ต่อเนื่องจากฉบับที่แล้ว เรื่อง“ภาษาการเมือง(ที่เข้าใจว่ายังสับสนกันอยู่เกี่ยวกับอุดมคติทางการเมือง)” ตามทัศนะของ พระธรรมโกศาจารย์ พุททาสภิกขุ ที่ได้แสดงเอาไว้ในการอบรมนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กลุ่มพุทธศาสตร์ เรื่อง “ภาษาเกี่ยวกับการเมือง” (https://pagoda.or.th/buddhadasa/20230330.html) ดังได้นำความมาเผยแพร่ ดังนี้
“…คำว่าเผด็จการนั่นเองมันยังมีความหมายทางหนึ่ง คือ เมื่อเห็นว่าถูกต้องแล้ว มันก็จะมัวรีรออยู่ไม่ได้ เผด็จการให้ทันและเหมาะใช้ เหมาะที่จะใช้กับคนที่ยังไม่รู้อะไร เช่นพ่อแม่รักลูก ต้องเผด็จการต่อลูกได้ สมัยนี้ลูกมันโง่ มันมีแต่ลูกโง่ๆ มันไปเห่อ ไปหลงประชาธิปไตย มันก็ไม่ยอมให้พ่อแม่เผด็จการ โลกมันจึงเปลี่ยนแปลง คุณไปคิดดู มันจึงมีลูกที่นอกคอก ไม่มีบิดามารดา ไม่มีครูบาอาจารย์ อย่างที่เห็นๆ กันอยู่แล้ว เพราะว่าไม่ยอมให้พ่อแม่เผด็จการ ที่นี้ไม่ยอมให้ครูบาอาจารย์เผด็จการ มันเป็นอย่างนั้น ถ้าเผด็จการอย่างนี้ ก็หมายถึงวิธีทำงานเท่านั้น ไม่ใช่อุดมคติ มันก็จะเป็นระบอบไหนก็ได้ ลัทธิการเมืองระบอบไหนก็ได้ ถ้ามันถูกต้องแล้ว มันก็ต้องเผด็จการ เพราะงั้นทำกันอย่างนั้น มันจึงจะรวดเร็ว ไม่ได้ลูกเกิดมาเด็กๆ เล็กๆ ยังไม่รู้อะไร มันไม่ยอมให้พ่อแม่เผด็จการ มันก็ลงนรกแน่
-พระพุทธเจ้าเป็นเผด็จการ
พระพุทธเจ้าท่านเป็นเผด็จการ ถ้าคุณไม่ทราบ อาตมายืนยันว่าเมื่อสำรวจดูทั้งหมดในพระไตรปิฎกแล้ว จะมองเห็นชัดว่าพระพุทธเจ้าท่านผู้เผด็จการ ระเบียบวินัยทั้งหลายที่ทรงบัญญัติขึ้นไว้นั้น ไม่ใช้กับท่าน ไม่มีสำหรับใช้กับพระองค์ มีแต่ใช้กับสาวก นี่มันเป็นเผด็จการอะไรกัน ถ้ามันมีความถูกต้องแล้ว มันต้องเผด็จการ มันอุทธรณ์ไม่ได้ ฏีกาไม่ได้ เมื่อสิ่งนั้นมันถูกต้องแล้ว ทุกคนก็รวม ก็ยอมให้เผด็จการ อย่างนี้มันก็เร็ว ถ้าเรามีรัฐธรรมนูญ ที่ดีที่ถูกต้องแล้ว ทุกคนยอมให้เผด็จการ อย่างนี้มันก็เร็ว มันก็พาประเทศชาติไปสู่สันติภาพได้ในไม่กี่มากน้อย
-เผด็จการโดยธรรม
จะสร้างพระศาสนา สร้างศาสนาพระศรีอารย์ที่แท้จริงขึ้นมาได้ในเวลาอันสั้น ถ้ามีหลักการถูกต้องแล้วเผด็จการ ที่เมืองนี้ถ้าใครเต็มใจก็ไปดูวัดนึงที่ตำบลภุมเรียง เค้าเรียกว่าวัดสมุหนิมิต วัดสมบูรณ์แบบทุกอย่างทุกประการ เป็นวัดใหญ่ สร้างเสร็จภายใน 4 เดือน ในสมัยรัชกาลที่ 3 โดยคนที่จะมาเป็นสมเด็จเจ้าพระยาหนึ่งในกรุง ทำไมวัดจึงสร้างได้ใน 4 เดือน มันใช้ระบบเผด็จการ มันจึงทำได้ เพราะประชาธิปไตย มันจึงทำไม่ได้ แต่มันเป็นเผด็จการโดยวิธีทำงานเท่านั้น ไม่ใช่อุดมคติ ถ้าสร้างวัดเนี่ย มันสร้างโดยเห็นแก่พระศาสนา เห็นแก่ธรรม มันเป็นความถูกต้องที่ควร จะสร้างขึ้น คนทั้งหลายเขาก็ยินดีที่จะสร้างขึ้นด้วยศรัทธา เพราะฉะนั้นเผด็จการโดยธรรม มันสร้างได้ใน 4 เดือน สมบูรณ์แบบเหมือนกับวัดใหญ่ๆ ในกรุงเทพ ทั้งเขียนลายทอง เขียนอะไรเสร็จไปหมด น่าจะรู้ว่าวัด มันก็เป็นไม้ที่กลึง เผด็จการถ้าเป็นวิธีงานนั้นหนะ มันจะช่วยสำเร็จประโยชน์แก่อุดมคติที่ถูกต้องแล้ว เพราะงั้นอย่าเอาไปเป็นอุดมคติทรราชย์ นั้นมันยังอีกอันอีกต่างหาก…” (อ่านต่อฉบับหน้า)