รัฐบาลนี้เริ่มทำ “สัญญาประชาคม” มาหลายเดือนแล้วอย่างเงียบ ๆ
เน้นว่า เงียบจริง ๆ
ร่างสัญญาประชาคมเปิดเผยออกมาแล้ว ยังไม่สมบูรณ์ จึงยังคงจะมีเสียงวิพากย์วิจารณ์กันอีกไม่น้อย
เป้าหมายหลักของสัญญาประชาคม คงเพื่อสร้างความสามัคคีปรองดอง เนื้อหาร่างสัญญาประชาคมแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ บทนำ ความคิดเห็นร่วม และภาคผนวก
ความเห็นร่วมมี 10 ข้อ ดังนี้
1. คนไทยทุกคนพึงร่วมมือกันสร้างบรรยากาศความสามัคคีปรองดองเพื่อให้ประเทศไทยมีความเป็นหนึ่งเดียวภายใต้การปกครองระบอบระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และเข้าใจระบอบประชาธิปไตยอย่างแท้จริง ใช้สิทธิเสรีภาพอย่างแท้จริง ใช้สิทธิเสรีภาพอย่างถูกต้องและอยู่ในกรอบกฎหมาย มีส่วนร่วมกับการเมืองภาคประชาชน ยอมรับความแตกต่างทางความคิด ส่งเสริมสถาบันการเมืองให้มีความเข้มแข็งเพื่อนำไปสู่การเลือกตั้งที่โปร่งใสบริสุทธิ์ ยุติธรรม และยอมรับผลการเลือกตั้งซึ่งถือเป็นฉันทามติของคนไทยทั้งประเทศ รวมทัทั้งร่วมกันตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจรัฐและการแก้ไขปัญหาโดยใช้กลไกรัฐสภา
2.คนไทยทุกคนพึงน้อมนำศาสตร์พระราชามาประยุกต์ใช้ในชีวิต
3.คนไทยทุกคนพึงยึดมั่นในคุณธรรมจริยธรรม
4.คนไทยทุกคนพึงอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
5.คนไทยทุกคนพึงส่งเสริมการดูแลคุณภาพชีวิตและสาธาณสุข
6.คนไทยทุกคนพึงเคารพ เชื่อมั่น และปฏิบัติตามกฎหมาย สนับสนุนกระบวนการยุติธรรมเพื่อให้เกิดความสงบเรียบร้อยในสังคม
7.คนไทยทุกคนพึงใช้ความรอบคอบในการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร ไม่บิดเบือน
8.คนไทยทุกคนพึงตระหนักในการส่งเสริมสังคมให้มีมาตรฐานสากล ตามกฎกติการะหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคี
9.คนไทยทุกคนพึงส่งเสริมการปฏิรูปประเทศทุกด้าน ให้สอดคล้องและเป็นไปในแนวทางเดียวกัน
10.คนไทยทุกคนเรียนรู้ให้ความร่วมมือและสนับสนุนการขับเคลื่อนประเทศตามแนวทางยุทธศาสตร์ชาติ
ดร.เสรี พงศ์พิศ อิบายความหมายของคำว่า “สัญยาประชาคม” ไว้ว่า
“สัญญาประชาคม (social contract) หมายถึง ข้อตกลงภายในรัฐที่ว่าด้วยสิทธิและความรับผิดชอบของรัฐและพลเมือง หรือในความหมายทั่วไปหมายถึงข้อตกลงว่าด้วยสิทธิและความรับผิดชอบระหว่างกลุ่มและสมาชิก โดยปกติถือกันว่าสมาชิกทุกคนในสังคมย่อมยอมรับกฎเกณฑ์ต่างๆ ในลักษณะของสัญญาประชาคมโดยปริยายเมื่อตนเองอยู่ในสังคมนั้น ๆ”
เมื่อย้อนกลับไปอ่านร่างสัญญาประชาคมสิบข้อข้างต้น ก็เห็นดีเห็นงามด้วยตามหลักการนั้น แต่ในทางปกิบัติจริง ยังมีรายละเอียดอีกมาก ที่ยากทำได้จริง
เรื่องเด่นเห็นชัดก็คือ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เคยเห็นรัฐบาลใดทำได้สำเร็จอย่างจริงจังและยั่งยืนเลย
เรื่องสัญญาประชาคมนี้จึงจะเป็นประเด็นที่เราต้องวิจารณ์กันยาวต่อไป