แลไปข้างหน้า

โลกเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอด แม้ว่ามนุษย์จะไม่รู้สึกตัว เพราะในอดีตนั้น ความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นช้า ๆ ต้องสะสมการเปลี่ยนแปลงทางปริมาณนานมาก อาจเป็นหลายร้อยปี จึงจะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างปรากกชัดเจน ซึ่งในทางวิชาการเรียกว่าการเปลี่ยนแปลงทางคุณภาพ ยกตัวอย่าง เมื่อเกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรมยุคแรก สถาบันทางสังคมด้านการเมืองด้านเศรษฐกิจ กว่าจะเปลี่ยนแปลงบรรลุ “สถาบันแบบใหม่” ที่รู้จักชื่อกันว่า “ทุนนิยม” , “ประชาธิปไตย” ก็ต้องใช้เวลาเป็นร้อยปี แต่ปัจจุบันนี้ หลังจากเกิดการปฏิวัติระบบสารสนเทศ โลกองค์รวม , โลกปัจเจก , โลกเสมือนจริง เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วมาก มันส่งผลกระทบถึง “สถาบันทางสังคม” ดั้งเดิมอย่างรุนแรง แต่แล้วผู้คนทั่วไป มักจะมองข้ามพลังความเปลี่ยนแปลงนี้ “สถาบันทางสังคม” ดั้งเดิม ยิ่งไม่เข้าใจ และไม่รู้จะรับมือกับความเปลี่ยนแปลงนี้อย่างไร “รัฐ” ทั่วโลก ต้องเผชิญปัญหาใหม่ ๆ นี้ ทุกประเทศมีปัญหากับการจัดการกับข้อขัดแย้งระหว่างระบบเก่ากับหน่ออ่อนของระบบใหม่ ประเด็นนี้เป็นเรื่องที่มวลชนควรเข้าใจให้ดี มิฉะนั้นก็จะเกิดความขัดแย้งภายในสังคม ซึ่งถ้าจัดการไม่ดี อาจขยายตัวเป็น “ความขัดแย้งที่เป็นปฏิปักษ์” ข้อขัดแย้งภายในสังคมนั้น มีอยู่ทั่วโลก เราหลีกเลี่ยงมันไม่ได้ มีแต่ต้อง สร้างปัญญาให้มนุษย์ รับรู้ว่า มันเป็นปัญหาร่วมกันที่ทุกคนต้องช่วยกันร่วมกันแก้ไขมัน ไม่ใช่โทษ ฝ่ายที่คิดเห็น ฝ่ายที่มีอารมณ์ แตกต่างกับฝ่ายเรา เพราะนั่นจะบ่มสร้างให้ความขัดแย้งอันเป็นสิ่งปกติ กลายเป็นความขัดแย้งที่เป็นปฏิปักษ์ พุดง่าย ๆ ก็คือ มนุษย์สามารถอยู่ร่วมกันได้แม้จะมีความแตกต่างกัน แต่ถ้ามนุษย์มองพวกที่แตกต่างกับตนเป็นศัตรูเป็นปฏิปักษ์ มนุษย์ก็จะต่อสู้ทำลายล้างกันเอง ขณะนี้ ทั้งโลกยุ่งเหยิง เต็มไปด้วยปัญหา ยังไม่มีนักคิดนำเสนอปัญหาให้เป็นที่ยอมรับกันทั่วไปได้ ผู้นำแต่ละประเทศจึงบริหารจัดการกับปัญหาแตกต่างกันไป ประเทศไทยเราก็กำลังอยู่ในกระบวนการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญเช่นกัน รัฏฐาธิปัตย์ไทยก็กำลังเผชิญกับปัญหาดังกล่าวข้างต้นเช่นกัน และด้วยควาปรารถนาดีต่อชาติและประชาชน ก็คงพยายามคิดยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี ที่จะนำพาประเทศไทยให้เจริญ แต่ก็จะมีข้อจำกัดในแง่ “ความเป็นผู้กุมอำนาจรัฐ” “ความเป็นชนชั้นบน” ยุทธศาสตร์ ยุทธวิธีที่คิดขึ้นย่อมจะไม่รอบด้าน และอาจขัดแย้งกับมุมมองและผลประโยชน์ของ “อิสระชน” ที่ไม่มีอำนาจรัฐ ขัดแย้งกับผลประโยขน์เฉพาะหน้าของชนชั้นล่าง ฯลฯ ความขัดแย้งดังกล่าวเป็นเรื่องปกติ ถ้าเรามีวิสัยทัศน์ถูกต้อง ไม่ผลักคนที่เห็นต่าง ให้กลายเป้นศัตรูที่ต้องทำลาย สังคมไทยก็จะค่อย ๆ ปรับตัว เปลี่ยนแปลงเกาะตามกระแสโลกไปได้ โดยไม่เกิดความรุนแรง ทำร้ายกันเอง