บอกเพื่อนธรณ์ไว้ ประชุมเสร็จรู้ทันที ต่อจากนี้คือผลการประชุมของคณะทำงานสัตว์ทะเลหายาก ภายใต้คณะกรรมการทะเลแห่งชาติครับ
#พะยูนโมเดล #มาเรียมโปรเจ็ค #วันพะยูนแห่งชาติ #จัดหนักจัดเต็มเพื่อมาเรียม #เพราะเธอไม่ใช่แค่พะยูนหนึ่งตัว
ก่อนอื่นอธิบายคณะทำงาน มีผมเป็นประธานคณะ มีผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์หายากและเกี่ยวข้องโดยตรงทุกท่าน
โดยมีท่านรองอธิบดีปิ่นสักดิ์ คุณหมอนันทริกา ดร.ก้องเกียรติ ผู้แทนกรมอุทยาน กรมประมง กองทัพเรือ กระทรวงท่องเที่ยว คณะประมง ม.เกษตร ฯลฯ รวมถึงผู้ทรงคุณวุฒิที่เป็นตัวแทนประชาชนเข้ามาร่วม
คณะทำงานตั้งตามพรบ.ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ผลการประชุมจะนำเสนอต่อคณะกรรมการทะเลแห่งชาติ ที่มีท่านรองนายกเป็นประธาน ท่านรัฐมนตรีเป็นรองประธาน และมีผู้แทนจากทุกภาคส่วนเข้าร่วม
เมื่อผ่านจากคณะกรรมการทะเลแห่งชาติ จะเข้าตรงสู่คณะรัฐมนตรี เพื่อให้เป็นมติครม. มีผลบังคับใช้ตามกฎหมาย
ผมเล่าเรื่องนี้ก่อนเพื่อให้เข้าใจตรงกันว่า มันมีกลไกเรียบร้อยแล้ว และส่งตรงตามกฎหมาย อีกทั้งยังมีคนที่เกี่ยวข้องกับพะยูนและมาเรียมมาร่วมด้วยทุกฝ่าย
ผลที่จะเล่าต่อไป เป็นผลสรุปจากที่ประชุม ซึ่งแน่นอนว่าต้องผ่านการพิจารณาของขั้นตอนในระดับต่อไป แต่ขั้นตอนสั้นและส่งตรงถึงครม.
ขอเริ่มจากสรุปสถานการณ์
พะยูนในไทยมี 250 ตัว อยู่แถวตรังกระบี่ 200 ตัว ที่เหลือกระจายตามพื้นที่ต่างๆ
ปรกติเสียชีวิต 10-12 ตัวต่อปี สาเหตุหลัก 90% คือเครื่องมือประมง
ในปีนี้เกยตื้น 16 ตัว เสียชีวิต 15 ตัว เหลือน้องยามีล 1 ตัว (ข้อมูลนี้ไม่ตรงกับที่ผมเขียนไว้ในโพสต์ก่อน เพราะผมอ้างอิงตัวเลขตามปีงบประมาณ แต่สุดท้ายเราสรุปร่วมกัน ต่อจากนี้จะอ้างอิงตามปีปฏิทิน)
แผนพะยูนแห่งชาติ ถอดโจทย์จากการร่วมมือกันทุกฝ่าย ตั้งแต่ท่านรมต. ท่านอธิบดี ฯลฯ เพื่อให้เกิดความสอดคล้องและเดินหน้าได้เร็วที่สุด
ผลสรุปคือ 3 ประเด็นหลัก
ประเด็นแรก ช่วยพะยูนให้ได้
เป้าหมายคือต้องมีพะยูนเพิ่มขึ้น 50% ภายใน 10 ปี
ปัจจุบันมี 250 ตัว เป้าของเราคือ 375 ตัว
เป็นเป้าที่ท้าทายมาก เพราะเรายังไม่เคยมีจำนวนพะยูนถึงตรงนั้นเลยสักครั้ง
แต่เราน่าจะทำได้ หากได้รับการสนับสนุนที่ดีพอ ทั้งเรื่องการวิจัยพะยูน การยกระดับการดูแลรักษา เครื่องมือ อุปกรณ์ สัตวแพทย์ สถานที่ เครือข่าย ฯลฯ
ประเด็นที่สอง พะยูนโมเดล “พะยูนอยู่ได้ ชาวบ้านอยู่ดี ทะเลมีความสุข”
เป้าหมายชัดเจน เราจะลดอัตราตายของพะยูนที่เกิดจากเครื่องมือประมง (ตอนนี้คือ 90%)
จะลดลงครึ่งหนึ่ง หรือเหลือแค่ 45% สำหรับทั้งประเทศ
