การกลับมาของพญาละแวก

วิกฤติความขัดแย้งระหว่างไทย-กัมพูชา เดินมาสู่สถานการณ์ตึงเครียด หลังกัมพูชารุกเข้ามารุกล้ำอธิปไตยไทย ทำให้เกิดปฏิบัติการตอบโต้จากฝั่งไทยด้วยมาตรการปิดด่าน อย่างไรก็ตาม กระทั่งล่าสุดมีรายงานว่าทหารกัมพูชายอมถอนกำลังจากพื้นที่ปะทะ

อย่างไรก็ตาม หากย้อนกลับไปในประวัติศาสตร์ ในห้วงสงครามระหว่างกรุงศรีอยุธยาและอาณาจักรเขมรในสมัยสมเด็จพระนเรศวรและพญาละแวก ถือเป็นเหตุการณ์สำคัญที่สะท้อนถึงการต่อสู้เพื่ออำนาจและอธิปไตยในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การรุกรานของพญาละแวกและการตอบโต้ของกรุงศรีอยุธยาทำให้เห็นถึงความสำคัญของการวางกลยุทธ์และการเตรียมความพร้อมในการเผชิญหน้ากับศัตรูที่ทรงพลัง ทั้งนี้ นอกจากการป้องกันทางทหารแล้ว ยังสะท้อนถึงบทบาทของผู้นำในการใช้ความรู้และความสามารถในการบริหารจัดการรัฐเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับแผ่นดิน

พญาละแวกยกทัพเข้ามาในปีจุลศักราช 919 เพื่อขยายอำนาจและทดสอบความแข็งแกร่งของกรุงศรีอยุธยา ท่ามกลางความวุ่นวายในราชอาณาจักรไทย พญาละแวกแสดงให้เห็นถึงการเตรียมการที่มีวัตถุประสงค์ไม่เพียงแต่ขยายอำนาจ แต่ยังทดสอบความเข้มแข็งของกรุงศรีอยุธยา ซึ่งส่งผลให้เกิดการปะทะครั้งสำคัญระหว่างไทยและเขมร

เมื่อสมเด็จพระมหาธรรมราชาทรงเห็นความสำคัญของการเตรียมความพร้อมในการรับมือกับการรุกรานของพญาละแวก จึงโปรดเกล้าฯ ให้พระนเรศวรเสด็จไปครองเมืองพิษณุโลก ซึ่งเป็นการเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับพระนคร และเตรียมการรับมือกับการรุกรานในอนาคต

แม้กรุงศรีอยุธยาจะเสริมกำลังในการป้องกันได้ดี แต่พญาละแวกยังคงยกทัพมาโจมตีเมืองเพชรบุรีอย่างดุเดือด ทว่าการต่อสู้ในเมืองเพชรบุรีสะท้อนถึงการป้องกันอย่างเข้มแข็งของทัพไทย แม้จะมีการโจมตีหลายครั้งแต่กรุงศรีอยุธยาก็สามารถฟื้นตัวและกู้คืนเมืองได้

สงครามนี้เป็นการทดสอบความอดทนของกรุงศรีอยุธยา โดยการโจมตีของพญาละแวกได้กระตุ้นให้กรุงศรีอยุธยาตอบโต้ด้วยความแรงกล้า ซึ่งเป็นการสู้รบอย่างหนักหน่วงที่ทำให้กรุงศรีอยุธยาสามารถกวาดล้างกองทัพเขมรได้ในที่สุด

การยุติสงครามในปีจุลศักราช 945 โดยการเสด็จของสมเด็จพระนเรศวรเพื่อยุติการรุกรานของเขมรอย่างเด็ดขาด การจับกุมและประหารชีวิตของพญาละแวกและพระศรีสุพรรณมาธิราชทำให้กรุงศรีอยุธยากลับสู่สภาวะสงบ

มองย้อนประวัติศาสตร์  มาถึงสถานการณ์ปัจจุบันเป็นบทเรียนสำคัญ เกี่ยวกับการรักษาอธิปไตย และเป็นที่น่าสังเกตว่า เมื่อใดที่ไทยอ่อนแอ มักจะเปิดช่องให้กัมพูชารุกเข้ามาได้เสมอ ฉะนั้นอย่าไว้วางใจ