เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2562 สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี องค์ประธานโครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) เสด็จพร้อมด้วย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ องค์ประธานคณะผู้ออกแบบโครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯ ไปทอดพระเนตรความคืบหน้าของการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล ณ โครงการพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯอำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ทรงฟังการถวายรายงานความคืบหน้าโครงการฯ ซึ่งขณะนี้การก่อสร้างในส่วนของโครงสร้างแล้วเสร็จไปกว่าร้อยละ 86 และภาพรวมของโครงการฯ ทั้งหมดมีความคืบหน้า มากกว่าร้อยละ 52 ซึ่งคาดว่าจะแล้วเสร็จ และสามารถเปิดให้ศรัทธาสาธุชนเข้าเยี่ยมชมได้ในช่วงเดือน มิถุนายน ปี 2563 นอกจากนี้ ทางจังหวัดยังได้วางระบบชลประทานแก้ไขปัญหาน้ำท่วม-น้ำแล้ง บริเวณวัด เกสรศีลคุณ (วัดป่าบ้านตาด) ด้วย
ในการนี้ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จไปยังลานประทักษิณ ซึ่งเป็นที่ตั้งของอาคาร 3 ส่วน ได้แก่ พระธาตุเจดีย์ พระวิหาร และพิพิธภัณฑ์ โดยมีแกนของอาคารสัมพันธ์กับจิตกาธานหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน ทรงรับฟังการบรรยายความคืบหน้าโครงการฯ แบ่งออกเป็น 6 กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มที่ 1 ด้านงานก่อสร้างส่วนของพระเจดีย์ พระวิหาร และอาคารพิพิธภัณฑ์ มีความก้าวหน้าของโครงการฯ ร้อยละ 52 แบ่งเป็น งานโครงสร้าง ร้อยละ 86 งานสถาปัตยกรรม ร้อยละ 17.50 และงานระบบ ร้อยละ 22 กลุ่มที่ 2 ด้านการตกแต่ง พระเจดีย์ และพระวิหาร ตกแต่งด้วยหินอ่อนไวท์คาราร่า หลังคาพระวิหารเป็นหลังคาทองแดง ส่วนห้องประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน เป็นพระเจดีย์เป็นหินอ่อน 5 ยอดประกอบซุ้มพระ 4 ทิศ (ทิศพระทอง พระเงิน พระนาค และพระแก้วหินจุ้ยเจีย) ชั้นฐานพระเจดีย์ประดิษฐานพระพุทธรูปทองคำ 8 ทิศ กลุ่มที่ 3 ด้านงานศิลปกรรมไทย เป็นสถาปัตยกรรมไทยมีกลิ่นอายของศิลปะล้านช้าง ส่วนองค์ระฆัง ที่ใช้ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ มีความกว้าง 6 เมตร และความสูง 9.12 เมตร ภายในประกอบไปด้วย ภาพเขียนสีลวดลายดอกมณฑารพและเทวดาชุมนุม จากนั้น ทรงติดตามความคืบหน้าในงานซุ้มประทีปลานประทักษิณ (ลวดลายของผนัง), มุขทางเข้าพระเจดีย์ เครื่องลำยองโลหะทองแดง, ลูกกรงกรุทองแดงพนักลานประทักษิณ, ลวดลายหน้าบันพระเจดีย์ และงานเขียนภาพจิตรกรรม
กลุ่มที่ 4 ด้านงานพระประธาน และพระมหาเถระ 3 รูป ประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัย ขนาดหน้าตัก 2.2 เมตร สูง 3.35 เมตร และงานหล่อรูปเหมือนบูรพาจารย์ หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน ประดิษฐานหน้าพระประธานบนฐานชุกชีหินอ่อน กลุ่มที่ 5 ด้านการออกแบบนิทรรศการ มีพื้นที่จัดแสดงรวม 1,800 ตารางเมตร แยกจัดแสดงทั้งหมด 6 ห้อง ตามแนวความคิดหลัก “เดินตามครู ดูตามธรรม” โดยห้องที่ 1 