ท่ามกลางวิกฤตสิ่งแวดล้อมและปัญหาขยะล้นเมืองที่ทวีความรุนแรงทั่วโลก มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ (DPU) ได้นำคำถามเพื่อการพัฒนาและแก้ไขปัญหาสังคมมาขับเคลื่อนผ่านการเรียนการสอนในชุดรายวิชา DPU Core ซึ่งเป็นแกนกลางการเรียนรู้ของนักศึกษาทุกคณะ ทุกสาขา ที่เน้นพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 อาทิ การคิดเชิงระบบ การคิดเชิงสร้างสรรค์ การทำงานเป็นทีม การสื่อสาร และความตระหนักต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม โดยมีงาน DPU Core Showcase Day เป็นเวทีปลายทาง ตามแนวคิดของ ดร.ดาริกา ลัทธพิพัฒน์ อธิการบดี ที่เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้นำโปรเจกต์จากรายวิชาออกมานำเสนอและทดสอบแนวคิดต่อสายตาคณาจารย์ ผู้บริหาร และผู้เข้าร่วมงานจากภายนอกมหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2568 ที่ผ่านมา ณ ศูนย์เรียนรู้และหอสมุด DPU
ภายในกิจกรรมดังกล่าว นักศึกษาจาก วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี (CIBA) ได้คว้า 2 รางวัล จากโจทย์ “การจัดการขยะอย่างยั่งยืนด้วยเทคโนโลยี” โดยทีม Siam Technology จากสาขาการจัดการ และสาขาการเงิน การลงทุน และเทคโนโลยีการเงิน คว้ารางวัลชนะเลิศจากผลงาน “ถังขยะอัจฉริยะ” ขณะที่ทีม Sweeties Club (2003) จากหลักสูตรการตลาดและการสร้างแบรนด์ในยุคดิจิทัล ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 จากผลงาน “ระบบถังขยะรีไซเคิลอัตโนมัติ” ทั้งสองโปรเจกต์สะท้อนการบูรณาการความรู้ด้านธุรกิจ เทคโนโลยี และความรับผิดชอบต่อสังคม ผ่านการใช้ IoT และระบบอัจฉริยะ เพื่อยกระดับการจัดการขยะให้มีประสิทธิภาพ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และสามารถนำไปใช้ได้จริงในบริบทของสังคมปัจจุบัน
ทั้งนี้ผลงาน “ถังขยะอัจฉริยะ” ของกลุ่ม Siam Technology ถูกออกแบบมาจากการตั้งคำถามง่าย ๆ แต่สำคัญว่า “ทำไมถังขยะใบเดิม ๆ ที่เราคุ้นเคย จึงไม่ช่วยให้เมืองสะอาดขึ้นเท่าที่ควร” จากตรงนั้น นักศึกษาจึงค่อย ๆ แยกปัญหาออกเป็นส่วนย่อย ทั้งเรื่องปริมาณขยะที่ล้นถัง การเข้ามาเก็บไม่ทันของหน่วยงานท้องถิ่น ความยุ่งยากในการแยกประเภทขยะ และการไม่มีข้อมูลมาวิเคราะห์พฤติกรรมการทิ้งขยะของผู้คน ทีมจึงออกแบบถังขยะอัจฉริยะที่คิดได้มากกว่าการเป็นที่ทิ้งของ ภายในถังมีระบบบดขยะให้ละเอียดเพื่อลดปริมาตร ลดจำนวนรอบการเก็บ และติดตั้งเซ็นเซอร์ตรวจวัดความจุของถัง เมื่อขยะใกล้เต็ม ระบบจะส่งสัญญาณแจ้งเตือนไปยังหน่วยงานที่รับผิดชอบ เช่น เทศบาลหรือผู้ดูแลพื้นที่ ผ่านเครือข่าย IoT ทำให้การวิ่งรถเก็บขยะวางแผนได้อย่างมีประสิทธิภาพขึ้น ลดทั้งต้นทุนและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากการวิ่งรถโดยไม่จำเป็น
ทีมยังพัฒนาแนวคิดการใช้ AI วิเคราะห์พฤติกรรมการทิ้งขยะจากข้อมูลที่เก็บได้อย่างต่อเนื่อง เพื่อตอบคำถามเช่น พื้นที่ใดมีการทิ้งขยะประเภทไหนมากเป็นพิเศษ ช่วงเวลาใดที่ปริมาณขยะพุ่งสูง หรือมีรูปแบบการทิ้งผิดประเภทซ้ำ ๆ หรือไม่ ข้อมูลเหล่านี้สามารถถูกนำไปใช้วางแผนนโยบายด้านสิ่งแวดล้อม การติดตั้งถังขยะในจุดที่เหมาะสม หรือแม้แต่นำไปใช้ทำแคมเปญรณรงค์ที่ตอบโจทย์พฤติกรรมจริงของคนในชุมชน ไม่ใช่แค่นำเสนอข้อความเชิงทั่วไปแบบเดิม ๆ แนวคิดดังกล่าวทำให้ถังขยะอัจฉริยะใบนี้ไม่ใช่แค่เครื่องมือเก็บกวาด แต่เป็น “จุดเริ่มต้นของฐานข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม” ในระดับเมืองหรือชุมชนขนาดเล็กได้เลย
