ในมาตรา 112 ประมวลกฎหมายอาญานั้นได้บัญญัติไว้ว่า "ผู้ใดหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ปีถึง 15 ปี"
เร็วๆนี้ จะมีอดีตนายกรัฐมนตรีของไทย คือ นายทักษิณ ชินวัตร ต้องต่อสู้กับข้อกล่าวหาในความผิดตามมาตรา 112 โดยที่กระแสสังคมกำลังกดดันให้พิจารณาไม่ให้ประกันตัวนายทักษิณ เพื่อที่จะได้กลับไปรับโทษคุมขังในเรือนจำ แม้ก่อนหน้านี้ ผู้ต้องหาในคดีมาตรา 112 ล้วนได้รับการประกันตัว
ขณะเดียวกันระหว่างนี้ ได้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก เมื่อนายอานันท์ ปันยารชุน อดีตนายกรัฐมนตรีกล่าวปาฐกถาเปิดการเสวนา เรื่อง ‘ฉากทัศน์อนาคตสังคมไทย’ เมื่อวันที่ 24 พ.ค. 67 บางช่วงบางตอนระบุว่า “สำหรับฉากทัศน์ของสังคมไทยก็อาจคล้ายกับฉากทัศน์ในสังคมอื่น ๆ แต่สังคมไทย เป็นสังคมที่เสื่อมลงเรื่อย ๆ ด้วยน้ำมือคนไทยด้วยกันเอง โดยสาเหตุที่เสื่อมลง เพราะความหูเบา การเชื่อคนง่าย ความอิจฉาริษยาการอาฆาตพยาบาท และอยากมีอำนาจ ล้วนเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดผลลบกับสังคม
คนรุ่นใหม่มีความคิดที่อยากไปอยู่ต่างประเทศมากขึ้น เรื่องนี้คงต้องมาคิดกันว่าจะทำอย่างไรให้เด็กรุ่นใหม่ไม่คิดไปอยู่ต่างประเทศ เพราะอนาคตของประเทศนี้ไม่ได้อยู่ที่คนสืบทอดอำนาจต่างๆ แต่อยู่ที่เยาวชนในสังคม โดยปัญหาเร่งด่วนของสังคมไทย คือ เรื่องการศึกษา ปัจจุบันมีแต่ความเหลื่อมล้ำทุกด้าน และประเด็นสำคัญ คือ ความเหลื่อมล้ำทางโอกาส”
นายอานันท์ ยังระบุตอนหนึ่งด้วยว่า สนุกมากหรือที่เห็นเด็กเข้าคุก สนุกมากหรือที่เห็นเด็กทรมาน และไม่ได้ประกันตัว ทำได้อย่างไร ไม่ละอายใจตัวเองบ้างหรือ จับเด็กเข้าคุกเป็นว่าเล่น
ขณะที่ศ.ดร.ไชยันต์ ไชยพร อาจารย์ภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ โพสต์เฟซบุ๊กว่าเท่าที่สอบถาม ทราบว่า “ผู้ต้องหาสามารถระบุพยานได้น่าสนใจว่า เยาวชนผู้ต้องหาคดี 112, 116 ไม่เคยขอให้ อ ปิยบุตร (แสงกนกกุล)มาเป็นพยานให้ ทั้งๆที่อาจารย์เป็นนักกฎหมายและมีจุดยืนชัดเจนในเรื่อง ม 112 แต่เคยมีผู้ต้องหาร้องขอให้ไปสอบปากคำพลเอกประยุทธ์ (จันทร์โอชา)ให้เป็นพยาน ขณะเดียวกัน การจะไปเป็นพยาน ก็อาสาได้ ดังนั้น ผู้ต้องหาควรขอให้ อ ปิยบุตร และ คุณอานันท์ ปันยารชุน เป็นพยานให้ หรือไม่ ท่านทั้งสองก็ควรมีจิตอาสา โดยไม่ต้องรอให้ผู้ทุกข์ทรมานต้องร้องเรียก”
ข้อสังเกตของศ.ดร.ไชยันต์น่าสนใจ และราขอเรียกร้องให้ไม่เพียงนายปิยบุตร หรือนายอานันท์ บรรดานักการเมือง นักวิชาการ ที่ออกมาให้ความเห็นกรณีมาตรา 112 มีจิตอาสาต่อเยาวชนผู้ต้องหามาตรา 112 ,116 เหล่านี้ อยากเห็นภาพนี้จะมีโอกาสเกิดขึ้นหรือไม่ กรุณาลงมาจากหอคอยเถอะ