จัดแสดงธรรมะของพระพุทธเจ้า ห้องที่ 2 จากกตัญญูมีสัจจ สู่ร่วมกาสาวพัสตร์ ห้องที่ 3 จากปริยัติมุ่งสู่การพากเพียรปฏิบัติ ห้องที่ 4 เมตตาธรรม อบรมสั่งสอน ห้องที่ 5 บารมีหลวงตาช่วยชาติ และห้องที่ 6 ละสังขารและศิษยานุศิษย์สามัคคีบูชา และกลุ่มสุดท้าย ด้านงานภูมิทัศน์และสาธารณูปโภค โดยบริเวณลานประทักษิณปลูกต้นลีลาวดี ฐานของลานประทักษิณปลูกต้นกระดุมทอง และบริเวณโดยรอบเป็นต้นไม้หลากพันธุ์ เพื่อความร่มรื่น และใช้เป็นพื้นที่ปฏิบัติธรรม จากนั้น ทรงทอดพระเนตรวีดิทัศน์ความคืบหน้าการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน)
โครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯ ได้รับแรงบันดาลใจสร้างสรรค์จาก สถาปัตยกรรมไทยที่มีกลิ่นอายของศิลปะล้านช้าง ตั้งอยู่บนพื้นที่ 38 ไร่โดยประมาณ ณ บริเวณวัดเกสรศีลคุณ (วัดป่าบ้านตาด) ต.บ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานบรรจุอัฐิธาตุ สถานที่รวบรวมประวัติ หนังสือ คำสอน เครื่องอัฐบริขาร และเพื่อให้ทั้งสงฆ์ และฆราวาสระลึกถึงคุณูปการของพระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) ในฐานะที่เป็น “ถูปารหบุคคล” (ถู-ปา-ระ-หะ-บุก-คน) หรือบุคคลผู้ควรแก่การสร้างสถูปเจดีย์ไว้บูชา รวมทั้งเป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชนให้ถือเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติ และทำความดี เพื่อพุทธศาสนาและประเทศชาติ ตามคำสอนของพระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) ต่อไป
วันที่ 11 มิถุนายน 2562 สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารีกรมพระศรีสวางควัฒนวรขัตติยราชนารีองค์ประธานโครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯเสด็จไปยัง ศาลาใหญ่วัดเกสรศีลคุณ(วัดป่าบ้านตาด)พร้อมด้วยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ องค์ประธานคณะผู้ออกแบบโครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯในพิธีเททองหล่อพระประธานและพระมหาเถระ 3 รูปเพื่ออัญเชิญขึ้นประดิษฐานในพระวิหารพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคลในการนี้ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องมนัสการบูชาพระพุทธนวราชบพิตร จากนั้นทรงเททอง นาก และเงิน หล่อองค์พระประธานและพระมหาเถระ 3องค์ได้แก่ หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน เพื่ออัญเชิญประดิษฐาน ณ พระวิหารพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน)ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมถวายพระสงฆ์ ทรงหลั่งทักษิโณทก และทรงกราบหน้าเครื่องนมัสการ โอกาสนี้ พระอาจารย์สุดใจ ทันตมโน เจ้าอาวาสวัดป่าบ้านตาด และพระอาจารย์อินทร์ถวาย สันตุสสโก เจ้าอาวาสวัดป่านาคำน้อย ถวายของที่ระลึกจากนั้น เสด็จทอดพระเนตรยอดฉัตรทองคำที่ทรงเสด็จเป็นองค์ประธานพิธีเททองหล่อ เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2561ที่ผ่านมา
