ขอให้ประโยชน์ตกแก่สังคม

ต่อเนื่องจากฉบับที่แล้ว เรื่องความหมายของประชาธิปไตย และมีการพูดถึงธรรมิกสังคมนิยม “สยามรัฐ” จึงขอนำบทสัมภาษณ์บางช่วงบางตอนของ ท่านพุทธทาส ภิกขุ จากรายการขอคิดด้วยคน ดำเนินรายการโดย เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง และสุลักษณ์ ศิวรักษ์ เผยแพร่ทาง Youtube โดยผู้ใช้ชื่อ Gamoman99 เมื่อวันที่ 6 กันยายน 2560 เรื่อง พุทธทาส การเมือง รายการขอคิดด้วยคน มานำเสนอต่อดังนี้ -ที่ฝรั่งเศสเขาชัดเลย ปฏิวัติใหญ่ฝรั่งเศส ต้องการเสรีภาพ ภราดรภาพ เสมอภาค ธรรมิกสังคมนิยมมุ่งใน 3 ประเด็นนี้ด้วยหรือเปล่า จะให้มุ่งใน 3 ประเด็นนี้ ก็ต้องเป็นของผู้ไม่เห็นแก่ตัว คำว่าเสรีภาพ นั้นต้องไม่ใช่ของผู้เห็นแก่ตัว ภราดรภาพ หรือว่าเสรีภาพ ล้วนแต่ไม่ใช่ผู้เห็นแก่ตัว -คณะสงฆ์นี่ เป็นภราดรภาพชัดเจนใช่ไหม พระเป็นพี่เป็นน้องกัน อุปัชฌาย์อาจารย์ เป็นพ่อเป็นแม่ เป็นภราดรภาพโดยนิตินัย แต่โดยพฤตินัยนั้นไม่เป็น เพราะยังแก่งแย่งกันอยู่ -คณะสงฆ์ที่พระพุทธเจ้าทรงตั้ง อันนั้นเป็น (ภราดรภาพ) มีเจตนารมณ์เป็น แต่คณะสงฆ์เดี๋ยวนี้ คณะสงฆ์ครั้งพุทธกาล ก็มีปลีกย่อย แตกแยก เจตนารมณ์ของพระธรรมวินัย คือเสมอกันทุกคน -แต่เสรีภาพเป็นวัตถุประสงค์ วิมุตติหลุดพ้น นั่นมันส่วนของธรรมะ ไม่ใช่ส่วนของวินัย ถ้าเราพูดกันในทางปกครอง อย่างนี้มันมีลักษะเป็นส่วนของวินัย ถ้าเอาวิมุตติหลุดพ้น อันนี้เป็นส่วนของธรรม -แต่วินัยเป็นพื้นฐานของสังคมให้ดำรงอยู่ด้วยความเสมอภาค มีวินัยเพื่อให้สงฆ์ดำรงอยู่ได้ -แต่เพื่อเปิดโอกาสให้แต่ละบุคคลเป็นอริยสงฆ์ใช่หรือไม่ เพื่อให้สงฆ์เป็นฐานรองรับพระธรรม หรือการปฏิบัติธรรม ถ้าคณะสงฆ์ หรือความเป็นพระสงฆ์ถูกต้อง ก็รองรับการปฏิบัติธรรมนั้นให้ถูกต้อง ก็เลยมีอริยบุคคล -ความถูกต้องนี่หรือเปล่า ที่เรียกว่า เสรีภาพ วิมุตติ มันก็แล้วแต่จะพูดกันในแง่ไหน ถ้าพูดกันในแง่ก็คือ วินัยถูกต้อง ก็คือช่องที่รองรับให้เป็นคณะสงฆ์ที่ถูกต้อง คณะสงฆ์ที่ถูกต้องก็เป็นที่รองรับสะดวกในการปฏิบัติธรรม แต่ว่าความถูกต้องส่วนใหญ่ ทั้งสากล มันถูกต้องเพื่อไม่ให้เกิดความทุกข์ ของธรรมโดยส่วนรวม คำแต่ละคำมีความหมายจำกัด ไม่ใช่อย่างนั้นมีความหมายอย่างนั้น ไม่ใช่อย่างนี้มีความหมายอย่างนี้ -ในสังคมวงกว้างจะเป็นธรรมิกสังคมนิยมได้หรือไม่ มันก็แล้วแต่พื้นฐานของประชาชน ที่เขามีวัฒนธรรมเท่าไหร่ อารยธรรม ศีลธรรม วัฒนธรรม จะมีได้หรือไม่ได้ก็อยู่ตรงนี้ ถ้าพื้นฐานอารยธรรมดีก็เป็นได้ -พื้นฐานข้อต่ำสุดในกรณีไหน พื้นฐานความมีวัฒนธรรม คือความเห็นแก่ตัวมีมากน้อยเท่าไหร่ -ของเราสมัยโบราณคนไทยได้รับการสั่งสอนให้ถือว่า ทานเป็นตัวหลัก เป็นตัวต้นของบุญกิริยาวัตถุ เช่นให้ใส่บาตรทุกเช้า ให้ทำบุญเพื่อเป็นพื้นฐานความใจกว้างเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่เพื่อนำไปสู่ศีลภาวนา เพื่อเตรียมไปสู่ศีลก็ได้ เตรียมพร้อมเพื่อให้หมดอุปาทานก็ได้ -เพื่อเตรียมพร้อมไปสู่ธรรมิกสังคมนิยมได้หรือไม่ เป็นอยู่ในตัวแล้ว -การปกครองในระดับกว้างของประเทศ ถ้าจะเป็นธรรมิกสังคมนิยม ต้องทำอย่างไร ใครจัดก็ได้ แต่ให้ประโยชน์เป็นของสังคม เป็นของประชาชน -ใครจะเป็นผู้ปกครองก็ได้ ใครจะเป็นจัดก็ได้ พระราชาก็ได้ คณะบุคคลก็ได้ รัฐบาล คณะผู้แทนก็ได้ แต่ขอให้ประโยชน์มันตกแก่สังคม -แต่ถ้าเป็นคณะบุคคลโดยที่ประชาชนไม่ได้มีส่วนในการควบคุมจะมั่นใจได้ นั่นมันเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ปัญหามันเป็นความผิดพลาดในตอนที่ผู้จัดการ