อุทยานขอตั้งเป้าให้มากกว่านั้น โดยจะลดให้เหลือ 20%
วิธีการของพะยูนโมเดล คือแผน 1+11
หนึ่งคือพื้นที่นำร่อง เรามีอยู่แล้ว นั่นคือเกาะลิบง ที่ช่วยกันจนสำเร็จในระดับหนึ่ง
ขยายผลจาก 1 ไปสู่ 11 พื้นที่ รวมกันเป็น 12 พื้นที่
11 พื้นที่ดังกล่าวมีทั่วไทย เช่น เกาะพระทอง อ่าวบ้านดอน ปากน้ำประแสร์ ฯลฯ
เป็นพื้นที่มีหญ้าทะเลหนาแน่น มีรายงานพะยูนเป็นระยะ
หนนี้จึงไม่ใช่แค่พะยูน แต่เป็นการช่วยรักษาแหล่งหญ้าทะเล เพื่อให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ ช่วยด้านการดำรงชีวิตของพี่น้อง
ทุกคนในที่ประชุมเห็นตรงกัน เราจะไม่ใช้วิธีแบบเดิม จะไม่แค่ออกกฎระเบียบมากำกับดูแล
แต่ต้องเป็นการไปพร้อมกัน หากเราห้ามบางเครื่องมือบางพื้นที่ เราก็ต้องสนับสนุนให้ชาวประมงอยู่ได้ ช่วยเรื่องเครื่องมือ สินค้า ผลิตภัณฑ์ ฯลฯ
ว่าง่ายๆ คือการยกระดับคุณภาพชีวิตของพี่น้องในพื้นที่ เพื่อให้ทุกคนเห็นความสำคัญของพะยูน และช่วยกันรักษา ไม่ใช่เป็นการอนุรักษ์แต่สร้างความเดือดร้อน
ประเด็นสุดท้าย มาเรียมโปรเจ็ค
น้องมาเรียมเป็นที่รักของทุกคน ประเด็นนี้จึงไปสู่ระดับชาติและนานาชาติ โดยเน้นหนักที่การต่อต้านขยะทะเล
เราเสนอให้ วันที่ 17 สิงหาคม เป็น “วันพะยูนแห่งชาติ” เพื่อระลึกถึงมาเรียมและรณรงค์เรื่องขยะทะเลและสัตว์หายาก
เราขอให้มีการจัดตั้ง “กองทุนมาเรียม” เพื่อขอความร่วมมือจากภาคเอกชนและทุกคน ในการเข้ามาร่วมปกป้องพะยูนและสัตว์หายาก ต่อต้านขยะทะเลร่วมกัน
เราจะผลักดันให้เกิดการประชุมพะยูนโลก ความร่วมมือกับนานาชาติ ทั้งในเรื่องสัตว์หายากและขยะทะเล ฯลฯ
นอกจากประเด็นที่เกี่ยวข้องกับพะยูนโดยตรง ยังมีเรื่องของขยะทะเล ซึ่งตอนนี้ท่านรมต.สั่งการให้พิจารณว่า จะสามารถเร่งรัดแผนแบนพลาสติกใช้แล้วทิ้งให้ได้ก่อนปี 65
ทั้งหมดนี้คือผลจากการจัดหนักจัดเต็ม ถือเป็นครั้งแรกที่เราทำอะไรกันมากมายขนาดนี้
เพื่อการจากไปของมาเรียมจะไม่สูญเปล่า
มาเรียมจากไปวันเสาร์ ถึงวันจันทร์บ่าย เรามีทั้งแผนทั้งเป้าหมายออกมาชัดเจน เชื่อว่าคงรวดเร็วทันใจ
เพราะนึ่คือผลของความรักของคนไทยที่มอบให้น้องมาเรียม
เพราะเธอไม่ใช่เป็นเพียงแค่พะยูน 1 ตัว
ระหว่างที่เรารอให้เกิดการทำงานจริง เพื่อนธรณ์ทุกคนช่วยสัตว์ทะเลได้ทุกนาทีทุกวัน
ลดพลาสติกใช้แล้วทิ้งให้มากที่สุด เพราะตัวเลขสัตว์หายากที่เดือดร้อนเพราะขยะทะเลสูงมาก
แต่จะเอาไว้เล่าวันหลัง วันนี้ขอเรื่องพะยูนแห่งชาติแบบเน้นๆ
เชื่อว่าทุกอย่างจะบรรลุผลได้ หากพวกเราคิดถึงมาเรียมและลงมือทำครับ
หมายเหตุ - ภาพมาเรียมโดย Shin Sirachai Arunrugstichai ขอบคุณจ้ะ
