มีวาทกรรมที่สะกิดใจด้วยการเปรียบเทียบ "ฝ่ายค้าน" กับ "ตัวร้ายในละคร" โดย ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.บวรศักดิ์ อุวรรณโณ แม้จะมีเจตนาเพื่อเน้นย้ำถึง "หน้าที่" ในการตรวจสอบและขัดขวางการทำงานของรัฐบาล แต่การใช้ถ้อยคำดังกล่าวในทางการเมืองย่อมส่งผลต่อการรับรู้ของสาธารณะ และอาจลดทอนความสำคัญของกลไกถ่วงดุลอำนาจอันเป็นหัวใจของประชาธิปไตย
ในหลักการประชาธิปไตยสากล เราเห็นแย้งกับมุมมองนี้อย่างสิ้นเชิง เพราะฝ่ายค้านสมควรได้รับการยกย่องในฐานะ "พระเอกผู้ตรวจสอบ" หรือ "ผู้พิทักษ์ผลประโยชน์สาธารณะ" ประการแรก บทบาทของฝ่ายค้านคือการทำหน้าที่ ตรวจสอบและถ่วงดุล ซึ่งเป็นปราการสำคัญที่คอยสกัดกั้นไม่ให้รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งกลายเป็น "เผด็จการเสียงข้างมาก" การค้นหาความจริง เปิดโปงการทุจริต หรือการใช้อำนาจที่ผิดพลาด จึงเป็นการกระทำที่สอดคล้องกับคุณลักษณะของวีรบุรุษผู้กล้าหาญที่ต้องต่อสู้กับอำนาจมืด "ตัวร้ายที่แท้จริง" ในบริบทนี้จึงไม่ใช่ฝ่ายค้าน แต่คือ การทุจริต การใช้อำนาจโดยมิชอบ ต่างหาก ประการที่สอง ฝ่ายค้านทำหน้าที่เป็น "รัฐบาลเงา ที่นำเสนอนโยบายทางเลือกแก่ประชาชน การกระทำนี้ไม่ใช่การขัดขวางอย่างไร้เหตุผล แต่เป็นการสร้าง การแข่งขันเชิงนโยบาย ซึ่งบังคับให้รัฐบาลต้องทำงานอย่างมีคุณภาพและมีความรับผิดชอบมากยิ่งขึ้น
ดังนั้น การนิยามฝ่ายค้านในฐานะ "ตัวร้าย" จึงเป็นการมองจากจุดยืนของผู้ถูกตรวจสอบ ซึ่งถูกบดบังด้วยความรู้สึกขัดข้องทางการเมือง แต่เมื่อมองจากจุดยืนของประชาชนและระบบประชาธิปไตยแล้ว ฝ่ายค้านคือสิ่งจำเป็น ซึ่งการดำรงอยู่และปฏิบัติหน้าที่อย่างเข้มแข็ง คือเครื่องบ่งชี้ว่าประเทศนั้นมีประชาธิปไตยที่แข็งแรงและมีความโปร่งใส
#ฝ่ายค้านไม่ใช่ตัวร้าย #ทุจริต #ประชาธิปไตยเข้มแข็ง #บวรศักดิ์อุวรรณโณ