นายประภาส สังข์ขาว ผู้อำนวยการกลุ่มส่งเสริมและพัฒนาธุรกิจสหกรณ์ ผู้แทนสหกรณ์จังหวัดยโสธร พร้อมด้วยหัวหน้าส่วนราชการระดับจังหวัดยโสธรและผู้แทนส่วนราชการระดับอำเภอ ผู้นำชุมชน สมาชิกเกษตรกรกลุ่มแปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์บ้านคำครตา หมู่ 9 ร่วมให้การต้อนรับนายสมจิตร ธีระบุญชัยกุล ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 4 จังหวัดขอนแก่น พร้อมคณะกรรมการคัดเลือกการประกวดแปลงใหญ่ดีเด่นระดับเขต ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2562 ณ ที่ทำการกลุ่มแปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์คำครตา หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร
กลุ่มแปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ หรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตปุ๋ยอินทรีย์และข้าวอินทรีย์บ้านคำครตา ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2551 โดยมีการตั้งโรงปุ๋ยอินทรีย์เคมีโดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์?และเทคโนโลยี (วว.) กระทรวงวิทยาศาสตร์ ในโครงการ 1 อำเภอ 1 โรงปุ๋ย สนับสนุนงบประมาณในการก่อสร้างอาคารสถานที่ ลานตาก จัดซื้อแม่ปุ๋ย เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรสมาชิก ด้วยการลดต้นทุนการผลิตโดยการใช้ปุ๋ยเคมี และต้องการให้เกษตรกรผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมีใช้เองและจำหน่ายในชุมชน มีสมาชิกแรกเริ่ม จำนวน 35 ราย ระดมหุ้นจากสมาชิกได้ 33,000 บาท โดยกิจกรรมหลักคือการผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมีจำหน่ายให้กับสมาชิกในกลุ่มราคาถูก
ปี 2552 ก่อตั้งโรงเรียนชาวนาเกษตรกรอินทรีย์เพื่อเรียนรู้การปลูกข้าวอินทรีย์และลดต้นทุนการทำนา และปี 2556 ยกเลิกการผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมี มาเป็นผลิตปุ๋ยอินทรีย์อย่างเดียว โดยมีสมาชิกเพิ่มขึ้น 61 ราย ปี 2560 กลุ่มมีสมาชิกเพิ่มขึ้นเป็น 100 ราย มีพื้นที่การทำเกษตรอินทรีย์ 1,140 ไร่ และได้สมัครเข้าร่วมโครงการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตามหลักเกณฑ์ใหม่ ผ่านการอนุมัติจัดตั้งเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2560 โดยใช้ชื่อว่า แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ที่ตั้งกลุ่ม เลขที่ 175 หมู่ 9 บ้านคำครตา ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร กลุ่มได้ทำการจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน ชื่อ วิสาหกิจชุมชนผลิตปุ๋ยอินทรีย์และข่าวอินทรีย์บ้านคำครตา เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2560 รหัสทะเบียน 7-35-02-01/1-0014 สมาชิกมีการระดมหุ้นการออม ขยายฐานสมาชิกจากภายในหมู่บ้าน สู่ภายในตำบลและอำเภอทรายมูล มีการออกระเบียบข้อบังคับ กำหนดทิศทางการดำเนินงาน และการเลือกตั้งคณะกรรมการ และการวางแผนกลยุทธ์
ปี 2561-ปัจจุบัน มีการก่อสร้างอาคารรวบรวมผลผลิต เพื่อรับซื้อข้าวอินทรีย์จากสมาชิกแปลงใหญ่ 100 ราย โดยร่วมกันดำเนินการวางแผนการผลิตตามกระบวนการเกษตรอินทรีย์ รวมทั้งเป้าหมายพัฒนาแปลงใหญ่ 5 ด้าน ประกอบด้วย การลดต้นทุนการผลิต การเพิ่มผลผลิต การพัฒนาคุณภาพ การตลาด และการบริหารการจัดการ กลุ่มมีการรับการตรวจรับรองมาตรฐาน มกท.(IFORM) และออร์แกนิคไทยแลนด์รายเดี่ยว 48 ราย พื้นที่ 630 ไร่ เป็นข้าวอินทรีย์ และเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) อำเภอทรายมูล
รูปแบบการดำเนินงานกิจกรรมของกลุ่ม เป็นกิจกรรมที่เกื้อกูลซึ่งกันและกัน ทั้งการรวมกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวอินทรีย์ กระบวนการผลิตข้าวอินทรีย์ และการตลาดโดยกลุ่มรวบรวมข้าวเพื่อจำหน่าย มีโรงสีข้าวเพื่อแปรรูปข้าวอินทรีย์ จำหน่ายทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด โดยมีการแปรรูปข้าวดังนี้ ข้าวหอมมะลิอินทรีย์ ข้าวหอมมะลิแดงอินทรีย์ ข้าวไรซ์เบอร์รี่อินทรีย์ ภายใต้ “ตราสินค้า ยายคำ ออร์แกนิค” การส่งเสริมสมาชิกปลูกผักอินทรีย์ การส่งเสริมการแปรรูปข้าวอินทรีย์ ส่งเสริมอาชีพจักสาน ทอผ้า ทอเสื่อกก ฯลฯ
