ถึงเวลาต้องลงทุนเพื่อผังเมือง

ปัญหาน้ำท่วมเป็นเรื่องใกล้ตัวที่สร้างความเสียหายซ้ำซาก สาเหตุหนึ่งที่สำคัญไม่แพ้เรื่องฝนตกหนัก คือ การจัดการผังเมือง ที่ผิดพลาดหรือไม่ปรับตัวเข้ากับธรรมชาติ ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านผังเมือง ผมขอสรุปข้อมูลและเสนอแนะแนวทางที่เข้าใจง่าย เพื่อให้เมืองของเราเป็น "เมืองฉลาดน้ำ" ที่อยู่ร่วมกับน้ำได้ สาเหตุหลักที่ผังเมืองทำให้เกิดน้ำท่วม

การพัฒนาพื้นที่ราบต่ำและทางน้ำไหล: เรามักอนุญาตให้สร้างอาคารหรือถนนในพื้นที่ที่เดิมเป็น แก้มลิงธรรมชาติ (พื้นที่รับน้ำ) หรือขวาง ทางน้ำหลาก การถมที่เพื่อสร้างสิ่งก่อสร้างเหล่านี้ทำให้ปริมาณน้ำที่เคยถูกกักเก็บหรือระบายตามธรรมชาติไม่มีที่ไป จึงไหลเข้าสู่ชุมชนแทน

ผิวทางที่ไร้การซึมซับ: การสร้างถนนคอนกรีตและลานจอดรถมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ พื้นที่ซึมซับน้ำ ลดลง เมื่อฝนตก น้ำไม่สามารถซึมลงใต้ดินได้ทันท่วงที จึงกลายเป็น น้ำผิวดิน จำนวนมากที่ไหลบ่าเข้าสู่ระบบระบายน้ำ ซึ่งมีขีดจำกัด

ระบบระบายน้ำที่ล้าสมัยและไม่เชื่อมโยง: ท่อระบายน้ำส่วนใหญ่ไม่ได้ออกแบบให้รองรับปริมาณน้ำฝนที่เพิ่มขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และมักขาดการเชื่อมโยงกับพื้นที่กักเก็บน้ำขนาดใหญ่

ถึงเวลาแล้วที่ประเทศไทยต้องเร่งปรับปรุงผังเมือง

กำหนดเขตห้าม หรือจำกัดการพัฒนาอย่างเคร่งครัด

โซนนิ่งพื้นที่รับน้ำกำหนดพื้นที่แก้มลิงธรรมชาติและทางน้ำหลากให้เป็น พื้นที่สีเขียว หรือ พื้นที่เกษตรกรรม ที่ห้ามถมหรือก่อสร้างถาวร

ฟื้นฟูทางน้ำ รื้อฟื้นและขุดลอกคลอง ลำน้ำ ให้มีประสิทธิภาพในการระบายน้ำสูงสุด

ส่งเสริมการออกแบบที่ปล่อยให้น้ำซึมลงดิน

ถนนและทางเท้าที่น้ำซึมผ่านได้ สนับสนุนให้ใช้พื้นผิวที่น้ำสามารถซึมผ่านได้ในลานจอดรถและทางเท้า เพื่อช่วยลดปริมาณน้ำผิวดิน

สวนฝน และร่องน้ำซึม สร้างพื้นที่ขนาดเล็กในชุมชนที่ออกแบบมาเพื่อชะลอและกักเก็บน้ำฝนระยะสั้น ปล่อยให้น้ำค่อยๆ ซึมลงดิน

ทั้งนี้ผังเมืองรวมต้องมองข้ามขอบเขต การจัดการน้ำต้องพิจารณาทั้งลุ่มน้ำ ม่ใช่แค่เขตเทศบาลเดียว เพื่อวางแผนการระบายและกักเก็บน้ำร่วมกัน การสร้างอ่างเก็บน้ำ แก้มลิงขนาดใหญ่ กำหนดพื้นที่สำหรับสร้างแหล่งกักเก็บน้ำในพื้นที่ต้นน้ำหรือรอบนอกเมือง เพื่อตัดยอดน้ำก่อนเข้าถึงเขตเมือง

การปรับปรุงผังเมืองไม่ใช่แค่การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า แต่เป็นการ ลงทุนเพื่ออนาคต ของเมืองและคุณภาพชีวิตของประชาชน ด้วยการเคารพและปรับตัวเข้าหาธรรมชาติ เราจะสามารถลดความเสี่ยงจากน้ำท่วมและสร้างเมืองที่เติบโตได้อย่างยั่งยืน

#ผังเมือง #น้ำท่วม #แก้ปัญหาน้ำท่วม #SuDS #UrbanPlanning #แก้มลิง #ภัยพิบัติ