หาก ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อดีตนายกรัฐมนตรี และศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ยังมีชีวิตอยู่ ท่านจะมีอายุครบ 109 ปี ในวันที่ 20 เมษายน 2563 นี้ ที่เราๆท่านๆมักจะได้รู้จักท่านในมุมต่างๆ ทั้งนักการเมือง นักเขียน นักสื่อสารมวลชน กระนั้นในฐานะนักสื่อสารมวลชนท่านยังมีอีกหนึ่งบทบาทนั่น คือนายทุน จึงน่าสนใจว่านายทุนหนังสือพิมพ์ในแบบของม.ร.ว.คึกฤทธิ์นั้นเป็นอย่างไร
“อาจารย์หม่อมท่านมีคุณสมบัติพิเศษหลายๆ อย่างอยู่ในตัว กล่าวคือ เป็นทั้งนักหนังสือพิมพ์ที่ดี และเป็นนักเขียนที่ดี ซึ่งคนส่วนใหญ่มักจะเป็นได้เพียงแค่อย่างใดอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่อาจจะเป็นได้หลายๆ อย่างทีเดียวพร้อมกัน
ตลอดเวลาที่ผ่านมา ของการทำงานหนังสือพิมพ์ อาจารย์หม่อมท่านเป็นทั้งเจ้าของหนังสือพิมพ์ เป็นนายทุนที่ออกทุนให้ทำหนังสือพิมพ์ และรวมทั้งเป็นคอลัมนิสต์ด้วย อย่างไรก็ตาม จากสถานะในหลายๆ ฐานะตรงนี้ อาจารย์หม่อมท่านไม่เคยก่อปัญหาสร้างความหนักใจให้กับกองบก.เลย จะทำเฉพาะแต่บทความที่ท่านเขียนเท่านั้น
นอกจากนั้น งานในหน้าที่ต่างๆ ที่มอบหมายให้แต่ละฝ่ายไป ก็จะให้ฝ่ายนั้นๆ รับผิดชอบดำเนินการไปเลย โดยที่ตัวท่านอาจารย์หม่อมจะไม่เข้ามาก้าวก่าย หรือสร้างความหนักใจกับคนทำงานเลย
ตรงนี้ถือเป็นคุณสมบัติพิเศษอีกประการหนึ่ง ในแง่ของความเป็นอิสระที่นายทุนหนังสือพิมพ์มีให้กับคนทำหนังสือ ซึ่งค่อนข้างจะแตกต่างกับภาพของคนทำหนังสือพิมพ์ หรือนายทุนหนังสือพิมพ์ในปัจจุบัน เพราะแต่ละฝ่ายต้องคอยเอื้อประโยชน์กันหมด ไม่ว่าจะเป็นกอง บก.กองจัดการ และรวมทั้งทุนด้วย ทั้งนี้ เพราะการทำหนังสือพิมพ์ในปัจจุบันเป็นธุรกิจเต็มตัวไปแล้ว
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ฐานะที่มีความเป็นอิสระสูง ของคนทำหนังสือพิมพ์นั้น จะนำมาใช้โดยที่สวนทางกับเจ้าของหนังสือพิมพ์ไม่ได้ หรือว่าจะทำหนังสือพิมพ์โดยที่ไม่ยอมรับฟังกองจัดการเลย ก็เป็นไปไม่ได้เช่นกัน ทุกอย่างจะต้องพบกันครึ่งทาง มีความพอดีให้กันและกัน รวมทั้งเอื้อประโยชน์ต่อกันด้วย การทำงานจึงจะประสบความสำเร็จเนื่องจากลำพังคนๆเดียวนั้น จะทำอะไรไม่ได้เลย
ซึ่งพอพูดถึงตรงนี้ อาจารย์หม่อมในฐานะที่ท่านเป็นคนเขียนคอลัมน์ ข้อเขียนของท่านยังสามารถช่วยฝ่ายจัดการได้อย่างมากเลยทีเดียว เพราะคนอ่านชอบใจคอลัมน์ท่าน เขาก็จะตามอ่านว่าวันนี้ท่านจะเขียนถึงเรื่องอะไรซึ่งก็ถือว่าเป็นประโยชน์กับทางฝ่ายจัดการไป(ตัดตอนจาก บทความเรื่อง คึกฤทธิ์ในทัศนะของนายสมบัติ ภู่กาญจน์ www.kukrit Pramoj.org)
ประวัติ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ เกิดเมื่อวันที่ 20 เมษายนพ.ศ. 2454 ชาวสิงห์บุรี อสัญกรรมเมื่อวันที่ 9 ตุลาคม 2538 รวมอายุ 84 ปี การศึกษาปริญญาตรีเกียรตินิยมสาขาปรัชญา การเมืองและเศรษฐศาสตร์ (P.P.E) มหาวิทยาลัยอ๊อกซ์ฟอร์ด เป็นบุคคลที่มีความโดดเด่นหลายด้าน เป็นนักเขียน เรื่องสั้นที่ได้รับการยกย่องว่าดีที่สุดคือ “มอม” นวนิยายชิ้นโบว์แดง “สี่แผ่นดิน” และ “หลายชีวิต” แปลภาษาอังกฤษ “A river boat sank and many drown” และเขียนเกี่ยวกับพุทธศาสนา สามารถเลือกใช้ภาษาไทยให้เหมาะกับวรรณกรรมแต่ละเรื่องได้อย่างลงตัวที่สุด
ด้านวัฒนธรรม ท่านให้ความใส่ใจมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ เรื่องนาฏศิลป์โขน (โขนธรรมศาสตร์) รวมถึงดนตรีไทย บทบาทสื่อสารมวลชน เป็นผู้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์สยามรัฐ(25 มิถุนายน พ.ศ.2493) นักเขียนประจำผ่านคอลัมน์ ซอยสวนพลู ข้างสังเวียน ข้าวนอกนา ตอบปัญหาประจำวัน ฯลฯ และปกป้องเสรีภาพทางความคิด และจุดสูงสุดทางการเมืองคือ การดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ดำเนินการเปิดสัมพันธ์ทางการทูตกับสาธารณรัฐประชาชนจีน หลังจากที่ขาดความสัมพันธ์ระดับรัฐบาลมาเป็นเวลานาน 20 ปี ปี 2552 องค์การ การศึกษา วิทยา ศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ(ยูเนสโก) ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคลสำคัญของโลก