วันที่ 3 พฤศจิกายน 2568 ที่อู่รถโดยสารสาธารณะสาธุประดิษฐ์ เขตยานนาวา นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ได้ลงพื้นที่ติดตามความคืบหน้าการตรวจควันดำตามมาตรฐานใหม่ ซึ่งถือเป็นเรื่องเร่งด่วนเนื่องจากใกล้เข้าสู่ฤดูฝุ่นแล้ว นายชัชชาติกล่าวว่า กรมควบคุมมลพิษได้ปรับมาตรฐานการตรวจวัดควันดำให้มีความเข้มงวดมากขึ้นตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน 2568 โดยกำหนดค่าความทึบแสงของการตรวจวัดลดลงจากเดิม 30% เป็น 20% เท่านั้น การปรับมาตรฐานที่เข้มขึ้นนี้คาดว่าจะสามารถคัดกรองรถที่มีควันดำได้มากขึ้น
การดำเนินการตามมาตรการดังกล่าวเป็นความร่วมมือจากหลายภาคส่วน ได้แก่ กรมควบคุมมลพิษ กรมขนส่งทางบก ตำรวจจราจร และกรุงเทพมหานคร โดยการตั้งจุดตรวจจะเน้นที่ต้นตอเพื่อป้องกันปัญหารถติด เช่น อู่รถเมล์ ท่าเรือ โรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงรถที่ใช้ในจุดก่อสร้างในกรุงเทพมหานคร ซึ่งต้องเป็นรถที่ลงทะเบียน กรีนลิส จึงจะสามารถใช้งานได้
ปัจจุบัน กรุงเทพมหานครได้เข้าสู่ฤดูฝุ่นแล้ว โดยปัจจัยฝุ่นหลัก 3 ส่วนที่ กทม. เตรียมรับมือมาตลอด คือ สภาพอากาศปิดในช่วงฤดูหนาวที่ทำให้อากาศไหลเวียนไม่ดี, ฝุ่นจากรถยนต์โดยเฉพาะรถดีเซลที่มีการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ และการเผาชีวมวลทั้งจากในและนอกพื้นที่ กทม.
ด้านผลการตรวจสอบเบื้องต้น ข้อมูลเมื่อวานนี้ (ก่อนวันที่ 3 พฤศจิกายน 2568) มีการวัดควันดำไปแล้วรวม 900 คัน และพบรถที่มีควันดำเกินมาตรฐาน 21 คัน และจะเริ่มตรวจวัดเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งนี้ มีการคาดการณ์ว่า มาตรการใหม่นี้จะช่วยลดควันดำในภาพรวมได้ถึง 24%
สำหรับมาตรการเชิงบังคับนั้น ได้มีการกำหนดให้รถบรรทุก 6 ล้อขึ้นไป ต้องลงทะเบียน กรีนลิส โดยการยื่นหลักฐานการเปลี่ยนไส้กรองในช่วงนี้ จึงจะสามารถเข้าพื้นที่จำกัดได้ หากมีการประกาศจำกัดพื้นที่เมื่อค่าฝุ่นสูงตามเกณฑ์กำหนด ซึ่งพื้นที่ประกาศจำกัดได้ขยายไปครอบคลุมทั้ง 50 เขต ทั่วกรุงเทพมหานครแล้ว หากรถบรรทุกไม่ลงทะเบียนในช่วงที่มีประกาศจำกัดพื้นที่ จะไม่สามารถเข้าพื้นที่ได้ และหากฝ่าฝืนจะมีโทษตาม พ.ร.บ.สาธารณภัย คือ ปรับ 2,000 บาท หรือจำคุก 1 เดือน
ส่วนรถยนต์ขนาดเล็ก คือ รถ 4 ล้อ ที่ลงทะเบียน กรีนลิสพลัส จะได้รับสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ เช่น ที่จอดรถฟรี และสินค้าที่ร่วมรายการ รวมถึงการเปลี่ยนน้ำมันเครื่องและไส้กรองในราคาที่ถูกลง มาตรการนี้ยังมีการจูงใจให้ดูแลคุณภาพรถยนต์ให้ดีขึ้นและปล่อยมลพิษน้อยลง โดยมีการมอบส่วนลดในการให้บริการสำหรับการเปลี่ยนน้ำมันเครื่องในช่วงนี้จนถึงต้นปีหน้า อย่างไรก็ตาม หากรถ 4 ล้อ ถูกตรวจพบว่ามีควันดำเกินมาตรฐาน จะถูกห้ามใช้เป็นเวลา 15 วัน เพื่อนำรถไปปรับปรุง
ผู้ว่าฯ กทม. ยังได้กล่าวถึงปัจจัยด้านการเผาชีวมวล โดยระบุว่า กทม. มีที่นาประมาณเกือบ 100,000 ไร่ และที่ผ่านมาพบจุดเผาค่อนข้างน้อย โดยมีการสนับสนุนเครื่องอัดฟางให้เกษตรกรใช้ทดแทนการเผา ส่วนจุดเผาที่อยู่รอบพื้นที่ กทม. นั้น หากมีการเผาในพื้นที่ใกล้เคียงกรุงเทพฯ ในสภาพอากาศปิด อีก 3 วัน ฝุ่นในกรุงเทพฯ จะเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน ปัจจุบันจึงมีการประสานงานกับจังหวัดใกล้เคียงเพื่อหาแนวทางช่วยเหลือเกษตรกรเพื่อลดการเผาลง ปัญหาการเผาบางส่วนเกิดจากการขาดแรงงาน ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งเสริมการเผาเพื่อลดต้นทุน ปัญหาฝุ่นจึงเป็นปัญหาทางเศรษฐกิจด้วย และสิ่งสำคัญคือต้องช่วยเหลือเกษตรกรลดต้นทุน เนื่องจากรายได้ทางการเกษตรของเกษตรกรมีไม่สูงนัก
นายชัชชาติได้เชิญชวนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการปรับปรุงสภาพอากาศของกรุงเทพมหานครให้ดีขึ้น โดยหากประชาชนพบเห็นรถควันดำ สามารถถ่ายภาพและแจ้งได้ทันทีผ่านช่องทาง ทราฟฟี่ ฟองดูว์ (Traffy Fondue)