สถานการณ์สองทิศรอบไทย

สัปดาห์ที่ผ่านมาสถานการณ์ในเอเชียมีการขยับเคลื่อนในทั้งสองทิศทางล้อมประเทศไทย นั่นคือสถานการณ์ในตะวันออกกลาง (หรือเอเชียตะวันตก) และสถานการณ์ในเอเชียตะวันออก เหตุการณ์เปลี่ยนแปลงทางการเมืองภายในซาอุดิอารเบียนั้น แม้ประเทศซาอุดิอารเบียจะดูเหมือนห่างประเทศไทย แต่เนื่องจากซาอุดิอารเบียเป็นประเทศมหาอำนาจในภูมิภาคนั้น เป็นหัวขบวนนำประเทศกลุ่มหนึ่ง และมีอิหร่านเป็นหัวขบวนนำประเทศและขบวนการที่มีกำลังอาวุธอีกกลุ่มหนึ่ง ซึ่งเป็นฝ่ายตรงข้ามกัน ประเทศมหาอำนาจระดับโลก คือสหรัฐอเมริกากับรัสเซียก็โยงใยใกล้ชิดกับกลุ่มประเทศตะวันออกกลางสองกลุ่มดังกล่าวข้างต้น สงครามนอกแบบที่กำลังรบกันอยู่ในภูมิภาคนี้ จึงเป็นปัญหาความมั่นคงของโลกปัญหาใหญ่ในขณะนี้ ถึงระดับที่มีคนหวั่นเกรงว่าอาจจะเป็นชนวนให้เกิดสงครามโลกครั้งใหม่ได้ ปัญหาในซีเรียที่มีกองกำลังต่อสู้กันไม่รู้กี่ฝ่ายต่อกี่ฝ่าย , ปัญหาในเยเมนที่กองทัพซาอุดิอารเบียติดกับจมปลัก ไม่อาจเอาชนะฝ่ายต่อต้านซาอุฯ ได้เร็วดังคาด , ปัญหากาตาร์ที่ซาอุฯ หวังจะบี้ให้แบน แต่กาตาร์ก็ยังคงอยู่ได้ , ปัญหาในเลบานอนที่นายกรัฐมนตรีของเลบานอนหายตัวไประหว่างไปเยือนซาอุฯ จะอธิบายต่อชาวโลกอย่างไร , ปัญหาการกำจัดคู่แข่งทางการเมืองภายในราชวงศ์ซาอุฯเอง จะรวบรัดจบลงได้หรือจะสร้างบาดแผลเรื้อรัง อีกหลาย ๆ แผลตามมา มหาอำนาจสหรัฐอเมริกาเองต้องเสียกำลังทรัพย์กำลังทหารไปมากมายแล้ว ก็ยังจัดระเบียบ “ตะวันออกกลาง” ไม่สำเร็จ มาคราวนี้ซาอุดิอารเบียออกหน้าเอง ก็คงยากแสนยากที่จะสำเร็จ เรื่องที่จะกระทบมาถึงประเทศในอาเซียนก็คือ ปัญหาความขัดแย้งขั้นปฏิปักษ์ระหว่างขบวนการมุสสิมมากมายหลายกลุ่ม จะลุกลามมาใช้เวทีในอาเซียนมากขึ้น ซึ่งปัญหานี้ประเทศฟิลิปปินส์เจ้าภาพการประชุมอาเซียนซัมมิทจะใช้โอกาสการเป็นเจ้าภาพบรรจุเรื่องนี้เป็นวาระในการประชุมด้วย สถานการณ์ทางทิศตะวันออกของไทย มีการประชุมเอเปกที่เวียดนามและการประชุมอาเซียนซัมมิทที่ฟิลิปปนิส์ต่อเนื่องกัน แม้จะไม่มีเหตุการณ์ความไม่สงบเกิดขึ้นเหมือนกับทางซาอุดิอารเบีย แต่ก็นับว่ามีผลสำคัญต่อสถานการณ์โลกด้วย อย่างน้อยที่สุด เอเปกก็ยังยืนยันว่าจะสนับสนุนหลักการค้าเสรี และส่งเสริมเศรษฐกิจ SME ความหมายรูปธรรมก็คือ “แนวคิดของจีน” ยังได้รับการสนับสนุนมากกว่า “แนวคิดของประธานาธิบดี ดดนัลด์ ทรัมป์” สำหรับปัญหาข้อขัดแย้งทางทหาร เนื่องจากสหรัฐอเมริกามีกรณีใหญ่เร่งด่วนคือเรื่องปัญหาเกาหลีเหนือทดลองขีปนาวุธระยะไกลถี่ขึ้น สหรัฐอเมริกาจะต้องชักนำให้อาเซียนเห็นพ้องสนับสนุนแนวทางของสหรัฐอเมริกา เพื่อให้เหตุการณ์ย่อนคลายจนยุติลงโดยสหรัฐอเมริกาไม่เสียหน้า ปัญหาขัดแย้งระห่างสหรัฐกับจีนเรื่องหมู่เกาะของจีนในทะเลจีนใต้จึงต้องหลบทางให้ปัญหาเกาหลีเหนือก่อน สำหรับปัญหาเกาหลีเหนือบนโต๊ะเจรจาอาเซียนซีมมิทนั้นคงไม่มีปัญหาอะไรกระทบกระเทือนประเทศอาเซียน เพราะประเทศอาเซียนคงยินยอมให้ประกาศหลักการจากโต๊ะประชุม แต่การปฏิบัติรูปธรรมต่อเกาหลีเหนือนั้นก็คงจะเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ไม่จำเป็นต้องดุเดือดเอาจริงเอาจังดั่งคำประกาศร่วม