ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา เคยกล่าวถ้อยคำสำคัญที่สั่นสะเทือนสังคมไทยว่า: "น่าเสียดายคนไทยที่ได้ยินคนไทยก็ได้เห็นพระองค์ท่าน แต่ไม่ค่อยได้ฟัง ไม่ค่อยได้มองและไม่ค่อยได้ปฏิบัติตาม" คำกล่าวนี้สะท้อนความล้มเหลวในการนำภูมิปัญญาของในหลวง รัชกาลที่ 9 มาใช้ในการดำเนินชีวิตและการบริหารประเทศ คำกล่าวนี้มาจากงานปาฐกถา "ศิระกรานพระภูบาลนวมินทร์" ณ โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2561 โดย ดร.สุเมธ ชี้ว่า คนไทยมัวแต่จมอยู่กับความศรัทธาทางอารมณ์และพิธีกรรม แต่ละเลยแก่นแท้ที่เน้นการใช้เหตุผลและความยั่งยืน จากคำกล่าวของ ดร.สุเมธนั้น ทำให้พิจารณาบริบทต่างๆ ในสังคมไทยแล้ว พบว่าการ "ไม่ได้ฟัง" ส่งผลให้เกิดปัญหาเรื้อรังในสามด้านหลัก
ความล้มเหลวทางเศรษฐกิจ: การละเลย "ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง" ทำให้สังคมไทยติดกับดักบริโภคนิยมและหนี้สินครัวเรือนพุ่งสูงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งขัดต่อหลักพอประมาณและภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ การทำเกษตรเชิงเดี่ยวขนาดใหญ่ โดยขาดการประยุกต์ใช้ ทฤษฎีใหม่ ทำให้เกษตรกรต้องแบกรับความเสี่ยงสูงจากตลาดโลกและภัยธรรมชาติ
ความล้มเหลวในการจัดการทรัพยากร: การละเลยทฤษฎีการบริหารจัดการน้ำและการทำงานร่วมกับธรรมชาติ ปัญหา น้ำท่วม-น้ำแล้ง ซ้ำซาก เกิดจากการบุกรุกพื้นที่รับน้ำ (แก้มลิง) และการขาดการสร้างฝาย/เขื่อนขนาดเล็กที่เหมาะสมอย่างจริงจัง ขณะที่การทำลายป่าต้นน้ำยังคงดำเนินต่อไป ขัดแย้งกับแนวคิด ปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง นำมาซึ่งดินถล่มและภัยแล้งรุนแรง
ความล้มเหลวในการเมืองและสังคม: การละเลย "คุณธรรม" และ "ความสามัคคี" ปัญหา คอร์รัปชัน ในการใช้ทรัพยากรของประเทศยังคงเป็นอุปสรรคสำคัญที่ขัดต่อการทำงานเพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม ขณะที่ ความแตกแยกทางสังคม และการใช้ "อารมณ์" ในความขัดแย้งทางการเมือง ทำให้ขาด "เหตุผล" และ "ปัญญา" ในการประนีประนอมเพื่อผลักดันการพัฒนาประเทศอย่างมีเอกภาพ
คำกล่าวของ ดร.สุเมธ จึงเป็นสัญญาณเตือนให้คนไทยตระหนักว่า ตราบใดที่ยังคงหยุดอยู่แค่การชื่นชมในเชิงสัญลักษณ์ และไม่นำแก่นสารของพระราชดำริมาปฏิบัติให้เป็นรูปธรรม ปัญหาเดิม ๆ ก็จะยังคงดำเนินต่อไป หนทางเดียว คือการเปลี่ยนจากการ เห็น และ ได้ยิน ไปสู่การ ฟังอย่างลึกซึ้ง และ นำไปปฏิบัติด้วยปัญญา เพื่อความยั่งยืนของชนในชาติ
5 ธันวาคม 2568 วันพ่อแห่งชาติปีนี้ ขอให้คนไทยน้อมนำแนวทางของพระองค์ท่านสู่การปฏิบัติอย่างจริงจังทุกภาคส่วนด้วยเทอญ
#ดรสุเมธ #ในหลวงรัชกาลที่9 #ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง #เศรษฐกิจพอเพียง #คำสอนพ่อ #วันพ่อแห่งชาติ