ขณะที่กลุ่ม Sweeties Club (2003) จากหลักสูตรการตลาดและการสร้างแบรนด์ในยุคดิจิทัล หยิบโจทย์เรื่องขยะมามองจากมุมสายธุรกิจและสายแบรนด์ออกแบบ “ระบบถังขยะรีไซเคิลอัตโนมัติ” ที่เน้นการแยกขยะรีไซเคิล เช่น พลาสติกและอะลูมิเนียมด้วยเทคโนโลยี IoT และเซ็นเซอร์ตรวจจับวัสดุอย่างแม่นยำ เพื่อช่วยให้การแยกขยะที่เคยเป็นเรื่องน่าเบื่อ กลายเป็นขั้นตอนที่ง่ายและอัตโนมัติมากขึ้น ระบบภายในถังจะตรวจสอบประเภทของวัสดุที่ถูกทิ้ง แล้วส่งต่อไปยังช่องจัดเก็บที่ถูกต้อง ลดโอกาสการปนเปื้อนของขยะรีไซเคิล ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้ขยะจำนวนมากไม่สามารถเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้จริงในปัจจุบัน
กลุ่ม Sweeties Club ยังให้ความสำคัญกับภาพลักษณ์และประสบการณ์ของผู้ใช้ ตั้งแต่การออกแบบหน้าตาและสีสันของถัง การเลือกใช้ข้อความสั้น ๆ ที่ชวนให้รู้สึกอยากแยกขยะ ไปจนถึงการเชื่อมโยงการใช้ถังขยะกับความรู้สึกภาคภูมิใจที่ได้มีส่วนร่วมดูแลโลก นักศึกษาต้องใช้ทักษะจากรายวิชา GE และ CT บูรณาการกับความรู้ด้านผู้บริโภค การออกแบบแบรนด์ และการสื่อสารเชิงสร้างสรรค์ เพื่อให้ถังขยะใบนี้ไม่ใช่แค่ของใช้ที่ตั้งอยู่เฉย ๆ แต่เป็นสัญลักษณ์เล็ก ๆ ของไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ที่ใส่ใจความยั่งยืน
เบื้องหลังความสำเร็จของผลงานทั้งสองทีม คือกระบวนการเรียนรู้เชิงปฏิบัติที่เข้มข้นตลอดหนึ่งภาคการศึกษา นักศึกษาต้องทำงานร่วมกันเป็นทีม แบ่งบทบาทตามความถนัดทั้งด้านเทคนิค การวิเคราะห์ข้อมูล และการสื่อสาร ควบคู่กับการบริหารเวลาให้สมดุลระหว่างการเรียนและการพัฒนาโปรเจกต์จริง ผ่านการลองผิดลองถูก แก้ไขต้นแบบ และรับฟังข้อเสนอแนะจากคณาจารย์และเพื่อนๆ เพื่อนำไปปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เมื่อขึ้นเวที DPU Core Showcase Day ทั้งทีม Siam Technology และ Sweeties Club จึงไม่ได้นำเสนอเพียงชิ้นงานนวัตกรรม แต่สะท้อนให้เห็นถึงกระบวนการเติบโตทางความคิด ทักษะ และการทำงานเป็นทีมอย่างเป็นรูปธรรม
เวทีดังกล่าวตอกย้ำบทบาทของการเรียนธุรกิจยุคใหม่ ที่ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงความรู้ด้านการบริหาร แต่เชื่อมโยงกับเทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดล้อม ภายใต้แนวคิด Discover Potential Unlimited ของมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ ผลงานถังขยะอัจฉริยะและระบบถังขยะรีไซเคิลอัตโนมัติจึงเป็นตัวอย่างชัดเจนของการเปลี่ยนองค์ความรู้ในห้องเรียนให้กลายเป็นนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน พร้อมต่อยอดไปสู่แนวคิดธุรกิจ การทำงานในองค์กรที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม หรือการเป็นผู้ประกอบการที่ร่วมสร้างทางออกให้กับปัญหาสังคมในอนาคต
