบทบาทกลุ่มคนและสถาบันชุมชนจึงมีความสัมพันธ์กันเหมือนลูกโช่
3. ชุมชนในฐานะหน่วยทางจิตวิทยาวัฒนธรรม ชุมชนจะต้องเน้นความผูกพันระหว่างสมาชิกด้วยกันทั้งทางด้านจิตวิทยาและวัฒนธรรม
ส่วนในทางมานุษยวิทยา มุ่งเน้นความเป็นชุมชนที่ก่อให้เกิดมิตรภาพความเอื้ออาทร ความมั่นคงและความผูกพัน นักคิดในแนวนี้เสนอว่า ควรเรียกร้องให้มีชุมชนขนาดเล็กและมีโครงสร้างที่แน่นเหนียว เพราะจะช่วยฟื้นฟูสภาพทางสังคมให้ดีขึ้น ใกล้ชิดและสนิทสนม
รากฐานสำคัญที่สุดของสังคมไทยอยู่ที่ชุมชน มาช่วยกันสร้างวิยญาณร่วมในชุมชนกันเถิด !