จังหวัดยโสธร โดยการบูรณาการหน่วยงานราชการ ภาครัฐ ภาคเอกชนในจังหวัดยโสธร ได้ดำเนินการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตามนโยบายรัฐบาล และได้ดำเนินการคัดเลือก แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ซึ่งเป็นตัวแทนของจังหวัดยโสธร เข้ารับการคัดเลือกเข้าประกวดแปลงใหญ่ดีเด่นระดับเขต ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2562 ในส่วนของสำนักงานสหกรณ์จังหวัดยโสธร กรมส่งเสริมสหกรณ์ พร้อมด้วยหน่วยงานราชการ ภาครัฐ ภาคเอกชน พร้อมผลักดันให้แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร เป็นต้นแบบแหล่งเรียนรู้ด้านการพัฒนาเกษตรอินทรีย์และเป็นต้นแบบทั้งด้านการผลิต การตลาด การบริหารการจัดการ สร้างงาน สร้างอาชีพให้คนในชุมชน และเป็นต้นแบบเกษตรของจังหวัดยโสธร ของประเทศ และทั่วโลก ดังวิสัยทัศน์จังหวัดยโสธรที่ว่า “ยโสธรเมืองเกษตรอินทรีย์ เมืองแห่งวิถีอีสาน”
ปี 2552 ก่อตั้งโรงเรียนชาวนาเกษตรกรอินทรีย์เพื่อเรียนรู้การปลูกข้าวอินทรีย์และลดต้นทุนการทำนา และปี 2556 ยกเลิกการผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมี มาเป็นผลิตปุ๋ยอินทรีย์อย่างเดียว โดยมีสมาชิกเพิ่มขึ้น 61 ราย ปี 2560 กลุ่มมีสมาชิกเพิ่มขึ้นเป็น 100 ราย มีพื้นที่การทำเกษตรอินทรีย์ 1,140 ไร่ และได้สมัครเข้าร่วมโครงการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตามหลักเกณฑ์ใหม่ ผ่านการอนุมัติจัดตั้งเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2560 โดยใช้ชื่อว่า แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ที่ตั้งกลุ่ม เลขที่ 175 หมู่ 9 บ้านคำครตา ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร กลุ่มได้ทำการจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน ชื่อ วิสาหกิจชุมชนผลิตปุ๋ยอินทรีย์และข่าวอินทรีย์บ้านคำครตา เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2560 รหัสทะเบียน 7-35-02-01/1-0014 สมาชิกมีการระดมหุ้นการออม ขยายฐานสมาชิกจากภายในหมู่บ้าน สู่ภายในตำบลและอำเภอทรายมูล มีการออกระเบียบข้อบังคับ กำหนดทิศทางการดำเนินงาน และการเลือกตั้งคณะกรรมการ และการวางแผนกลยุทธ์
ปี 2561-ปัจจุบัน มีการก่อสร้างอาคารรวบรวมผลผลิต เพื่อรับซื้อข้าวอินทรีย์จากสมาชิกแปลงใหญ่ 100 ราย โดยร่วมกันดำเนินการวางแผนการผลิตตามกระบวนการเกษตรอินทรีย์ รวมทั้งเป้าหมายพัฒนาแปลงใหญ่ 5 ด้าน ประกอบด้วย การลดต้นทุนการผลิต การเพิ่มผลผลิต การพัฒนาคุณภาพ การตลาด และการบริหารการจัดการ กลุ่มมีการรับการตรวจรับรองมาตรฐาน มกท.(IFORM) และออร์แกนิคไทยแลนด์รายเดี่ยว 48 ราย พื้นที่ 630 ไร่ เป็นข้าวอินทรีย์ และเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) อำเภอทรายมูล
รูปแบบการดำเนินงานกิจกรรมของกลุ่ม เป็นกิจกรรมที่เกื้อกูลซึ่งกันและกัน ทั้งการรวมกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวอินทรีย์ กระบวนการผลิตข้าวอินทรีย์ และการตลาดโดยกลุ่มรวบรวมข้าวเพื่อจำหน่าย มีโรงสีข้าวเพื่อแปรรูปข้าวอินทรีย์ จำหน่ายทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด โดยมีการแปรรูปข้าวดังนี้ ข้าวหอมมะลิอินทรีย์ ข้าวหอมมะลิแดงอินทรีย์ ข้าวไรซ์เบอร์รี่อินทรีย์ ภายใต้ “ตราสินค้า ยายคำ ออร์แกนิค” การส่งเสริมสมาชิกปลูกผักอินทรีย์ การส่งเสริมการแปรรูปข้าวอินทรีย์ ส่งเสริมอาชีพจักสาน ทอผ้า ทอเสื่อกก ฯลฯ
จังหวัดยโสธร โดยการบูรณาการหน่วยงานราชการ ภาครัฐ ภาคเอกชนในจังหวัดยโสธร ได้ดำเนินการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตามนโยบายรัฐบาล และได้ดำเนินการคัดเลือก แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ซึ่งเป็นตัวแทนของจังหวัดยโสธร เข้ารับการคัดเลือกเข้าประกวดแปลงใหญ่ดีเด่นระดับเขต ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2562 ในส่วนของสำนักงานสหกรณ์จังหวัดยโสธร กรมส่งเสริมสหกรณ์ พร้อมด้วยหน่วยงานราชการ ภาครัฐ ภาคเอกชน พร้อมผลักดันให้แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร เป็นต้นแบบแหล่งเรียนรู้ด้านการพัฒนาเกษตรอินทรีย์และเป็นต้นแบบทั้งด้านการผลิต การตลาด การบริหารการจัดการ สร้างงาน สร้างอาชีพให้คนในชุมชน และเป็นต้นแบบเกษตรของจังหวัดยโสธร ของประเทศ และทั่วโลก ดังวิสัยทัศน์จังหวัดยโสธรที่ว่า “ยโสธรเมืองเกษตรอินทรีย์ เมืองแห่งวิถีอีสาน”