สำหรับพระวิหารนี้เป็นส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) จากทั้งหมด 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนพระเจดีย์ พระวิหาร และอาคารพิพิธภัณฑ์เป็นสถาปัตยกรรมไทยแบบล้านช้างผสมผสานกับศิลปะในยุครัตนโกสินทร์ที่สะท้อนให้เห็นถึงการสืบทอดพระพุทธศาสนาที่ดำรงอยู่จนถึงปัจจุบัน
ทั้งนี้ พิพิธภัณฑ์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) นี้คาดว่าจะแล้วเสร็จสมบูรณ์และสามารถเปิดให้ประชาชนเข้าชมได้ในเดือนมิถุนายน พุทธศักราช 2563
ฝ่ายบริหารและประชาสัมพันธ์ สำนักองค์ประธาน
สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์
ในการนี้ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จไปยังลานประทักษิณ ซึ่งเป็นที่ตั้งของอาคาร 3 ส่วน ได้แก่ พระธาตุเจดีย์ พระวิหาร และพิพิธภัณฑ์ โดยมีแกนของอาคารสัมพันธ์กับจิตกาธานหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน ทรงรับฟังการบรรยายความคืบหน้าโครงการฯ แบ่งออกเป็น 6 กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มที่ 1 ด้านงานก่อสร้างส่วนของพระเจดีย์ พระวิหาร และอาคารพิพิธภัณฑ์ มีความก้าวหน้าของโครงการฯ ร้อยละ 52 แบ่งเป็น งานโครงสร้าง ร้อยละ 86 งานสถาปัตยกรรม ร้อยละ 17.50 และงานระบบ ร้อยละ 22 กลุ่มที่ 2 ด้านการตกแต่ง พระเจดีย์ และพระวิหาร ตกแต่งด้วยหินอ่อนไวท์คาราร่า หลังคาพระวิหารเป็นหลังคาทองแดง ส่วนห้องประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน เป็นพระเจดีย์เป็นหินอ่อน 5 ยอดประกอบซุ้มพระ 4 ทิศ (ทิศพระทอง พระเงิน พระนาค และพระแก้วหินจุ้ยเจีย) ชั้นฐานพระเจดีย์ประดิษฐานพระพุทธรูปทองคำ 8 ทิศ กลุ่มที่ 3 ด้านงานศิลปกรรมไทย เป็นสถาปัตยกรรมไทยมีกลิ่นอายของศิลปะล้านช้าง ส่วนองค์ระฆัง ที่ใช้ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ มีความกว้าง 6 เมตร และความสูง 9.12 เมตร ภายในประกอบไปด้วย ภาพเขียนสีลวดลายดอกมณฑารพและเทวดาชุมนุม จากนั้น ทรงติดตามความคืบหน้าในงานซุ้มประทีปลานประทักษิณ (ลวดลายของผนัง), มุขทางเข้าพระเจดีย์ เครื่องลำยองโลหะทองแดง, ลูกกรงกรุทองแดงพนักลานประทักษิณ, ลวดลายหน้าบันพระเจดีย์ และงานเขียนภาพจิตรกรรม
กลุ่มที่ 4 ด้านงานพระประธาน และพระมหาเถระ 3 รูป ประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัย ขนาดหน้าตัก 2.2 เมตร สูง 3.35 เมตร และงานหล่อรูปเหมือนบูรพาจารย์ หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน ประดิษฐานหน้าพระประธานบนฐานชุกชีหินอ่อน กลุ่มที่ 5 ด้านการออกแบบนิทรรศการ มีพื้นที่จัดแสดงรวม 1,800 ตารางเมตร แยกจัดแสดงทั้งหมด 6 ห้อง ตามแนวความคิดหลัก “เดินตามครู ดูตามธรรม” โดยห้องที่ 1 จัดแสดงธรรมะของพระพุทธเจ้า ห้องที่ 2 จากกตัญญูมีสัจจ สู่ร่วมกาสาวพัสตร์ ห้องที่ 3 จากปริยัติมุ่งสู่การพากเพียรปฏิบัติ ห้องที่ 4 เมตตาธรรม อบรมสั่งสอน ห้องที่ 5 บารมีหลวงตาช่วยชาติ และห้องที่ 6 ละสังขารและศิษยานุศิษย์สามัคคีบูชา และกลุ่มสุดท้าย ด้านงานภูมิทัศน์และสาธารณูปโภค โดยบริเวณลานประทักษิณปลูกต้นลีลาวดี ฐานของลานประทักษิณปลูกต้นกระดุมทอง และบริเวณโดยรอบเป็นต้นไม้หลากพันธุ์ เพื่อความร่มรื่น และใช้เป็นพื้นที่ปฏิบัติธรรม จากนั้น ทรงทอดพระเนตรวีดิทัศน์ความคืบหน้าการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน)
โครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯ ได้รับแรงบันดาลใจสร้างสรรค์จาก สถาปัตยกรรมไทยที่มีกลิ่นอายของศิลปะล้านช้าง ตั้งอยู่บนพื้นที่ 38 ไร่โดยประมาณ ณ บริเวณวัดเกสรศีลคุณ (วัดป่าบ้านตาด) ต.บ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานบรรจุอัฐิธาตุ สถานที่รวบรวมประวัติ หนังสือ คำสอน เครื่องอัฐบริขาร และเพื่อให้ทั้งสงฆ์ และฆราวาสระลึกถึงคุณูปการของพระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) ในฐานะที่เป็น “ถูปารหบุคคล” (ถู-ปา-ระ-หะ-บุก-คน) หรือบุคคลผู้ควรแก่การสร้างสถูปเจดีย์ไว้บูชา รวมทั้งเป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชนให้ถือเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติ และทำความดี เพื่อพุทธศาสนาและประเทศชาติ ตามคำสอนของพระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) ต่อไป
วันที่ 11 มิถุนายน 2562 สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารีกรมพระศรีสวางควัฒนวรขัตติยราชนารีองค์ประธานโครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯเสด็จไปยัง ศาลาใหญ่วัดเกสรศีลคุณ(วัดป่าบ้านตาด)พร้อมด้วยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ องค์ประธานคณะผู้ออกแบบโครงการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯในพิธีเททองหล่อพระประธานและพระมหาเถระ 3 รูปเพื่ออัญเชิญขึ้นประดิษฐานในพระวิหารพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคลในการนี้ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องมนัสการบูชาพระพุทธนวราชบพิตร จากนั้นทรงเททอง นาก และเงิน หล่อองค์พระประธานและพระมหาเถระ 3องค์ได้แก่ หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน เพื่ออัญเชิญประดิษฐาน ณ พระวิหารพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน)ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมถวายพระสงฆ์ ทรงหลั่งทักษิโณทก และทรงกราบหน้าเครื่องนมัสการ โอกาสนี้ พระอาจารย์สุดใจ ทันตมโน เจ้าอาวาสวัดป่าบ้านตาด และพระอาจารย์อินทร์ถวาย สันตุสสโก เจ้าอาวาสวัดป่านาคำน้อย ถวายของที่ระลึกจากนั้น เสด็จทอดพระเนตรยอดฉัตรทองคำที่ทรงเสด็จเป็นองค์ประธานพิธีเททองหล่อ เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2561ที่ผ่านมา
สำหรับพระวิหารนี้เป็นส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) จากทั้งหมด 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนพระเจดีย์ พระวิหาร และอาคารพิพิธภัณฑ์เป็นสถาปัตยกรรมไทยแบบล้านช้างผสมผสานกับศิลปะในยุครัตนโกสินทร์ที่สะท้อนให้เห็นถึงการสืบทอดพระพุทธศาสนาที่ดำรงอยู่จนถึงปัจจุบัน
ทั้งนี้ พิพิธภัณฑ์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) นี้คาดว่าจะแล้วเสร็จสมบูรณ์และสามารถเปิดให้ประชาชนเข้าชมได้ในเดือนมิถุนายน พุทธศักราช 2563
ฝ่ายบริหารและประชาสัมพันธ์ สำนักองค์ประธาน
สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์