วันที่ 10 ต.ค.68 รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ และนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ โพสต์ข้อความเกี่ยวกับกรณีดังกล่าวผ่านเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant ระบุว่า...
[#สัตว์แปลก] "ตัวนี้เป็นปูพิษครับ อยู่ในกลุ่มปูใบ้"
วันนี้มีคนนำรูปของปูแปลกๆ สีสวยตัวหนึ่ง มีถามในกลุ่ม "นี่ตัวอะไร" ว่า "นี่ปูอะไรครับ มีคนลงรูปที่จ.ระยอง แต่ยังไมทราบข้อมูลที่แน่ชัด เค้าบอกมีพิษ" (https://www.facebook.com/groups/whatanimalisit/permalink/1605899877070759/?mibextid=wwXIfr&rdid=jzNPKtlY0aGHN2ff#)
คำตอบจากแอดมินอินทรี คือ มันเรียกว่า "ปูใบ้แดงลาย" หรือ "ปูใบ้เกล็ด" (Mosaic reef crab) หรือ Lophozozymus pictor ครับ ซึ่งเป็นปูที่มีพิษอันตราย สะสมมาจากอาหารที่ปูกินเข้าไป และพิษนี้ ก็ไม่สลายต่อให้ปรุงผ่านความร้อน
ซึ่งหลายปีก่อน ผมก็เคยโพสต์เรื่องเกี่ยวกับ "ปูใบ้ ชนิดที่มีพิษ" นี้ไว้แล้ว เลยขอเอาเนื้อหามารีโพสต์เตือนกันนะครับ เพราะปูใบ้มันมีทั้งชนิดที่กินได้ และชนิดที่มีพิษ ห้ามกินแบบนี้
(รีโพสต์) ปูสวยๆ ตัวนี้มีชื่อว่า Mosaic reef crab หรือชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lophozozymus pictor อยู่ในวงศ์ Xanthidae (พวกปูใบ้) โดยมักพบตามแนวปะการัง ใกล้ชายฝั่ง ขนาดตัวประมาณ 8-10 เซนติเมตร มักมีสีแดงถึงส้ม พร้อมลวดลายจุดสีขาวคล้ายกระเบื้องโมเสกบนกระดอง มีก้ามสั้นที่มีปลายสีดำ ปัจจุบันถือว่าเป็นปูชนิดที่หาได้ค่อนข้างยาก
ปรกติเวลาเราคิดถึงสัตว์ทะเลที่มีพิษ ก็มักจะคิดถึงปลาปักเป้า หรือแมงดาไฟ กัน แต่ก็มีปูอยู่หลายชนิดที่มีพิษสะสมในตัว และทำให้ถึงแก่ความตายได้ถ้ากินเข้าไป
ปูพิษที่ว่านั้น มักจะเป็นปูในวงศ์ปูใบ้ เช่น ปูใบ้แดง (Artergatis intergerrimus) ปูใบ้ลาย (Lophozozymus pictor) ปูตาเกียง (Eriphia smithi) ปูใบ้ตาแดง (Eriphia sebana) เป็นต้น ... ขณะที่ปูใบ้อีกหลายชนิด ก็สามารถนำมากินได้โดยไม่มีพิษ (จึงทำให้เกิดอันตรายขึ้นได้ ถ้าเลือกกินผิดชนิด)
ปูใบ้ชนิดที่มีพิษนั้น มีทั้งพิษที่เกิดจากสารกลุ่มนิวโรท็อกซิน ที่ทำลายประสาท เช่น สาร ซาซิทอกซิน (saxitoxin) โดยปูใบ้ได้กินแพลงค์ตอนพิษกลุ่มไดโนแฟลกเจเลทเข้าไป และสะสมพิษเหล่านี้ไว้ในตัว รวมทั้งมีพิษกลุ่มเตโตรโดท็อกซิน ชนิดเดียวกับที่พบในปลาปักเป้า โดยอาจจะสร้างจากแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในลำไส้ของปูใบ้
สารพิษพวกนี้ ส่วนใหญ่จะทนความร้อนสูง ดังนั้น ถึงนำไปประกอบอาหารด้วยการนึ่ง อบ หรือปิ้งย่าง ก็ไม่สามารถทำลายพิษลงได้ ถ้าได้รับเข้าไป อาจจะเกิดอาการบวมที่ริมฝีปาก ลิ้น ลำคอ และใบหน้า ถ่ายท้อง ปวดท้อง และช็อค รวมถึงเป็นอัมพาต และอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้
ดังนั้น แม้แต่อาหารที่ดูธรรมดาๆ มาก อย่าง "ปู" ก็ต้องเลือกกินให้ถูกต้อง ไม่เอาชนิดที่มีพิษมากินกันนะครับ
ข้อมูลจาก http://www.wildsingapore.com/.../xanthidae/pictor.htm...
#อาจารย์เจษฎา #ปูใบ้ #เตือนภัยสุขภาพ #ข่าววิทยาศาสตร์ #ห้ามกินเด็ดขาด #Siamrath