กลไกสกัดคนโกง

วันที่ 10 ธันวาคม 2565 เป็นวันรัฐธรรมนูญ เพื่อรำลึกถึงโอกาสที่ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานรัฐธรรมนูญถาวรฉบับแรกของประเทศไทยชื่อว่า “พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475”

นับแต่เปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขมาแล้ว 90 ปี ประเทศไทยมีรัฐธรรมนูญมาแล้ว 20 ฉบับ

สำหรับรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ผ่านการออกเสียงประชามติเห็นชอบ 16.8 ล้านเสียง มีทั้งหมด 279 มาตรา และได้จัดแบ่งเป็นหมวดไว้ 16 หมวด ประกาศใช้เมื่อวันที่ 6 เมษายน 2560 ซึ่งผู้ร่างโดย นายมีชัย ฤชุพันธุ์ เป็นประธานกรรมการร่างรัฐธรรมนูญตั้งใจให้เป็นรัฐธรรมนูญฉบับปราบโกง

ยกตัวอย่าง ในมาตรา 98 กำหนดลักษณะต้องห้ามบุคคลต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไว้ใน

(8)  เคยถูกสั่งให้พ้นจากราชการ หน่วยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจเพราะทุจริตต่อหน้าที่ หรือถือว่ากระทำการทุจริตหรือประพฤติมิชอบในวงราชการ

(9) เคยต้องคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลอันถึงที่สุดให้ทรัพย์สินตกเป็นของแผ่นดินเพราะร่ำรวยผิดปกติหรือเคยต้องคำพิพากษาอันถึงที่สุดให้ลงโทษจำคุกเพราะกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต

และ(10) เคยต้องคำพิพากษาอันถึงที่สุดว่ากระทำความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการหรือต่อตำแหน่งหน้าที่ในการยุติธรรม หรือกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยความผิดของพนักงานในองค์การหรือหน่วยงานของรัฐ หรือความผิดเกี่ยวกับทรัพย์ที่กระทำโดยทุจริตตามประมวลกฎหมายอาญา ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน กฎหมายว่าด้วยยาเสพติดในความผิดฐานเป็นผู้ผลิต นำเข้า ส่งออก หรือผู้ค้า กฎหมายว่าด้วยการพนันในความผิดฐานเป็นเจ้ามือหรือเจ้าสำนัก กฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ หรือกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงินในความผิดฐานฟอกเงิน

อีกทั้งยังกำหนดไว้ในมาตรา 160 ถึงคุณสมบัติของบุคคลที่จะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี ต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 98อีกด้วย

จะเห็นได้ว่า มีความพยายามวางกลไกในการขจัดทุจริตคอร์รัปชัน ตั้งแต่ขั้นตอนคัดกรองบุคคล ที่จะมาเป็นส.ส.และรัฐมนตรี ทั้งนี้ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญ ที่จะเดินหน้าไปสู่การเลือกตั้งครั้งใหม่ เราคาดหวังว่ากระบวนการของพรรคการเมืองในการคัดกรองว่าที่ผู้สมัครส.ส. ไม่ใช่คำนึงถึงคะแนนนิยมและทุนหนาเพียงอย่างเดียว แต่จะต้องคำนึงถึงคุณสมบัติต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญนี้ เพื่อให้การเมืองไทยใสสะอาด และปราศจากทุจริต ตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