นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ ที่พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินี ทรงมีต่อพสกนิกรชาวไทย ทรงห่วงใยปัญหาภัยแล้ง ทรงมีรับสั่งถึงรัฐบาลว่าทำอย่างไรให้ลดผลกระทบ และให้ช่วยเหลือประชาชนอย่างเต็มที่
พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตีว่าการกระทรวงกลาโหม กล่าวว่า มี 2 เรื่อง ที่เราต้องทำความเข้าใจคือ 1.ทำอย่างไรให้มีน้ำใช้อย่างยั่งยืนพร้อมกับเก็บกักน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง และฤดูปกติ อย่างไร และ 2.การแก้ปัญหาภัยแล้งที่ปีนี้มีภัยธรรมชาติหลายด้านทำให้ปริมาณน้ำน้อยมาก เป็นเรื่องที่รัฐบาลต้องแก้ไข ซึ่งดีใจที่ทุกคนมีส่วนร่วมทั้งผู้ใช้น้ำและการบริหารจัดการน้ำ ทุกหน่วยงานมีผลงานปรากฏ แต่ทำอย่างไรประชาชนจะเข้าใจ ขณะเดียวกันมีหลายพื้นที่ยังมีปัญหา เนื่องจากไม่มีการเตรียมการไว้
ขณะที่ นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน เปิดเผยว่า กรมชลประทานได้บริหารจัดการน้ำเพื่อดูแลประชาชนป้องกันการขาดแคลนน้ำในภูมิภาคช่วงฤดูแล้งทั่วประเทศตามข้อห่วงใยของนายกรัฐมนตรี และนายเฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีเกษตรและสหกรณ์ โดยในส่วนภาคตะวันออกและพื้นที่โครงการพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก(อีอีซี) ที่มีความกังวล จากความต้องการน้ำใช้ในพื้นที่ 3 จังหวัดคือชลบุรี ระยอง ฉะเชิงเทรา ประมาณ 540 ล้านบาศก์เมตร(ลบ.ม.) โดยเฉพาะจังหวัดระยอง และชลบุรี ซึ่งเป็นศูนย์รวมอุตสาหกรรม การท่องเที่ยว และสวนผลไม้ จะใช้น้ำประมาณ 430 ลบ.ม. แต่ปีนี้น้ำในอ่างเก็บน้ำในทั้ง 2 จังหวัด มีประมาณ 390 ล้านลบ.ม. เนื่องจากปริมาณฝนตกต่ำกว่าค่าเฉลี่ย จึงต้องจัดหาปริมาณน้ำส่วนที่ขาดและสำรองเพื่อกรณีฝนทิ้งช่วงถึงเดือนกรกฎาคม กรมจึงได้บริหารน้ำผ่านโครงข่ายน้ำภาคตะวันออก ซึ่งยืนยันว่าจะมีน้ำอุปโภค- บริโภคเพียงพออย่างแน่นอน
ทั้งนี้น้ำในภาคตะวันออกไม่ได้เหลือใช้ 80 กว่าวัน อย่างที่มีการนำตัวเลขมาคำนวณกัน กรมชลประทานยืนัว่าไม่ปล่อยให้เป็นเช่นนั้น ทั้งหมดมีการบริหารจัดการ เช่น จะผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำคลองประแกด จ.จันทบุรี ระหว่างวันที่ 1-25 มีนาคมนี้ มาเติมอ่างเก็บน้ำประแสร์ จ.ระยอง ซึ่งเป็นอ่างหลักที่ใช้ในพื้นที่อีอีซี และได้มีการทำข้อตกลงระหว่างกรมกับกลุ่มผู้ใช้น้ำลุ่มน้ำคลองวังโตนดแล้ว เนื่องจากเป็นการผันน้ำข้ามลุ่มตามกฎหมายใหม่ เป้าหมาย 10 ล้าน ลบ.ม. โดยอ่างคลองประแกดมีปริมาณน้ำ น้ำ 40 ล้านลบ.ม. แต่มีความต้องการใช้ในพื้นที่ประมาณ 15 ล้านลบ.ม. จึงไม่กระทบต่อพื้นที่ อย่างไรก็ตาม หากมีผลกระทบจะหยุดผันน้ำทันที และผันจากอ่างคลองหลวงรัชชโลธร 10 ล้านลบ.ม. มาเติมอ่างเก็บน้ำบางพระ
นอกจากนี้จะขอความร่วมมือให้ภาคอุตสาหกรรม และการประปาทุกสาขา ลดการใช้น้ำลงกว่า 10% ในส่วนของบริษัท อีสวอเตอร์ ซึ่งเป็นเอกชนที่ผลิตน้ำป้อนภาคอุตสาหกรรมให้ปรับปรุงระบบจ่ายน้ำ และจัดหาแหล่งน้ำดิบสำรองประมาณ 20 ล้านลบ.ม. ปัจจุบันทุกภาคส่วนยังบริหารน้ำได้ตามแผน สำหรับน้ำในระบบประปา ได้มีการวางแผนขอจัดสรรน้ำในฤดูแล้ง 6 เดือน ไว้ 900 ล้านลบ.ม. สำหรับการประปานครหลวงและการประปาส่วนภูมิภาค โดยเฉพาะประปาภูมิภาคทั้งหมด 234 สาขา 62% จะใช้น้ำจากกรมชลประทาน จึงต้องมีการบริหารจัดการอย่างเข้มงวด และได้ให้สำนักชลประทานทุกโครงการหารือกับการประปาส่วนภูมิภาคอย่างใกล้ชิดเพื่อให้มีน้ำดิบเพียงพอ และสำรองน้ำไว้ด้วย
อย่าไรก็ตาม การจัดสรรน้ำตามแผนบริหารจัดการน้ำฤดูแล้ง 2562/63 มีแผนการจัดสรรน้ำทั่วประเทศ 17,699 ล้านลบ.ม. (1 พ.ย.62-30 เม.ย.63) จัดสรรแล้ว 10,996 ล้านลบ.ม. หรือ 62% ในลุ่มเจ้าพระยาแผนจัดสรร 4,500 ล้านลบ.ม. ปัจจุบันจัดสรรแล้ว 3,043 ล้านลบ.ม. หรือ 68% โดยปัจจุบันการบริหารจัดการยังเป็นไปตามแผน และกรมยังได้สำรองน้ำกรณีฝนทิ้งช่วงไว้ถึงเดือนกรกฎาคมนี้ เพื่อเป็นหลักประกันว่าคนไทยจะไม่ขาดแคลนน้ำอุปโภค บริโภคอย่างแน่นอน
เราคาดหวังว่าสถานการณ์ภัยแล้ง จะไม่เข้าสู่ภาวะวิกฤติและจะไม่ซ้ำเติมสถานการณ์เศรษฐกิจที่กำลังบอบช้ำหลังติดเชื้อไวรัสโควิด-19