หนาวนี้ต้องรอด! ไขข้อสงสัย "ทำไม" หน้าหนาวถึงป่วยง่ายจัง?

เมื่ออุณหภูมิลดลงในช่วงปลายปี สิ่งที่มาพร้อมลมเย็นไม่ใช่เพียงบรรยากาศอบอุ่นในเทศกาลต่าง ๆ แต่ยังรวมถึง “โรคหน้าหนาว” ที่หลายหน่วยงานด้านสาธารณสุขออกมาเตือนให้ประชาชนเฝ้าระวัง โดยเฉพาะกลุ่มเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว ซึ่งมักได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศมากเป็นพิเศษ โดยมีสาเหตุหลัก ๆ ที่เกี่ยวข้องกัน ดังนี้

1. อากาศแห้งทำลายเกราะป้องกัน: อากาศที่เย็นและแห้งจะทำให้เยื่อบุทางเดินหายใจ (เช่น ในจมูกและลำคอ) แห้งตามไปด้วย ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการดักจับและขับไล่เชื้อโรคของเยื่อบุลดลง ทำให้เชื้อไวรัสและแบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้น

2. ไวรัส "ชอบ" อากาศเย็น: เชื้อไวรัสหลายชนิด โดยเฉพาะไวรัสที่ก่อให้เกิดไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่ สามารถดำรงชีวิตและแพร่กระจายได้ดีขึ้นในสภาพอากาศที่เย็นและมีความชื้นต่ำ

3. ภูมิคุ้มกันทำงานลดลง: มีการศึกษาพบว่าเมื่ออุณหภูมิในจมูกลดลง อาจส่งผลให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันด่านหน้า (เช่น เซลล์เม็ดเลือดขาว) ในการต่อสู้กับเชื้อโรคมีประสิทธิภาพลดลง

4. การรวมกลุ่มในที่ปิด: ในช่วงหน้าหนาว ผู้คนมักจะรวมตัวกันในอาคารหรือห้องที่ปิดสนิทและถ่ายเทอากาศได้ไม่ดี เพื่อความอบอุ่น การอยู่ใกล้ชิดกันในพื้นที่แคบ ๆ เช่นนี้ ทำให้การแพร่กระจายของเชื้อโรคผ่านการไอหรือจามทำได้ง่ายและรวดเร็วขึ้นมาก

5 โรคฮิต! ที่คนไทยต้องระวังเป็นพิเศษในช่วงฤดูหนาว

กระทรวงสาธารณสุขและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมักออกมาเตือนให้ประชาชนเฝ้าระวังโรคติดต่อและโรคระบบทางเดินหายใจเป็นพิเศษในช่วงฤดูหนาว ซึ่งโรคที่พบมากและต้องระวังมีดังนี้:

1.ไข้หวัดใหญ่ (Influenza) มีไข้สูงเฉียบพลัน ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อรุนแรง อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง (เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และผู้มีโรคประจำตัว)

2.โรคปอดอักเสบ/ปอดบวม (Pneumonia) ไอมีเสมหะ ไข้สูง หายใจเหนื่อยหอบ เป็นภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถึงชีวิต โดยเฉพาะในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ มักเกิดตามหลังไข้หวัดใหญ่หรือหวัดธรรมดา

3.โรคหัด (Measles) ไข้สูง มีผื่นนูนแดงขึ้นตามร่างกาย ไอ มีน้ำมูก และตาแดง แม้จะมีวัคซีนแล้ว แต่ยังมีการระบาดเป็นระยะ และมีภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงถึงสมองได้

4.โรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันจากไวรัส (Norovirus/Rotavirus)ไม่ได้เกิดเฉพาะหน้าร้อน! ในฤดูหนาวไวรัสเหล่านี้ก็แพร่ได้ดีเช่นกัน อาการคือถ่ายเหลว อาเจียน อาจทำให้เกิดภาวะขาดน้ำรุนแรง โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ติดเชื้อโรต้าไวรัส

5.โรคเยื่อบุตาอักเสบ (ตาแดง)ตาแดง เคืองตา มีขี้ตามาก อาจมีอาการปวดได้ เป็นโรคติดต่อที่แพร่กระจายง่ายมากผ่านการสัมผัส

เคล็ดลับง่าย ๆ สู้ภัยหนาวและเชื้อโรค

เพื่อป้องกันตัวเองและคนที่คุณรักให้ห่างไกลจากความเจ็บป่วยในช่วงฤดูหนาว ควรปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ

·รักษาความอบอุ่น: สวมใส่เสื้อผ้าที่ให้ความอบอุ่นเพียงพอ โดยเฉพาะในเวลากลางคืนและช่วงเช้าตรู่

·ล้างมือบ่อย ๆ: ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหรือใช้เจลแอลกอฮอล์ ก่อนรับประทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ รวมถึงหลังสัมผัสพื้นผิวสาธารณะ

·ปิดปากเมื่อไอ/จาม: ใช้ทิชชู่ปิดปากและจมูกเมื่อไอหรือจาม และทิ้งทิชชู่ทันที หรือใช้ต้นแขนเสื้อแทน

·หลีกเลี่ยงพื้นที่แออัด: พยายามหลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่มีผู้คนหนาแน่นและมีการถ่ายเทอากาศไม่ดี

·ฉีดวัคซีนป้องกัน: พิจารณาเข้ารับวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เพื่อลดโอกาสการเกิดโรคและความรุนแรงของโรค