“วิกฤติ” มันคู่กับทุนนิยม...อย่ากลัว !

เมื่อต้นสัปดาห์ก่อน นักเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ แสดงความรู้คาดการณ์ปัญหาวิกฤติเศรษฐกิจของชาติไทยกันพอหอมปากหอมคอ ท่านหนึ่งยกคำคมเรื่อง “ต้มยำกบ” ! แต่ต้มยำกบของท่าน มิได้โยนกบเป็นๆ ลงในน้ำเดือด กบตัวเป็น ๆ นั้นยังว่ายน้ำสบายใจ เพราะยังไม่รู้ว่าต่อไปน้ำจะเดือด กล่าวอย่างนี้ก็คงจะเปรียบเปรยว่า คนไทยไม่รู้สถานการณ์ ไม่รู้ว่าเดี๋ยวน้ำจะเดือดต้มพวกตนเองจนตาย อันที่จริงแล้ว ความเฉยชาของผู้คน ไม่สนใจปัญหาทางสังคม ไม่ช่วยกันปรับปรุงแก้ไข ไม่ปรับตัวเอง ฯลฯ ดูเหมือนจะเป็นธรรมชาติของมนุษย์ทั่ว ๆ ไป บทเรียนทางประวัติศาสตร์ก็มีให้เห็นแล้วมากมาย แต่บทเรียนประวัติศาสตร์เหล่านั้นเอง ก็สอนเราว่ามนุษยชาติไม่เคยเรียนรู้จากบทเรียนประวัติศาสตร์ ! ในวรรณคดีเรื่องสามก๊ก ทูตง่อก๊กผู้ไปเยือนราชสำนักพระเจ้าเล่าเสี้ยน เปรียบเปรยขุนนางในราชสำนักพระเจ้าเล่าเสี้ยนว่า “เหมือนนกนางแอ่นทำรังอยู่ในบ้านที่กำลังลุกไหม้ เหมือนปลาที่เขาขังไว้ในอ่าง จับมาฆ่าแกงเมื่อใดก็ได้” ปราชญ์ไทยร่วมสมัย ท่านก็เปรียบว่า คนไทยเหมือนไก่ในเข่งใหญ่ มัวแต่จิกตีกันเอง โดยไม่รู้ว่าเขาจะจับไปเชือดวันไหน มนุษย์ใช้ระบอบเศรษฐกิจทุนนิยม ซึ่งโดยธรรมชาติของทุนนิยมจะต้องเกิดวิกฤติเสมอ ๆ เป็นรอบระยะ ที่หลีกเลี่ยงไม่พ้น ถ้ารู้และเตือนตัวเองอยู่ตลอดว่า “อย่าประมาท” ในชีวิตเราจะต้องเผชิญกับวิกฤติเศรษฐกิจเสมอ เราก็จะเจ็บปวดน้อย แต่ถึงอย่างไรก็ต้อง “เจ็บปวด” เพราะคนเล็กคนน้อยอย่างพวกเรา ไม่มีสิทธิ์เข้าไปใกล้หา เสือเรือเศรษฐกิจชาติ ถึงจะตะโกนวิพากย์ ต่อต้านอยู่ไกลๆ ก็ไปฝืนทิศทางใหญ่ที่ “รัฏฐาธิปัตย์” เขากำหนดมาไม่ได้ ดังนั้นจง “รักษาตัวเรา” ให้ดีก่อน คือไม่ไปหลงกับ “มายา” ของฟองสบู่ทุนนิยม เราจำเป็นต้องอยู่กับ “ทุนนิยม” ไปชั่วชีวิต เราจึงควรอยู่อย่าง “รู้เท่าทัน” มัน “ต้มยำกบ” มันก็ต้องเกิดแน่ แต่จะเกิดเมื่อไหร่นั้น ช่างมันเถิด ถ้าหากเราเตรียมตัวพร้อมอยู่แล้ว.... พระพุทธเจ้าท่านสอนว่า มนุษย์ไม่ควรประมาท แม้ว่าคำนี้พระองค์ท่านหมายถึงทางธรรมะ แต่ก็ใช้เตือนใจในด้านเศรษฐกิจ การครองชีวิต การหารายได้ การเก็บออม การปรับตัว ฯลฯ ได้ด้วยเหมือนกัน อย่างไรก็ตาม “การรู้เท่าทัน”ทุนนิยมนั้น เราไม่ควรรู้อยู่คนเดียว ควรจะช่วยกันแนะนำคนใกล้ชิดด้วย เพราะหากยิ่งรวมกลุ่มรวมพลังกันได้มาก ก็ยิ่งช่วยลดทอนพิษภัยของวิกฤติเศรษฐกิจในเครือข่ายของพวกเราได้มากขึ้น การสร้างเครือข่าย “ผู้รู้เท่าทันทุนนิยม” จึงถือเป็นภารกิจหนึ่งของสื่อมวลชนที่เข้าใจโลก และมีความปรารถนาดีต่อเพื่อนร่วมชาติ